Trí tuệ nhân tạo sẽ giúp tăng cường trí thông minh của con người lên hàng triệu lần

Ông Ray Kurzweil đã vẽ nên một viễn cảnh tương lai đầy ấn tượng, nơi AI kết nối với bộ não con người không chỉ nâng cao vượt bậc khả năng tư duy mà còn giúp chiến thắng hầu hết các loại bệnh tật, thậm chí kéo dài tuổi thọ lên đến 500 năm. Đây là một triển vọng phi thường, thúc đẩy chúng ta phải nhìn nhận lại cách hiểu về cuộc sống và ý nghĩa của sự tồn tại.

Kurzweil, nhà khoa học xuất chúng và người tiên phong đứng sau những công nghệ đột phá như nhận dạng ký tự quang học và chuyển đổi văn bản thành giọng nói, còn nổi tiếng với những dự đoán đầy táo bạo về sự phát triển vượt bậc của công nghệ AI.

Khoảng năm 2000, Kurzweil lần đầu tiên mạnh mẽ bảo vệ dự đoán táo bạo của mình rằng "điểm kỳ dị", thời khắc AI vượt qua tổng thể trí thông minh của loài người và bắt đầu tiến hóa với tốc độ cấp số nhân, sẽ xảy ra vào năm 2045. Lời tiên đoán mang tính cách mạng này đã thổi bùng lên những cuộc tranh luận sôi nổi giữa các nhà khoa học và chuyên gia trên toàn thế giới.

Gần đây, Kurzweil đã có một cuộc trò chuyện sâu sắc với tờ Nikkei, nơi ông chia sẻ tầm nhìn về một tương lai tiềm năng của nhân loại khi được hỗ trợ bởi AI. Trong cuộc thảo luận, ông phân tích cách AI có thể không chỉ nâng cao khả năng nhận thức và sáng tạo của con người mà còn giúp giải quyết các thách thức toàn cầu, từ y tế, năng lượng đến biến đổi khí hậu, đồng thời mở ra những triển vọng chưa từng có trong việc định hình cuộc sống và xã hội loài người.

Kurzweil chia sẻ với Nikkei rằng, AI sẽ sớm đạt đến khả năng tự phát triển những phiên bản tiên tiến hơn của chính nó. Khi chúng ta kết nối bộ não con người với AI, "trí thông minh của chúng ta sẽ được tăng cường lên gấp hàng triệu lần", ông nhấn mạnh. "Trí tuệ con người sẽ không còn bị giới hạn trong hộp sọ, mà sẽ tương tác trực tiếp với 'đám mây, nơi nó có thể phát triển và mở rộng vô hạn".

Là người luôn đón đầu tương lai, Kurzweil mạnh dạn tuyên bố rằng đến năm 2029, AI sẽ vượt trội hơn con người trong mọi lĩnh vực. Phát biểu này thể hiện niềm tin sâu sắc của ông rằng sự tiến hóa của công nghệ đang bước sang một kỷ nguyên hoàn toàn mới, nơi AI không chỉ bắt kịp mà còn vượt xa những khả năng vốn được xem là độc quyền của loài người.

Quả thực, những quy chuẩn truyền thống đang bị đảo lộn hoàn toàn. Sự xuất hiện của các AI đàm thoại tinh vi như ChatGPT đã đánh dấu một bước ngoặt, đưa xã hội bước vào một giai đoạn chuyển đổi sâu rộng chưa từng có, định hình lại cách con người tương tác, làm việc và tư duy.

Khi Kurzweil lần đầu dự đoán rằng, AI sẽ vượt qua con người vào năm 2029, dự đoán này bị coi là "sốc" và vô cùng "lạc quan". Theo ông, vào thời điểm đó, phần lớn các nhà khoa học, bao gồm cả những người sau này đoạt giải Nobel, đều cho rằng "phải mất ít nhất 100 năm" để điều này trở thành hiện thực.

Tuy nhiên, ngày nay, ông nhận định rằng ngay cả mốc năm 2029 cũng được xem là một dự đoán "thận trọng", phản ánh tốc độ phát triển nhanh chóng ngoài sức tưởng tượng của AI.

Xã hội sẽ thay đổi ra sao khi bước qua "điểm kỳ dị"? Theo Kurzweil, tác động sâu rộng nhất sẽ thể hiện trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ông nhấn mạnh rằng, AI đã đóng góp đáng kể vào các khám phá khoa học, chẳng hạn như việc xác định cấu trúc protein quan trọng trong điều trị bệnh.

Kurzweil tin tưởng rằng AI "sẽ cách mạng hóa mọi khía cạnh mà chúng ta quan tâm", mang đến "một cuộc cách mạng thực sự trong khả năng duy trì và cải thiện sức khỏe của con người".

Kurzweil thậm chí hình dung một tương lai nơi "chúng ta sẽ tìm ra phương pháp chữa trị cho hầu hết các căn bệnh" và làm chậm hoặc thậm chí đảo ngược quá trình lão hóa. Ông giải thích: "Hiện tại, mỗi năm trôi qua đồng nghĩa với việc bạn mất đi một năm tuổi thọ".

