AI giúp phát hiện bệnh động kinh trước các bác sĩ
Các nhà nghiên cứu cho biết, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm những bất thường trong não liên quan đến bệnh động kinh, giúp cải thiện độ chính xác trong chẩn đoán và đẩy nhanh quá trình điều trị.
Theo đó, phần mềm Meld Graph, được phát triển bởi các nhà khoa học tại King’s College London và University College London (UCL) của Vương quốc Anh, là một công cụ hỗ trợ chẩn đoán tiên tiến nhằm phát hiện những bất thường ở não mà các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có thể bỏ sót.
Công nghệ này được thiết kế để xác định chứng loạn sản vỏ não khu trú (FCD), một dạng dị tật xảy ra khi các tế bào thần kinh không phát triển bình thường tại một số khu vực nhất định trong não.
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh động kinh kháng thuốc, tức là những trường hợp không đáp ứng với điều trị bằng thuốc chống động kinh thông thường.
Số liệu thống kê cho thấy, hiện tại có khoảng 630.000 người mắc bệnh động kinh ở Anh, trong đó cứ 5 người thì có một người bị động kinh do tổn thương não.
Đáng chú ý, nhiều trường hợp trong số này có thể được điều trị hiệu quả bằng phẫu thuật loại bỏ vùng não bị tổn thương. Tuy nhiên, việc phát hiện FCD không hề đơn giản, bởi tổn thương này thường rất tinh vi, dễ bị bỏ qua trong các xét nghiệm hình ảnh học thông thường.
Tiến sĩ Konrad Wagstyl từ King’s College London nhận định: "Các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh phải xử lý một lượng lớn dữ liệu y khoa, trong đó có những tổn thương rất nhỏ và khó phát hiện. Việc sử dụng một công cụ hỗ trợ AI như Meld Graph có thể giúp họ đưa ra quyết định nhanh hơn và chính xác hơn".
"Điều này không chỉ nâng cao hiệu suất làm việc của hệ thống y tế mà còn rút ngắn thời gian điều trị, giúp bệnh nhân tránh được những xét nghiệm hoặc thủ thuật không cần thiết và tốn kém", Tiến sĩ Konrad Wagstyl chia sẻ.
Cách thức hoạt động của Meld Graph
Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí y khoa uy tín của Mỹ - JAMA Neurology, nhóm chuyên gia đã sử dụng dữ liệu chụp cộng hưởng từ (MRI) từ 1.185 bệnh nhân, trong đó có 703 bệnh nhân mắc FCD, thu thập từ 23 trung tâm điều trị động kinh trên toàn cầu. Một nửa số dữ liệu đến từ trẻ em, nhóm đối tượng đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi bệnh động kinh.
Meld Graph đã được huấn luyện bằng cách phân tích hình ảnh não, tập trung vào việc phát hiện những bất thường nhỏ mà mắt thường hoặc phương pháp truyền thống có thể không nhận ra.
Kết quả cho thấy công cụ AI này có thể phát hiện được 64% dị tật não, giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ chẩn đoán sớm cho bệnh nhân động kinh.
Nhóm nghiên cứu tin rằng, nếu được áp dụng trong thực tế lâm sàng, Meld Graph có thể cách mạng hóa phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh động kinh cục bộ, giúp nhiều bệnh nhân có cơ hội điều trị kịp thời và hiệu quả hơn.
Tiến sĩ Luca Palma từ Bệnh viện Nhi Bambino Gesu (Ý), đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ một trường hợp cụ thể: "Meld Graph đã phát hiện ra một tổn thương cực kỳ tinh vi mà nhiều bác sĩ X-quang trước đó đã bỏ qua ở một cậu bé 12 tuổi. Cậu bé này bị co giật hàng ngày và đã thử tới 9 loại thuốc chống động kinh khác nhau mà không có cải thiện".
"Nhờ công cụ này, chúng tôi có thể xác định chính xác vị trí tổn thương, giúp đưa ra quyết định phẫu thuật, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa kết quả điều trị", Tiến sĩ Luca Palma cho biết thêm.
Hướng đi tiếp theo
Mặc dù Meld Graph hiện chưa được đưa vào sử dụng rộng rãi trong lâm sàng, nhóm nghiên cứu đã phát hành phần mềm dưới dạng mã nguồn mở và tổ chức các hội thảo đào tạo nhằm giúp các bác sĩ lâm sàng tiếp cận và ứng dụng công nghệ này vào thực tế.
Tiến sĩ Mathilde Ripart từ UCL chia sẻ: "Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất đối với tôi là khi được nghe các bác sĩ từ khắp nơi trên thế giới, từ Anh, Chile, Ấn Độ đến Pháp chia sẻ rằng họ đã sử dụng công cụ của chúng tôi để giúp bệnh nhân của mình".
Tại Anh, Bệnh viện Nhi Great Ormond Street là một trong những cơ sở tiên phong tham gia thử nghiệm Meld Graph.
Giáo sư Helen Cross, bác sĩ tư vấn về bệnh động kinh tại bệnh viện và là Giám đốc Viện Sức khỏe trẻ em UCL Great Ormond Street, nhấn mạnh: "Rất nhiều trẻ em tôi điều trị đã phải trải qua nhiều năm bị co giật và thực hiện vô số xét nghiệm trước khi chúng tôi tìm ra tổn thương trong não của chúng".
Giáo sư Helen Cross cho biết thêm: "Cộng đồng y khoa về bệnh động kinh đang nỗ lực để đẩy nhanh quá trình chẩn đoán và điều trị. Những công nghệ tiên tiến như Meld Graph có thể giúp xác định nhanh chóng các bất thường có thể phẫu thuật được, thậm chí giúp bệnh nhân có cơ hội khỏi bệnh hoàn toàn".
Với tiềm năng to lớn của mình, Meld Graph có thể trở thành một công cụ mang tính đột phá trong chẩn đoán và điều trị động kinh, mở ra hy vọng mới cho hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giới.