Chuyển đổi số

Bài học từ việc áp dụng công nghệ Internet vạn vật trong nông nghiệp ở Philippines

Phan Văn Hòa 16/03/2025 06:33

Internet vạn vật (IoT) đã nổi lên như một công cụ thay đổi cuộc chơi, đặc biệt là ở Philippines, nơi nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế.

Việc tích hợp các thiết bị IoT vào hoạt động canh tác đang mang lại những cải tiến đáng kể cho nông dân Philippines, giúp họ quản lý trang trại hiệu quả và bền vững hơn.

Nhờ các cảm biến và thiết bị thông minh, họ có thể giám sát sức khỏe cây trồng theo thời gian thực, theo dõi mức độ ẩm của đất, nhiệt độ không khí và sự phát triển của cây để điều chỉnh phương pháp canh tác phù hợp.

Ngoài ra, các hệ thống IoT còn giúp nông dân theo dõi vật nuôi bằng cách gắn thiết bị GPS và cảm biến sinh học lên gia súc, giúp giám sát vị trí, tình trạng sức khỏe và mức độ hoạt động của chúng. Điều này không chỉ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh tật mà còn hỗ trợ quản lý đàn vật nuôi hiệu quả hơn.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, hệ thống tưới tiêu cũng được tối ưu hóa nhờ các thiết bị IoT. Các cảm biến độ ẩm đất có thể gửi dữ liệu đến hệ thống tự động điều chỉnh lượng nước tưới, giúp tiết kiệm nước mà vẫn đảm bảo cây trồng phát triển tốt.

Đặc biệt, công nghệ này còn giúp giảm thiểu rủi ro do điều kiện thời tiết khó lường. Nhờ các mô hình phân tích dữ liệu thời tiết kết hợp với cảm biến môi trường, nông dân có thể dự báo các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, bão hoặc mưa lớn, từ đó có kế hoạch phòng tránh kịp thời nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Nhìn chung, việc ứng dụng IoT trong nông nghiệp không chỉ nâng cao năng suất mà còn giúp nông dân Philippines quản lý tài nguyên hiệu quả, giảm chi phí và thích ứng tốt hơn với những thách thức của biến đổi khí hậu.

Ứng dụng IoT trong giám sát cây trồng: Giải pháp cho nông nghiệp bền vững

Một trong những thách thức lớn nhất mà người nông dân phải đối mặt là duy trì năng suất cây trồng trong điều kiện môi trường ngày càng biến động.

Để giải quyết vấn đề này, các hệ thống giám sát cây trồng tích hợp công nghệ IoT đang trở thành một giải pháp tiên tiến, giúp thu thập dữ liệu thời gian thực thông qua các cảm biến được đặt trực tiếp trên đồng ruộng.

Những cảm biến này đo lường các yếu tố quan trọng như độ ẩm đất, nhiệt độ, độ ẩm không khí và sự xuất hiện của sâu bệnh, từ đó cung cấp dữ liệu chính xác để người nông dân đưa ra quyết định tối ưu về tưới tiêu, bón phân và phòng trừ dịch hại. Kết quả là cây trồng khỏe mạnh hơn, tiết kiệm tài nguyên và gia tăng năng suất.

Ví dụ, một người nông dân sử dụng cảm biến IoT có thể nhận được cảnh báo ngay khi độ ẩm đất giảm xuống dưới mức tối ưu, giúp họ kịp thời điều chỉnh hệ thống tưới nước để tránh tình trạng khô hạn.

Tương tự, những biến động nhiệt độ bất thường có thể kích hoạt cảnh báo về nguy cơ thời tiết khắc nghiệt, giúp nông dân triển khai các biện pháp bảo vệ cây trồng khỏi nắng nóng hoặc sương giá.

Ảnh minh họa1
Các hệ thống giám sát cây trồng tích hợp công nghệ IoT đang trở thành một giải pháp tiên tiến, giúp thu thập dữ liệu thời gian thực thông qua các cảm biến được đặt trực tiếp trên đồng ruộng. Ảnh: Internet

Trong khi đó, các mô hình canh tác hiện đại như thủy canh và khí canh đang áp dụng hệ thống cảm biến IoT để giám sát mức độ dinh dưỡng, độ pH và nhiệt độ nước, đảm bảo cây trồng phát triển trong điều kiện lý tưởng.

Bằng cách tận dụng dữ liệu này, người nông dân không chỉ tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên mà còn giảm thiểu lãng phí, giúp canh tác trở nên hiệu quả và bền vững hơn.

Đặc biệt, tại Philippines, Viện Nghiên cứu Lúa gạo Philippines (PhilRice) đã hợp tác với nông dân địa phương để triển khai các giải pháp IoT trong nông nghiệp.

