Nguyện vọng của dân bản Kẻ Khoang
Theo quy hoạch Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, vùng rú mồ của nhân dân bản Kẻ Khoang, xã Châu Bình (Quỳ Châu) với 443 ngôi mộ sẽ bị ngập chìm trong nước. Bởi vậy, việc xây dựng nghĩa trang mới phục vụ di dời 443 ngôi mộ này là một trong những nội dung UBND tỉnh chỉ đạo “khẩn trương thực hiện”.
Chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (giai đoạn 1) là dự án trọng điểm của quốc gia về lĩnh vực nông nghiệp. Do tiến độ thực hiện dự án chậm, quá trình triển khai có nhiều vướng mắc, khối lượng công việc còn lại rất lớn nên vào ngày 5/7/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung (hiện là Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh) đã chủ trì buổi làm việc với các ngành, và các địa phương liên quan.
Tại Thông báo số 548/TB-UBND được UBND tỉnh ban hành ít ngày sau đó, thể hiện rất rõ chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh. Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung yêu cầu Chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án và các địa phương liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm để tổ chức triển khai Dự án có hiệu quả trong thời gian tới.
Giao Giám đốc Sở NN&PTNT trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm toàn diện trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về tiến độ thực hiện dự án và việc giải ngân nguồn vốn kế hoạch năm 2024 của Dự án. Tổ chức rà soát toàn bộ các hạng mục của dự án, đặc biệt là phương án xử lý sạt lở kênh tiêu Châu Bình thực hiện đảm bảo đúng quy trình, quy định; đồng thời phối hợp với UBND huyện Quỳ Châu để hoàn chỉnh hồ sơ điều chỉnh Dự án trình UBND tỉnh trước 31/10/2024. Chỉ đạo lập lại tiến độ thi công chi tiết của Dự án, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 31/7/2024; định kỳ hàng tuần, yêu cầu lãnh đạo Sở NN&PTNT trực tiếp họp giao ban với Ban Quản lý dự án và các địa phương (nếu cần thiết) để kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc đảm bảo hoàn thành dự án theo đúng kế hoạch.
Xem xét, xử lý đề xuất của UBND huyện Quỳ Châu về việc điều chỉnh các khu sản xuất theo quy định khi có yêu cầu. Cử cán bộ tham gia Hội đồng bồi thường GPMB các huyện để nắm bắt các khó khăn vướng mắc, làm việc với các Sở, ngành liên quan để kịp thời tháo gỡ, xử lý…
Với UBND các huyện Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu lập báo cáo tình hình thực hiện cụ thể công tác GPMB dự án (nêu rõ khối lượng đã thực hiện, khối lượng còn lại, thời gian hoàn thành, các khó khăn vướng mắc) gửi Sở NN&PTNT tổng hợp. Phối hợp với Sở NN&PTNT lập tiến độ thực hiện công tác GPMB, ký cam kết để cùng thực hiện. Chủ tịch UBND các huyện chịu trách nhiệm toàn diện trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về việc thực hiện công tác GPMB của Dự án.
Riêng đối với UBND huyện Quỳ Châu, Chủ tịch UBND tỉnh còn yêu cầu bàn giao toàn bộ mặt bằng phần đất rừng tự nhiên trước ngày 31/10/2024. Khẩn trương hoàn thiện hồ sơ và trực tiếp làm việc với Sở Xây dựng về việc điều chỉnh Khu tái định cư dốc 77, đảm bảo hoàn thành việc phê duyệt điều chỉnh dự án trước ngày 31/7/2024. Đồng thời, để di dời 443 ngôi mộ của nhân dân bản Kẻ Khoang, xã Châu Bình, Chủ tịch UBND tỉnh giao UBND huyện Quỳ Châu phối hợp với Sở NN& PTNT có văn bản gửi Lâm trường Cô Ba giải quyết các thủ tục liên quan đến đất đai; đồng thời chỉ đạo “khẩn trương hoàn thiện xây dựng nghĩa trang Kẻ Khoang”.
Cho đến nay, cập nhật báo cáo kết quả thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (giai đoạn 1) do Sở NN&PTNT tổng hợp gửi UBND tỉnh dịp tháng 11/2024 cho thấy, đối với việc xây dựng nghĩa trang Kẻ Khoang, UBND huyện Quỳ Châu đã ban hành quyết định việc bồi thường 443 ngôi mộ cần di dời, đang chờ dự án chuyển tiền cho hội đồng bồi thường để tiến hành chi trả. Về phía Lâm trường Cô Ba, đã tiến hành dọn cây trên diện tích xây dựng nghĩa trang mới để chuẩn bị bàn giao cho UBND huyện...
