Bộ Chính trị đang chỉ đạo nghiên cứu không tổ chức cấp huyện và tiếp tục sáp nhập đơn vị cấp xã. Vậy thực tiễn nào đang đặt ra cho đơn vị cấp hành chính này?
Lãnh đạo Ban Tổ chức Huyện ủy Quỳnh Lưu trao đổi với công chức xã Thuận Long. Ảnh: Mai Hoa
Cơ hội, thách thức
Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng vừa ban hành Kết luận số 127, ngày 28/02/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; trong đó, yêu cầu nghiên cứu không tổ chức cấp huyện và tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Khi chủ trương này được thực hiện, ý kiến từ cơ sở cho rằng, đây vừa là cơ hội, vừa là khó khăn, thách thức đối với cấp xã.
Cơ hội lớn là mở rộng không gian phát triển cho mỗi địa phương; đồng thời phân cấp, phân quyền mạnh hơn, tăng tính chủ động cho cấp xã trong hoạch định, quyết định đường hướng phát triển cũng như thực hiện nhiệm vụ chính trị, giải quyết những khó khăn, bức xúc của nhân dân, bởi trong thực tế có những việc cấp xã phải xin ý kiến cấp huyện, cấp huyện xin ý kiến cấp tỉnh làm chậm trễ về thời gian và hiệu quả giải quyết.
Đồng thời, giảm thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp khi giảm tầng nấc trung gian. Về phía cán bộ, công chức cấp xã có cơ hội hoàn thiện và phát huy tối đa khả năng, năng lực của mình trên một tầm mới, đồng nghĩa nếu không đáp ứng được sẽ tự “đào thải” ra khỏi bộ máy.
Công chức xã Thịnh Mỹ (Hưng Nguyên) giải quyết công việc cho người dân. Ảnh: Mai Hoa
Bên cạnh cơ hội thì có nhiều khó khăn, thách thức đặt ra. Khi không tổ chức cấp huyện, về thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ ở cấp xã sẽ được tăng cường và “đẩy lên”; gắn với việc tiếp tục sáp nhập xã cũng sẽ làm tăng quy mô diện tích, dân số và khối lượng công việc ở xã nhiều hơn. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã phải được nâng tầm về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng công tác và ý thức, trách nhiệm.
Đồng chí Nguyễn Anh Quân - Bí thư Chi bộ khối An Vinh, phường Hưng Phúc, thành phố Vinh cho rằng: “Nếu bỏ cấp huyện, vấn đề cần quan tâm nhất là phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có chất lượng, nếu như hiện tại thì khó có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển hiện nay”.
Khó khăn, thách thức đặt ra là cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ngang tầm với nhiệm vụ trong điều kiện mới; đồng thời, cần xây dựng mối quan hệ công tác giữa tỉnh và cấp xã.
“
Nếu bỏ cấp huyện, vấn đề cần quan tâm nhất là phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có chất lượng, nếu như hiện tại thì khó có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển hiện nay.
Đồng chí Nguyễn Anh Quân - Bí thư Chi bộ khối An Vinh, phường Hưng Phúc, thành phố Vinh
Duy trì "phong độ" công tác
Trước đây, triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả", trong 2 giai đoạn 2019 – 2021 và 2023 – 2025, tỉnh Nghệ An đã sắp xếp, sáp nhập, giảm 68 xã, phường; từ 480, nay còn 412 xã, phường, thị trấn.
Với tinh thần khẩn trương, quyết liệt và kiên quyết không để gián đoạn công việc, không bỏ trống lĩnh vực, nhiệm vụ được giao sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã; các xã, phường, thị trấn thực hiện sáp nhập giai đoạn 2023 – 2025 trên địa bàn tỉnh đã bắt nhịp nhanh với công việc, đảm bảo các nhiệm vụ chính trị của địa phương được thực hiện bình thường.
Công chức xã Thuận Long, huyện Quỳnh Lưu giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Ảnh: Mai Hoa
Xã Thuận Long (huyện Quỳnh Lưu), sau khi tổ chức công bố quyết định thành lập đơn vị hành chính mới và công tác cán bộ vào ngày 19/12/2024, đã đưa bộ máy đi vào hoạt động với nhiều nội dung được tập trung. Đáng quan tâm là rà soát, hệ thống lại chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên cơ sở 2 xã cũ cũng như quy hoạch; xác định rõ những việc chưa hoàn thành để triển khai và bổ sung đầu tư công, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã mới.