Chương trình này được tài trợ bởi Hội đồng Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp, Thủy sản và Tài nguyên thiên nhiên (DOST-PCAARRD) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, và được thực hiện bởi Đại học Philippines Los Baños (UPLB).

Một trong những sáng kiến nổi bật là Dự án SARAI, cung cấp cho nông dân hệ thống trạm thời tiết tự động và công nghệ giám sát đất thông minh. Các cảm biến này giúp theo dõi độ ẩm đất và các điều kiện môi trường khác, cho phép nông dân ở các tỉnh như Laguna và Bukidnon điều chỉnh lượng nước và phân bón một cách chính xác theo nhu cầu thực tế của cây trồng.

Nhờ vào những ứng dụng công nghệ tiên tiến này, nông dân không chỉ tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu mà còn cải thiện hiệu quả sản xuất, hướng tới một nền nông nghiệp thông minh và bền vững hơn.

Ứng dụng IoT trong chăn nuôi: Hiện đại hóa ngành nông nghiệp

Công nghệ IoT đang cách mạng hóa ngành chăn nuôi, giúp nông dân tối ưu hóa quy trình quản lý đàn gia súc, nâng cao hiệu quả sản xuất và hướng tới sự phát triển bền vững.

Thông qua các thiết bị giám sát tiên tiến như máy theo dõi GPS và cảm biến sức khỏe, người chăn nuôi có thể theo dõi vị trí, hoạt động và tình trạng sức khỏe của vật nuôi theo thời gian thực.

Những công nghệ này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như giảm mức độ vận động hay thay đổi nhiệt độ cơ thể, từ đó cho phép can thiệp y tế kịp thời, giảm thiểu rủi ro bùng phát dịch bệnh và hạn chế tổn thất trong đàn.

Bên cạnh đó, các hệ thống cho ăn tự động tích hợp IoT đang thay đổi cách thức quản lý dinh dưỡng cho vật nuôi.

Ảnh minh họa2
Công nghệ IoT đang cách mạng hóa ngành chăn nuôi. Ảnh: Internet

Nhờ các cảm biến và thuật toán thông minh, hệ thống này có thể xác định chính xác nhu cầu dinh dưỡng của từng con vật và điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp, đảm bảo chúng nhận đủ lượng thức ăn cần thiết mà không gây lãng phí.

Điều này không chỉ giúp vật nuôi phát triển khỏe mạnh hơn mà còn nâng cao hiệu suất sản xuất và tối ưu hóa chi phí vận hành của trang trại.

Với khả năng giám sát và quản lý chính xác hơn, nông dân Philippines có thể giảm thiểu thất thoát, cải thiện chất lượng vật nuôi và gia tăng lợi nhuận trong ngành chăn nuôi.

Việc áp dụng công nghệ IoT không chỉ giúp người chăn nuôi kiểm soát tốt hơn các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn gia súc mà còn mở ra cơ hội phát triển một ngành chăn nuôi hiện đại, bền vững và có khả năng cạnh tranh cao hơn trên thị trường.

Ứng dụng IoT trong tưới tiêu: Giải pháp hiện đại cho nông nghiệp bền vững

Tình trạng thiếu nước tiếp tục là một thách thức lớn ở nhiều khu vực tại Philippines, buộc nông dân phải tìm cách sử dụng nguồn nước hiệu quả hơn để đảm bảo sản xuất bền vững.

Các hệ thống tưới tiêu thông minh dựa trên công nghệ IoT đang trở thành giải pháp tối ưu, giúp tự động điều chỉnh lượng nước tưới dựa trên dữ liệu độ ẩm đất theo thời gian thực.

Nhờ đó, nông dân có thể ngăn ngừa tình trạng tưới quá mức, giảm lãng phí nước và duy trì độ ẩm đất phù hợp để cây trồng phát triển khỏe mạnh.

Ảnh minh họa3
Các hệ thống tưới tiêu thông minh dựa trên công nghệ IoT đang trở thành giải pháp tối ưu, giúp tự động điều chỉnh lượng nước tưới dựa trên dữ liệu độ ẩm đất theo thời gian thực. Ảnh: Internet

Nhằm đối phó với tình trạng khan hiếm nước, vào tháng 6 năm 2024, Cục Quản lý Thủy lợi Quốc gia (NIA) đã khánh thành hệ thống tưới tiêu bằng máy bơm năng lượng mặt trời lớn nhất Philippines.