Tuy nhiên, với sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ y học, được thúc đẩy mạnh mẽ bởi AI, ông dự đoán rằng chúng ta sẽ đạt đến thời điểm mỗi năm trôi qua sẽ đi kèm với việc kéo dài thêm một năm tuổi thọ, một bước tiến ngoạn mục hướng tới sự trường tồn.

"Vào khoảng năm 2032, bạn có thể thực sự phục hồi hoàn toàn một năm tuổi thọ. Mặc dù mỗi năm trôi qua bạn vẫn mất đi một năm, nhưng nhờ những tiến bộ vượt bậc trong khoa học, bạn sẽ lấy lại được chính năm đó, giúp bạn không thực sự già đi", nhà khoa học Kurzweil dự báo.

Nếu điều này trở thành hiện thực, nó sẽ có nghĩa là con người thực sự có thể ngừng lão hóa. Kurzweil gọi hiện tượng này là "tốc độ vượt qua tuổi thọ", khi tuổi thọ con người được kéo dài hơn so với thời gian trôi qua. Ông dự đoán rằng, cuối cùng, con người có thể sống tới 500 năm, mở ra một kỷ nguyên mới của sự tồn tại không bị giới hạn bởi sự lão hóa.

Tuy nhiên, tuổi thọ kéo dài không hẳn sẽ mang lại ý nghĩa hay mục đích cho cuộc sống của con người. Mặc dù Kurzweil thừa nhận rằng đây là một vấn đề gây tranh cãi, khi không phải ai cũng mong muốn sống lâu đến vậy, ông vẫn giữ niềm tin vào tiềm năng to lớn của cuộc sống dài lâu. "Chúng ta sẽ có cơ hội thực hiện những điều mà trước đây tưởng chừng như không thể", ông chia sẻ, thể hiện sự lạc quan về những khả năng vô tận mà tuổi thọ kéo dài có thể mang lại.

"Tôi hiểu rằng có những người từng nói họ không muốn sống thêm nữa, nhưng khi bước vào tuổi 95, họ lại mong muốn được thức dậy vào mỗi sáng mai", ông Kurzweil nói.

Hiện nay, một số nhà nghiên cứu khẳng định rằng Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), với khả năng giải quyết mọi vấn đề thay vì chỉ hoàn thành những nhiệm vụ cụ thể, sẽ trở thành hiện thực trong vòng 2 năm tới. Tuy nhiên, câu hỏi liệu AGI có thể sở hữu ý thức và hoạt động giống như con người hay không đã gây ra nhiều tranh cãi và là chủ đề gây nhiều bất đồng trong giới nghiên cứu suốt nhiều năm qua.

Về vấn đề này, Kurzweil cho rằng "liệu một AI có ý thức hay không là một câu hỏi mang tính triết học" và ông từ chối đưa ra bất kỳ phán quyết nào, khẳng định rằng "không có cách nào khoa học có thể xác định liệu AI có ý thức hay không".

Mặc dù Kurzweil bày tỏ sự nghi ngờ về khả năng có thể thử nghiệm để xác định liệu một cỗ máy chạy bằng AI có thể có ý thức, ông tin rằng "cuối cùng chúng ta sẽ tin rằng chúng thực sự có ý thức".

Ngay cả trong cộng đồng các nhà nghiên cứu AI hàng đầu, vẫn có sự lo ngại ngày càng tăng về những mối nguy tiềm tàng từ sự tiến hóa đột phá của công nghệ này. Mặc dù Kurzweil thừa nhận rằng "chúng ta có một nghĩa vụ đạo đức phải tuân thủ, để khai thác lời hứa mà công nghệ mang lại trong khi kiểm soát những rủi ro".

Kurzweil cho rằng: "Rủi ro là điều thực sự tồn tại, nhưng đó luôn là phần không thể thiếu trong lịch sử, và tôi không nghĩ chúng ta muốn quay lại thời điểm 8.000 năm trước, khi tuổi thọ trung bình của con người chỉ là 20. Ý tôi là, chúng ta đã đạt được những bước tiến đáng kể bất chấp mọi nguy cơ".

Kurzweil vừa bước sang tuổi 76 vào năm ngoái. Còn khoảng 20 năm nữa cho đến khi "điểm kỳ dị" mà ông dự đoán sẽ xảy ra, và ông hy vọng sẽ sống đủ lâu để chứng kiến sự chuyển mình của nền văn minh dưới tác động của AI trong một thế giới ngày càng chia rẽ và hỗn loạn.

Ông tin tưởng rằng thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi con người hợp nhất với AI. "Chúng ta sẽ được dẫn dắt bởi sự kết hợp giữa con người và AI. Tôi tin rằng chúng ta thực sự sẽ phát triển tốt hơn khi dựa vào AI, thay vì chỉ để con người tự quyết định".

Phan Văn Hòa