Sớm thực hiện nguyện vọng của dân
Vùng rú mồ của người dân bản Kẻ Khoang chỉ cách Quốc lộ 48A chừng 700 – 800m, có um tùm cây cối che mát cho 443 ngôi mộ. Theo ông Lang Viết Đàn – Trưởng bản Kẻ Khoang cho biết, từ khoảng năm 2014 thì đã có kế hoạch di dời mồ mả của dân bản để thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng. Vậy nhưng, mãi cho đến vài năm gần đây thì mới thấy cấp trên triển khai. Về phía dân bản, khi được tuyên truyền thì hiểu dự án sẽ đem lại nhiều lợi ích cho xã hội, nên đồng thuận di dời mồ mả tổ tiên đến vị trí mới cách đó khoảng 500m, trên một ngọn đồi cao hơn để không bị ngập nước.
Nhưng Trưởng bản Kẻ Khoang Lang Viết Đàn đã nói rằng, nhân dân có nguyện vọng phải khẩn trương xây dựng nghĩa trang càng sớm càng tốt, và nghĩa trang mới cần phải có đường vào. Sở dĩ có kiến nghị như vậy vì ở khu đất xây dựng nghĩa trang mới chưa có đường, trong khi hiện nay có người mất thì nhân dân dùng xe tang để chở chứ không còn khiêng như ngày xưa. Một nguyện vọng của nhân dân bản Kẻ Khoang đã kiến nghị, đó là trước khi di dời thì phải tổ chức một lễ cúng. Trưởng bản Kẻ Khoang Lang Viết Đàn nói: “Lễ cúng là để báo cáo với thổ địa và báo cáo với tổ tiện việc di dời. Đây là phong tục tập quán, làm được như thế thì nhân dân mới ủng hộ…”.
Ông Lang Viết Đàn còn cho biết, theo phong tục tập quán, đồng bào Thái không di dời mồ mả. Vì vậy, việc phải tổ chức di dời mồ mả tổ tiên là việc làm bất đắc dĩ. Đặc biệt, việc di dời đối với người mới mất thì hết sức khó khăn, nên cần nhanh chóng thực hiện nghĩa trang mới để nhân dân có nơi chôn cất người mới mất.
Ông Đàn nói: “Bao năm qua tôi chỉ thấy di dời mồ mả liệt sỹ trong Nam, ngoài Bắc về vùng rú mồ chứ chưa bao giờ di dời từ rú mồ đi nơi khác. Vì vậy, rất áy náy nếu việc xây dựng nghĩa trang mới chậm được thực hiện. Thời kỳ được cấp trên trao đổi vùng rú mồ của bản Kẻ Khoang sẽ bị ngập nặng khi hồ Bản Mồng tích nước, chúng tôi đã phải tuyên truyền rất nhiều để nhân dân hiểu, đồng thuận việc di chuyển. Vì vậy, rất mong cấp trên khẩn trương đầu tư xây dựng để nhân dân bản Kẻ Khoang hoàn thành di dời mồ mả, nếu chậm trễ, có thêm người mất thì rất khó…”.
Nắm thông tin từ xã Châu Bình, đến ngày 9/12/2024, đa số người dân bản Kẻ Khoang đã nhận kinh phí bồi thường, hỗ trợ để di dời mồ mả; chỉ còn 5 – 6 hộ, do đi làm ăn xa nên chưa nhận kinh phí di dời. Về phía Lâm trường Cô Ba, đã thu hoạch cây cối trên đất và đã hoàn thành việc bàn giao đất. Với UBND huyện Quỳ Châu, đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 nghĩa trang bản Kẻ Khoang, và đang chuẩn bị các bước theo quy định để tiến tới đầu tư xây dựng nghĩa trang mới. Theo Bí thư Đảng ủy xã Châu Bình Lê Văn Toan, tại quy hoạch được duyệt có đường dẫn vào nghĩa trang và các tuyến đường nội bộ, đáp ứng kiến nghị người dân. Về những băn khoăn mà Trưởng bản Lang Việt Đàn nói ra, cũng đã được cấp ủy, chính quyền xã Châu Bình báo cáo lên cấp trên.
“Đây là việc hệ trọng bởi nếu chậm triển khai đầu tư, có thể sẽ nảy sinh vướng mắc. Theo kế hoạch của huyện thì đến khoảng tháng 4/2025 sẽ hoàn thành nghĩa trang mới. Chúng tôi hy vọng tiến độ sẽ được đảm bảo, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân…” - Bí thư Đảng ủy xã Châu Bình Lê Văn Toan trao đổi.