Dự án tiên phong này sử dụng 1.056 tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng cho các máy bơm chìm có công suất xả lên tới 48m3 nước mỗi phút. Hệ thống này cung cấp nguồn nước tưới miễn phí cho 350 ha ruộng lúa, hỗ trợ trực tiếp khoảng 237 hộ nông dân, giúp họ giảm chi phí vận hành và đảm bảo nguồn nước ổn định ngay cả trong mùa khô.

Việc ứng dụng hệ thống tưới tiêu thông minh không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Nông dân có thể giám sát và điều khiển hệ thống tưới tiêu từ xa thông qua thiết bị di động, cắt giảm đáng kể chi phí lao động thủ công và tăng tính linh hoạt trong quản lý trang trại.

Đối với các mô hình canh tác quy mô lớn, công nghệ này đặc biệt quan trọng, giúp tối ưu hóa lịch trình tưới tiêu, cải thiện năng suất cây trồng và hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững hơn.

Giám sát thời tiết: Lá chắn bảo vệ nông nghiệp trước biến động khí hậu

Thời tiết khó lường là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với ngành nông nghiệp, có thể dẫn đến mất mùa nghiêm trọng và tổn thất tài chính đáng kể.

Để giúp nông dân chủ động ứng phó, các trạm theo dõi thời tiết tích hợp công nghệ IoT cung cấp dữ liệu theo thời gian thực về nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa và tốc độ gió.

Nhờ đó, người nông dân có thể điều chỉnh lịch trình tưới tiêu, triển khai các biện pháp bảo vệ cây trồng khỏi điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc thậm chí hoãn kế hoạch trồng trọt và thu hoạch để tránh thiệt hại.

Nhằm tăng cường khả năng dự báo khí hậu, Cơ quan Quản lý Dịch vụ Khí quyển, Địa vật lý và Thiên văn Philippines (PAGASA) đã triển khai hàng loạt trạm thời tiết tự động được trang bị cảm biến môi trường tiên tiến.

Ảnh minh họa4
Các trạm theo dõi thời tiết tích hợp công nghệ IoT cung cấp dữ liệu theo thời gian thực về nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa và tốc độ gió. Ảnh: Internet

Các hệ thống IoT này thu thập và phân tích dữ liệu khí tượng từ nhiều khu vực, giúp cải thiện độ chính xác của dự báo thời tiết cũng như tăng cường khả năng ứng phó với thiên tai.

Tại một quốc gia thường xuyên phải đối mặt với bão và hạn hán như Philippines, việc tiếp cận thông tin thời tiết theo thời gian thực không chỉ giúp bảo vệ mùa màng mà còn tạo ra sự khác biệt giữa một vụ thu hoạch thành công và tổn thất nặng nề.

Nhờ công nghệ IoT, nông dân có thể đưa ra quyết định chính xác hơn, tối ưu hóa sản xuất và giảm thiểu rủi ro do khí hậu biến động.

Hệ thống lái chính xác và máy móc tự động: Tương lai của nông nghiệp hiện đại

Công nghệ IoT không chỉ dừng lại ở việc giám sát và thu thập dữ liệu mà còn nâng cao đáng kể hiệu suất vận hành của máy móc nông nghiệp.

Các hệ thống lái chính xác được tích hợp vào máy kéo và máy gặt giúp tối ưu hóa lộ trình trồng trọt và thu hoạch, từ đó giảm tiêu hao nhiên liệu, hạn chế sự xáo trộn đất và tối đa hóa năng suất. Nhờ vào độ chính xác cao, nông dân có thể tiết kiệm chi phí vận hành đồng thời thúc đẩy các phương pháp canh tác bền vững hơn.

Ảnh minh họa5
Các hệ thống tự động giúp người nông dân giảm thiểu công sức lao động và tăng hiệu quả sản xuất. Ảnh: Internet

Trong lĩnh vực canh tác nhà kính, công nghệ tự động hóa dựa trên IoT cho phép người nông dân kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng từ xa, đảm bảo môi trường phát triển tối ưu cho cây trồng.

Thay vì phải can thiệp thủ công thường xuyên, hệ thống này giúp giảm thiểu công sức lao động và tăng hiệu quả sản xuất, biến canh tác nhà kính trở thành một mô hình nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và có lợi nhuận cao hơn.

Vượt qua rào cản: Kết nối Internet chi phí đầu

Mặc dù IoT mở ra nhiều cơ hội cho ngành nông nghiệp, việc triển khai công nghệ này tại Philippines vẫn đối mặt với không ít trở ngại. Một trong những thách thức lớn nhất là kết nối Internet không ổn định, đặc biệt ở các vùng nông thôn, nơi hạ tầng viễn thông còn hạn chế.

