Bill Gates: Trong thập kỷ tới, con người sẽ không còn cần thiết 'trong phần lớn các công việc' do sự phát triển của AI

Tỷ phú Bill Gates, đồng sáng lập Microsoft đã chia sẻ quan điểm của mình về AI rằng, hiện nay chuyên môn con người vẫn còn khan hiếm, chúng ta vẫn phụ thuộc vào những chuyên gia hàng đầu như "bác sĩ giỏi" hay "giáo viên xuất sắc".

Tuy nhiên, theo Gates, trong thập kỷ tới, AI sẽ biến những kiến thức chuyên sâu này thành một nguồn tài nguyên miễn phí và phổ biến. "Lời khuyên y tế xuất sắc, hướng dẫn giáo dục chất lượng cao, tất cả sẽ trở nên dễ dàng tiếp cận nhờ AI", ông nói.

Trong một cuộc trò chuyện khác với Giáo sư Harvard Arthur Brooks vào tháng trước, Gates gọi đây là kỷ nguyên của "trí thông minh tự do", thời đại mà AI sẽ thúc đẩy những bước tiến mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực, từ y học, chẩn đoán bệnh cho đến giáo dục và trợ lý ảo.

"Đây là một sự thay đổi sâu sắc, thậm chí có phần đáng sợ, bởi nó diễn ra quá nhanh và không có giới hạn", Gates nhận định.

Câu hỏi đặt ra là con người sẽ thích nghi thế nào với một thế giới do AI định hình. Một số chuyên gia tin rằng AI sẽ nâng cao năng suất lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó tạo ra nhiều việc làm hơn.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành AI của Microsoft, Mustafa Suleyman có quan điểm khác. Trong cuốn sách "The Coming Wave" (2023) (tạm dịch: Làn sóng sắp đến), ông cảnh báo rằng, AI sẽ không chỉ hỗ trợ mà còn dần thay thế con người trong hầu hết các công việc, gây ra những biến động lớn trong lực lượng lao động.

"Những công cụ này sẽ giúp chúng ta thông minh hơn và làm việc hiệu quả hơn trong thời gian ngắn, nhưng cuối cùng, chúng sẽ thay thế sức lao động của con người", Suleyman viết.

AI: Thách thức và cơ hội lớn

Bill Gates nhìn nhận, AI không chỉ là một công nghệ đầy tiềm năng mà còn là một "cơ hội tuyệt vời" cho nhân loại.

Ông tin rằng AI có thể mang lại những đột phá trong điều trị bệnh nan y, cung cấp giải pháp sáng tạo cho biến đổi khí hậu và giúp phổ cập nền giáo dục chất lượng cao trên toàn cầu.

Gates khẳng định rằng, dù AI có thể thay đổi nhiều lĩnh vực, nhưng một số công việc sẽ mãi mãi gắn liền với con người. "Chúng ta có thể không muốn thấy robot chơi bóng chày", ông nói vui. Tuy nhiên, về lâu dài, những lĩnh vực như sản xuất, giao thông và nông nghiệp sẽ ngày càng được AI tối ưu hóa và giải quyết triệt để.

Dù lạc quan, Gates cũng thừa nhận những rủi ro mà AI mang lại. Trong một bài viết năm 2023, ông chỉ ra rằng các mô hình AI hiện tại vẫn mắc nhiều lỗi và có thể vô tình khuếch đại thông tin sai lệch trực tuyến. Đây là những lo ngại "hoàn toàn có cơ sở và hợp lý", ông nhấn mạnh.

Tuy vậy, nếu bắt đầu một công ty khởi nghiệp từ đầu, Gates khẳng định ông sẽ chọn AI làm trọng tâm. Trả lời CNBC Make It vào tháng 9/2024, ông nói: "Ngày nay, chỉ với một vài ý tưởng phác thảo, ai đó có thể huy động hàng tỷ USD cho một startup AI".

Ông cũng khuyến khích các tài năng trẻ tại Microsoft, OpenAI và nhiều nơi khác tận dụng cơ hội này: "Này, đây là biên giới mới. Các bạn có góc nhìn tươi mới hơn tôi, và đó chính là lợi thế của các bạn".

Bill Gates và tầm nhìn về AI

Gần một thập kỷ trước, Bill Gates đã nhận ra tiềm năng to lớn của AI. Khi được hỏi nếu khởi nghiệp lại từ đầu, ông không ngần ngại chọn AI là lĩnh vực trọng tâm.

Tại một sự kiện năm 2017 tại Đại học Columbia (Mỹ), Gates cùng CEO Warren Buffett của tập đoàn đầu tư đa quốc gia Berkshire Hathaway của Mỹ đã thảo luận về tác động của AI.

Ông đặc biệt nhấn mạnh cột mốc quan trọng của công ty trí tuệ nhân tạo DeepMind, khi phòng thí nghiệm này phát triển một chương trình AI có thể đánh bại con người trong trò chơi cờ vây, một thành tựu thể hiện bước tiến vượt bậc của công nghệ AI.

Vào thời điểm đó, AI vẫn còn cách xa những mô hình ngôn ngữ mạnh mẽ như ChatGPT. Tuy nhiên, đến năm 2023, ngay cả Gates cũng bất ngờ trước tốc độ phát triển của công nghệ này.

Ông từng thách thức OpenAI tạo ra một AI có thể đạt điểm cao nhất trong kỳ thi học sinh giỏi AP Biology tại Mỹ dành học sinh trung học, một nhiệm vụ mà ông dự đoán sẽ mất ít nhất 2 đến 3 năm. Nhưng chỉ sau vài tháng, OpenAI đã hoàn thành thử thách.

Gates mô tả khoảnh khắc này là một bước ngoặt trong lịch sử công nghệ, thậm chí ví nó là "tiến bộ quan trọng nhất kể từ sự ra đời của giao diện người dùng đồ họa vào những năm 1980".

Phan Văn Hòa