Tổng thống Trump đe doạ 'địa ngục sẽ giáng xuống' lực lượng Houthi
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động các cuộc tấn công quân sự quy mô lớn nhằm vào lực lượng Houthi có liên kết với Iran tại Yemen vào hôm 15/3, để đáp trả các cuộc tấn công của nhóm này vào hoạt động vận tải biển trên Biển Đỏ. Ít nhất 24 người đã thiệt mạng trong giai đoạn đầu của chiến dịch dự kiến kéo dài nhiều ngày.
Ông Trump cũng cảnh báo Iran, nước hậu thuẫn chính của Houthi, rằng họ cần ngay lập tức ngừng hỗ trợ cho nhóm này. Ông nói nếu Iran đe dọa Mỹ, thì "Mỹ sẽ buộc các anh phải chịu hoàn toàn trách nhiệm, và chúng tôi sẽ không nhẹ tay đâu!".
Các cuộc không kích - mà một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng có thể kéo dài nhiều tuần - đánh dấu chiến dịch quân sự lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông kể từ khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1. Động thái diễn ra trong bối cảnh Mỹ gia tăng áp lực trừng phạt lên Tehran nhằm đưa nước này vào bàn đàm phán về chương trình hạt nhân.
Ông Trump đăng trên nền tảng Truth Social của mình: "Gửi đến tất cả những kẻ khủng bố Houthi, thời gian của các người đã hết, và các cuộc tấn công phải dừng lại, bắt đầu từ hôm nay. Nếu không, địa ngục sẽ giáng xuống các người như chưa từng có trước đây!".
Theo Bộ Y tế do Houthi kiểm soát, ít nhất 13 dân thường đã thiệt mạng và 9 người khác bị thương trong các cuộc không kích của Mỹ vào Thủ đô Sanaa của Yemen.
Ít nhất 11 người khác, bao gồm 4 trẻ em và một phụ nữ, đã thiệt mạng và 14 người bị thương trong một cuộc tấn công của Mỹ tại tỉnh Saada ở miền Bắc, theo kênh truyền hình Al-Masirah do Houthi điều hành.
Cục chính trị của lực lượng Houthi mô tả các cuộc tấn công này là một "tội ác chiến tranh".
"Lực lượng vũ trang Yemen của chúng tôi đã hoàn toàn sẵn sàng đáp trả leo thang bằng leo thang", nhóm này tuyên bố.
Người dân tại Sanaa cho biết, các cuộc không kích đã đánh trúng một tòa nhà nằm trong khu vực kiểm soát của Houthi.
"Những vụ nổ dữ dội và làm rung chuyển cả khu phố như một trận động đất. Chúng khiến phụ nữ và trẻ em của chúng tôi hoảng sợ”, một cư dân tên Abdullah Yahia nói với Reuters.
Một cuộc không kích khác vào một trạm điện tại thị trấn Dahyan ở Saada đã gây mất điện, theo kênh Al-Masirah. Dahyan là nơi lãnh đạo Houthi, Abdul Malik al-Houthi, thường xuyên gặp gỡ các vị khách đến thăm.
Houthi, một phong trào vũ trang đã kiểm soát phần lớn Yemen trong thập kỷ qua, đã tiến hành hàng loạt cuộc tấn công vào tàu thuyền ngoài khơi kể từ tháng 11 năm 2023, làm gián đoạn thương mại toàn cầu và khiến quân đội Mỹ phải liên tục đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái, làm tiêu hao đáng kể kho dự trữ vũ khí phòng không của Mỹ.
Một phát ngôn viên Lầu Năm Góc cho biết kể từ năm 2023, lực lượng Houthi đã tấn công các tàu chiến Mỹ 174 lần và các tàu thương mại 145 lần. Houthi tuyên bố rằng các cuộc tấn công này là để thể hiện tình đoàn kết với người Palestine trong cuộc chiến giữa Israel và Hamas tại Gaza.
Các đồng minh khác của Iran như Hamas và Hezbollah ở Liban đã bị Israel làm suy yếu đáng kể kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu. Tổng thống Syria Bashar al-Assad, người có quan hệ mật thiết với Tehran, cũng đã bị lật đổ bởi phe nổi dậy vào tháng 12 năm ngoái.
Tuy nhiên, lực lượng Houthi ở Yemen vẫn kiên cường và liên tục tấn công, đã đánh chìm 2 tàu, chiếm giữ 1 tàu khác và khiến ít nhất 4 thủy thủ thiệt mạng trong một chiến dịch làm gián đoạn vận tải biển toàn cầu, buộc các công ty phải chuyển hướng sang tuyến đường dài hơn và tốn kém hơn vòng quanh Nam Phi.
Chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden trước đây đã cố gắng làm suy yếu khả năng tấn công của Houthi nhưng có giới hạn hành động của Mỹ.
Các quan chức Mỹ, giấu tên, nói rằng ông Trump đã cho phép một cách tiếp cận mạnh mẽ hơn.
Các cuộc không kích vào hôm 15/3 được thực hiện một phần bởi máy bay chiến đấu từ tàu sân bay Harry S. Truman, hiện đang hoạt động trên Biển Đỏ, theo các quan chức.
Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM), cơ quan giám sát quân đội Mỹ tại Trung Đông, mô tả các cuộc tấn công ngày 15/3 là sự khởi đầu của một chiến dịch quy mô lớn trên khắp Yemen.
"Các cuộc tấn công của Houthi nhằm vào tàu chiến và máy bay Mỹ (và binh sĩ của chúng ta!) sẽ không được dung thứ; và Iran, nước bảo trợ của họ, đã được cảnh báo," Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth viết trên X. "Tự do hàng hải sẽ được khôi phục".
Ông Trump cũng đưa ra viễn cảnh về các hành động quân sự còn mạnh mẽ hơn nữa đối với Yemen. "Cuộc tấn công của Houthi vào tàu Mỹ sẽ không được dung thứ. Chúng tôi sẽ sử dụng sức mạnh hủy diệt áp đảo cho đến khi đạt được mục tiêu", Trump tuyên bố.
Phái bộ Iran tại Liên hợp quốc chưa đưa ra phản hồi ngay lập tức.
Hôm 11/3, Houthi tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công vào các tàu Israel đi qua Biển Đỏ, Biển Arập, eo biển Bab al-Mandab và Vịnh Aden, chấm dứt một giai đoạn tương đối yên tĩnh kể từ tháng 1 sau thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza.
Các cuộc tấn công của Mỹ diễn ra chỉ vài ngày sau khi một bức thư từ ông Trump gửi đến Lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei, đề nghị đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy nhiên, hôm 12/3, ông Khamenei đã từ chối đàm phán với Mỹ.
Theo các quan chức Mỹ, năm ngoái, các cuộc không kích của Israel vào các cơ sở của Iran, bao gồm nhà máy tên lửa và hệ thống phòng không, nhằm đáp trả các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Iran, đã làm suy giảm đáng kể năng lực quân sự thông thường của Tehran.
Iran phủ nhận ý định phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), nước này đang đẩy nhanh quá trình làm giàu uranium lên mức 60%, gần với mức vũ khí hạt nhân khoảng 90%.
Trong một động thái ngoại giao, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã điện đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm 15/3 để thông báo về các cuộc tấn công của Mỹ tại Yemen. Các quan chức Mỹ và Ukraine cho biết, Nga hiện đang sử dụng vũ khí do Iran cung cấp trong cuộc chiến tại Ukraine.