Hầu hết các hệ thống IoT đều phụ thuộc vào Internet để truyền dữ liệu và vận hành tự động. Nếu thiếu đường truyền đáng tin cậy, việc giám sát thời gian thực và tự động hóa trong sản xuất nông nghiệp có thể bị gián đoạn, làm giảm hiệu quả của công nghệ này.

Theo Statista, tính đến tháng 11 năm 2023, tốc độ tải xuống trung bình của Internet cố định tại Philippines đạt khoảng 93,68 Mbps, trong khi tốc độ tải lên là 94,02 Mbps. Đối với Internet di động, con số này thấp hơn đáng kể, chỉ khoảng 35,56 Mbps, một hạn chế lớn đối với các khu vực chỉ có thể truy cập mạng di động.

Bên cạnh vấn đề kết nối, chi phí đầu tư ban đầu cũng là một rào cản đối với nhiều hộ nông dân nhỏ lẻ. Việc triển khai các thiết bị IoT như cảm biến theo dõi đất, hệ thống tưới tiêu thông minh hay máy móc tự động đòi hỏi một khoản đầu tư đáng kể. Nếu không có sự hỗ trợ tài chính hoặc chính sách ưu đãi từ chính phủ, nhiều nông dân khó có thể tiếp cận công nghệ này.

Để thúc đẩy ứng dụng IoT trong nông nghiệp, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp viễn thông và các tổ chức hỗ trợ nông nghiệp. Việc mở rộng hạ tầng Internet ở nông thôn là yếu tố then chốt giúp thu hẹp khoảng cách số và tạo điều kiện cho công nghệ phát huy tối đa tiềm năng.

Chính phủ Philippines đã có những bước đi đáng kể nhằm cải thiện kết nối tại các vùng xa xôi. Bộ Khoa học và Công nghệ (DOST) đã triển khai chương trình Tech4ED, thành lập hơn 42.000 trung tâm viễn thông trên khắp cả nước, cung cấp giáo dục công nghệ thông tin và các dịch vụ chính phủ điện tử cho người dân vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh đó, nhà cung cấp dịch vụ viễn thông hàng đầu của Philippines là Converge ICT Solutions Inc. đã mở rộng mạng lưới cáp quang đến 495 thành phố và đô thị, với tổng chiều dài đường trục cáp quang lên đến 103.000 km, góp phần đáng kể vào việc cải thiện khả năng truy cập Internet.

Một sáng kiến quan trọng khác là Chương trình Băng thông rộng Quốc gia (NBP), được chính phủ phê duyệt từ năm 2017 nhằm mở rộng hạ tầng viễn thông đến các khu vực kém phát triển.

Bên cạnh việc mở rộng hạ tầng, chính phủ cũng cần đưa ra các chương trình hỗ trợ tài chính cho nông dân, chẳng hạn như trợ cấp hoặc các khoản vay ưu đãi để giúp họ tiếp cận công nghệ IoT mà không gặp quá nhiều trở ngại về chi phí.

Nhìn chung, mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với những nỗ lực nâng cấp hạ tầng Internet và sự hỗ trợ thích hợp về tài chính, IoT có tiềm năng cách mạng hóa ngành nông nghiệp Philippines, mang lại năng suất cao hơn và phát triển bền vững hơn trong tương lai.

Tương lai của nông nghiệp thông minh ở Philippines?

Khi công nghệ IoT không ngừng phát triển, tiềm năng của nó trong việc cách mạng hóa nền nông nghiệp Philippines ngày càng trở nên rõ ràng. Việc ứng dụng IoT giúp nông dân tối ưu hóa quá trình canh tác, giảm thiểu lãng phí tài nguyên và nâng cao năng suất, từ đó cải thiện thu nhập và đảm bảo an ninh lương thực cho cả quốc gia.

Tuy nhiên, nông nghiệp thông minh không chỉ đơn thuần là một giải pháp công nghệ, mà còn là chìa khóa để xây dựng một hệ sinh thái bền vững, nơi nông dân có thể ứng phó linh hoạt với biến đổi khí hậu và những thách thức kinh tế.

Khi có sự đầu tư đúng mức vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ và khu vực tư nhân, IoT có thể trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững và thịnh vượng lâu dài cho nền nông nghiệp Philippines.

Cuộc cách mạng kỹ thuật số trong nông nghiệp không còn là viễn cảnh xa vời mà đang diễn ra từng ngày. Để tối đa hóa lợi ích, việc hợp tác giữa các tổ chức, nhà khoa học và cộng đồng nông dân là điều cần thiết. Chỉ khi đó, Philippines mới có thể xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và đủ sức cạnh tranh trong tương lai.

Phan Văn Hòa