Dưới nếp nhà sàn người dân bản Diềm (xã Châu Khê, huyện Con Cuông) rộn ràng tiếng đan lát. Nghề mây tre đan truyền thống tưởng chừng mai một, nay đang hồi sinh mạnh mẽ, vươn xa không chỉ trong nước mà còn đến tận Đức, Pháp, Nhật...
Nép mình giữa đại ngàn hùng vĩ, bản Diềm (xã Châu Khê, huyện Con Cuông) tựa như một nét vẽ bình yên trên bức tranh thiên nhiên rộng lớn. Đây là nơi sinh sống của chủ yếu đồng bào Thái và Đan Lai, những con người gắn bó với rừng, với nghề mây tre đan. Ảnh: Đức AnhTừ xa xưa, người dân bản Diềm đã tận dụng nguồn nguyên liệu tre, luồng, mét, giang để tạo nên những vật dụng phục vụ đời sống hằng ngày như rổ, rá, thúng, mủng... không chỉ phục vụ nhu cầu của gia đình mà còn để trao đổi, buôn bán. Thế nhưng, có thời điểm, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, nhiều người đành ngậm ngùi bỏ nghề, tìm nghề khác. Trong ảnh: Ngôi nhà sàn nơi các thành viên HTX tập trung để làm các sản phẩm mây tre đan. Ảnh: Đức AnhNăm 2016, bà Lang Thị Hoa, một người con tâm huyết của bản, đã phối hợp cùng gần 20 người dân và chính quyền địa phương thành lập Hợp tác xã mây tre đan bản Diềm. Đây là bước ngoặt quan trọng giúp nghề đan lát của bà con được khôi phục và phát triển mạnh mẽ. Đến nay, hợp tác xã có khoảng 20 thành viên, chuyên sản xuất các mặt hàng như mâm tre, ghế tre, rổ, rá… Không chỉ phục vụ thị trường trong nước, các sản phẩm này còn xuất khẩu sang Đức, Pháp, Nhật,... Ảnh: Đức AnhTrong ngôi nhà sàn, bà Lang Thị Hoa và các thành viên ở làng nghề vẫn thoăn thoắt đôi tay, hoàn thiện những sản phẩm để kịp chuyến hàng sắp xuất sang Pháp. Ảnh: Đức AnhVừa làm, bà vừa hồi tưởng: “Ngày trước, cả bản ai cũng biết đan lát, nguyên liệu thì chỉ cần bước ra sau núi là có. Nhưng bây giờ, lo nhất là lớp trẻ không còn mặn mà với nghề”. Hiện nay, trong làng nghề, số người làm đan lát chỉ còn khoảng trên dưới 20 người, chủ yếu là người lớn tuổi. Ảnh: Đức AnhDù vậy, niềm tin vào sự trường tồn của nghề mây tre đan vẫn chưa bao giờ tắt. “Giữ nghề không chỉ là giữ kế sinh nhai, mà còn giữ lại bản sắc, giữ cái hồn của bản Diềm. Nếu có sự chung tay của cộng đồng, chính quyền, tôi tin rằng mây tre đan bản Diềm sẽ còn vững bền, tiếp tục lan tỏa giá trị truyền thống đến muôn nơi,” bà Hoa hào hứng chia sẻ. Ảnh: Đức AnhTuy nhiên, việc bảo tồn và phát triển nghề mây tre đan vẫn đối mặt với không ít thách thức. Những sản phẩm thủ công tốn nhiều công sức nhưng giá trị kinh tế chưa thực sự cao, khiến không ít người có tay nghề phải rẽ sang công việc khác. Bên cạnh đó, đầu ra cho sản phẩm vẫn chưa ổn định, khó cạnh tranh với những mặt hàng công nghiệp sản xuất hàng loạt. Ảnh: Đức AnhTrăn trở với sự sinh tồn của làng nghề, bà Hoa – Chủ nhiệm Hợp tác xã mây tre đan bản Diềm đã mang sản phẩm đến các hội chợ thương mại lớn từ Nghệ An đến Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đức AnhHằng năm, ngoài thị trường trong nước, bản Diềm còn xuất khẩu hàng trăm sản phẩm sang nước ngoài. Những chiếc bàn, ghế, khay đựng trái cây từ tre, luồng, mét được khách hàng ưa chuộng, mang đến nguồn thu nhập tương đối ổn định cho bà con trong bản. Ảnh: Đức Anh
