Cô Sao Kim và 'ánh sáng' từ những trang sách nhỏ
Không chỉ dạy tiếng Việt, cô giáo Cao Thị Sao Kim còn dạy các em sống tử tế – bằng giọng đọc dịu dàng, bằng tình yêu dành cho văn học và bằng niềm tin rằng mỗi câu chuyện hay đều có thể chạm đến một tâm hồn đang lớn.
Người đọc sách
Nếu đã từng tham gia một lớp đọc sách của cô Cao Thị Sao Kim, hẳn nhiều người trưởng thành sẽ có cùng một cảm giác: Cảm giác mình như bé lại, bị cuốn vào câu chuyện như thể mình là một đứa trẻ, như thể bầu không khí vui, buồn trong câu chuyện cũng chạm vào chính mình, như thể những nhân vật trong chuyện hiện diện ngay đây…
Tôi cũng vậy. Hôm được tham gia buổi đọc sách cộng đồng được tổ chức miễn phí do cô Kim dẫn dắt, tôi đã không nén được xúc động khi cô Kim đọc đến đoạn thoại: “Mình sẽ luôn ở bên, dù quả sồi của bạn không ngon hay dù bất kỳ lý do gì đi nữa. Mình vẫn luôn ở đây!”, bằng giọng ấm áp, dịu dàng của nhân vật Sóc con. Và cũng như các bạn nhỏ lứa tuổi 5-8 ngày hôm đó, tôi cứ muốn được nghe đi nghe lại giai điệu “bắt tai” của bài bát do chính cô Kim phổ nhạc để phục vụ cho câu chuyện và tò mò vô cùng về phản ứng của các nhân vật sau mỗi tình tiết. Sau khi nghe kể chuyện xong, các bạn nhỏ được thảo luận về câu chuyện, được phát bút và giấy để vẽ bức tranh về bạn Sóc và cây Sồi trong truyện, tưởng tượng mình là cây Sồi và viết thư để cảm ơn bạn Sóc vì đã yêu thương, chăm sóc cho cây Sồi vô điều kiện.
Ngay sau khi cô giáo cho phép, các bạn nhỏ đã nóng lòng thể hiện tất cả những suy nghĩ, cảm xúc của mình vào trang giấy. Cây sồi tán xanh, cây sồi tán vàng, cây sồi tán tròn, cây sồi tán tam giác, bạn sóc trên cây, bạn sóc dưới đất, bạn sóc màu đỏ, bạn sóc màu nâu… Tất cả đều nhận được sự động viên, khích lệ và ủng hộ của cô Kim, bạn nhỏ nào cũng tự hào, hãnh diện khi trình bày tác phẩm của mình cho mọi người.
“Cốt truyện đơn giản, kể về một cây Sồi bị muông thú xa lánh vì hiểu nhầm rằng quả của nó không ngon. Tình yêu thương của một bạn Sóc đã khiến cho cây sồi vui trở lại và giúp muông thú nhận ra quả sồi thật sự rất ngon. Ở lứa tuổi 5-8, tôi chỉ muốn các con nhận ra giá trị của yêu thương. Nhưng ở lứa tuổi lớn hơn, tôi có thể mở rộng bài học, chuyển tải những thông điệp về cách nhìn nhận, đánh giá đa chiều một vấn đề, cách tự yêu thương bản thân cả khi không ai hiểu mình… Đây là một trong nhiều cuốn sách tôi rất tâm đắc và muốn chia sẻ với các bạn nhỏ” – cô Kim nói.
Không chỉ ở các lớp đọc cộng đồng miễn phí, cô Kim có thói quen đọc sách cho tất cả các học sinh của mình, bất cứ khi nào có thể.
“Là giáo viên tiểu học, trưa nào cũng vậy, tôi sẽ dành thời gian đọc sách cho các học sinh nghe trước giờ đi ngủ. Những lúc ấy, mọi ồn ào tan biến, các con im lặng lắng nghe một cách chăm chú. Tôi thường chọn những cuốn sách về tình thầy trò, bạn bè, gia đình, về sự yêu thương, lòng trắc ẩn, tình yêu nước… Mỗi trang sách “chạm” vào trái tim của tôi và tôi tin các con cảm nhận được nhiều điều trong đó”.
Cô giáo Cao Thị Sao Kim
.jpg)
Là một người đọc, cô Kim đã khiến học sinh của mình luôn háo hức mong ngóng những giờ nghỉ trưa, luôn tò mò, chờ đợi khi trang sách dừng câu chuyện một cách bất ngờ. Cứ thế, theo từng trang sách, không biết từ lúc nào, những học sinh của cô Kim hình thành tình yêu với văn học, với bộ môn tiếng Việt và nhiều hơn thế… Có lẽ, hành trình lan toả văn hoá đọc của cô Kim không nằm ở số trang đã lật, mà ở những cảm xúc đã gieo.