“Đặc biệt, các công việc liên quan đến người dân được cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị ưu tiên tập trung cao, nhất là giải quyết các thủ tục hành chính không để chậm trễ của người dân. Mặc dù, số lượng thủ tục hành chính phát sinh trong 2 tháng sau sáp nhập nhiều (tháng 1 và 2/2025), với tổng hơn 1.000 thủ tục, trong đó, thực hiện qua dịch vụ công trực tuyến là 905 thủ tục, nhưng tỷ lệ giải quyết trước hạn đạt 93,9%”, đồng chí Trần Văn Trung – Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thuận Long cho biết.
Cũng với tinh thần không để gián đoạn công việc, sau sáp nhập và kiện toàn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, bổ sung quy chế, phân công nhiệm vụ cho từng tập thể và từng cá nhân, xã Nghĩa Hưng (huyện Nghĩa Đàn) đã triển khai thực hiện ngay các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của địa phương.
Cán bộ xã Nghĩa Hưng (huyện Nghĩa Đàn) trao đổi với đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách ở xóm trong triển khai thực hiện nhiệm vụ; chỉ đạo xây dựng hệ thống thoát nước trong khu dân cu.̛ Ảnh: Mai Hoa
Nổi bật, Đảng bộ xã Nghĩa Hưng đã chỉ đạo hoàn thành đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở vào ngày 25/02/2025 đảm bảo chất lượng và đúng định hướng; trong đó, có 14/18 chi bộ nông thôn được cơ cấu phó bí thư là xóm trưởng. Xã tổ chức khởi công xây dựng 2 công trình ngay từ đầu năm 2025, gồm nhà văn hóa đa chức năng xã, với tổng vốn đầu tư 3,9 tỷ đồng và tuyến đường giao thông dài hơn 2 km.
Ý thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức xã Nghĩa Hưng được tăng cường, gần dân, sâu sát cơ sở, giải quyết các công việc đảm bảo nhu cầu người dân. Địa phương đã tập trung tổ chức các cuộc đối thoại giữa doanh nghiệp với người dân nhằm tìm “tiếng nói chung” về phương án thực hiện chế độ bồi thường đối với bãi tập kết cát trên địa bàn.
Ở xã Phú Thành (Yên Thành), ngay sau sáp nhập, cả hệ thống chính trị vào cuộc thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Trọng tâm là tổ chức các hoạt động mừng Đảng, mừng Xuân, chăm lo công tác an sinh xã hội cho người dân, với hơn 600 suất quà Tết được trao cho những người có hoàn cảnh khó khăn; chỉ đạo sản xuất vụ Xuân theo kế hoạch; rà soát các công trình, dự án đầu tư dang dở, để có phương án thực hiện tiếp tục theo quy hoạch.
Cán bộ, công chức xã Phú Thành, huyện Yên Thành giải quyết công việc cho người dân. Ảnh: Mai Hoa
Trên cơ sở dự báo những khó khăn và những vấn đề dễ nảy sinh trong giai đoạn “giao thời”, xã Phú Thành tăng cường công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, nhất là quản lý đất đai, hành lang an toàn giao thông, an ninh, trật tự. Chỉ 2 tháng đầu năm 2025, xã Phú Thành đã phát hiện và xử lý 3 trường hợp vi phạm về lấn chiếm đất đai...
Từ sự nỗ lực bắt nhịp, không làm gián đoạn các công việc của các địa phương đã khẳng định vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng, quản lý của chính quyền và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị rất có hiệu quả sau sáp nhập; tạo niềm tin tưởng, đồng thuận của người dân về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính.
Bên cạnh hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý hiệu quả khi đội ngũ cán bộ, công chức được sắp xếp tinh và gọn hơn, phản ánh từ cơ sở cho rằng, địa giới hành chính ở một số cơ sở cũng được sắp xếp hợp lý hơn; tăng nguồn lực về đất đai, các tiềm năng, thế mạnh và nguồn nhân lực để các địa phương phát triển trong thời gian tới.