Lớp học đặc biệt
và cuốn sách của cô trò
Những giờ học tiếng Việt của cô Kim ở Trường Xanh Tuệ Đức Nghệ An luôn được học sinh đặc biệt yêu thích, bởi những gì cô dạy không chỉ nằm trên bảng đen, giấy trắng. Mỗi giờ học của cô luôn đầy thú vị vì được khai phóng cả về không gian học, cách tiếp cận đề tài và sự sáng tạo bất tận.
“Cô Kim dạy tiếng Việt thú vị lắm. Chúng em được hát, được vẽ, được diễn kịch, được ngắm cây cối, cảnh vật khắp sân trường trong các tiết học của cô. Nhiều tiết học, chúng em được hoá thân thành thầy, cô giáo và cô lại trở thành một học sinh bé nhỏ ở góc lớp. Nhưng cô cũng nghiêm khắc lắm, bạn nào không nghiêm túc là cô chấn chỉnh ngay… Với vai trò giáo viên chủ nhiệm, cô thực sự như người mẹ hiền, chăm lo cho chúng em mỗi ngày. Mỗi khi chúng em làm điều gì chưa đúng, cô chẳng bao giờ trách mắng mà phân tích từng hành động, từng cái đúng, cái sai. Cô là người hiểu chúng em nhất, cũng là người truyền tình yêu tiếng Việt cho chúng em” - học sinh Nguyễn Hà Phương chia sẻ.
Những giá trị từ phương pháp giảng dạy khai phóng mà cô Kim chuyển tải được các học sinh gói ghém thành những tác phẩm văn học, những bài thơ, những câu chuyện sáng tạo vô cùng trong trẻo, hồn nhiên nhưng rất đỗi sâu sắc, ý nghĩa. Trong tác phẩm của mình, các bạn nhỏ bày tỏ sự biết ơn, yêu quý đối với ông bà, bố mẹ, thầy cô, với cả bác giúp việc, với hàng cây, với người bạn thú cưng... Đồng thời, thể hiện những góc nhìn vô cùng độc đáo, sáng tạo về chủ đề tình bạn, thiên nhiên, lòng biết ơn...
Đó cũng là lý do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam đã đồng ý giữ nguyên vẹn những tác phẩm do chính các học sinh của cô Kim viết để xuất bản thành cuốn sách mang tiêu đề “Sắc màu tuổi thơ”. Bìa sách do chính các bạn học sinh vẽ, cuốn sách gần 180 trang được chia thành 3 phần: Góc văn học; Góc thơ; Góc truyện sáng tạo.
Phần giới thiệu của cuốn sách đã viết: “Cuốn sách nhỏ này vừa như một lời cảm ơn của chúng tớ tới ba mẹ, thầy cô giáo và nhà trường, đã cho chúng tớ những điều tốt đẹp nhất để chúng tớ được tự do khám phá và cảm nhận thế giới theo cách riêng của mình, được tự do đắm chìm và thoả sức vẫy vùng trong vẻ đẹp của tiếng Việt; vừa nhằm mục đích gây quỹ từ thiện - điều mà chúng tớ đã làm năm trước với tập thơ “Cuộc sống trong em”.
Theo đó, với tập thơ “Cuộc sống trong em” (in năm 2022), những người bạn nhỏ của cô Kim đã gây quỹ được 11 triệu đồng để trao cho các em mồ côi ở Mái ấm Lâm Bích (Hưng Nguyên). Tương tự, sau thời gian ra mắt “Sắc màu tuổi thơ”, nhóm tác giả là học sinh lớp 5 trường Xanh Tuệ Đức Nghệ An đã bán gần 1.000 cuốn, quyên góp 15 triệu đồng tiền bán sách gửi tới đồng bào miền Bắc trong đợt lũ năm 2024... Cũng với tinh thần đó, những tác phẩm nhỏ của những học trò của cô Kim vẫn tiếp tục được ra đời theo cách đáng yêu và ý nghĩa nhất. Với các em, sách không chỉ là sách – mà là chiếc cầu nối con người với lòng nhân ái.
Chia sẻ về công việc của mình, cô Sao Kim thổ lộ: “Trước khi tìm được công việc hiện tại, tôi cũng đã trải qua rất nhiều biến cố của cuộc sống, thử sức với nhiều lựa chọn, tích luỹ nhiều bài học cho riêng mình. Chính những trải nghiệm đó đã làm nên tôi của hiện tại với trọn vẹn đam mê dành cho trẻ, tha thiết tạo dựng được cho trẻ thói quen đọc sách, tình yêu với văn học, từ đó sống lương thiện, biết ơn, tử tế và không ngừng học hỏi mỗi ngày. Hiện tại, tôi thật sự hạnh phúc với công việc của mình…”.