4 thói quen xấu khiến máy tính xách tay của bạn chậm dần

Máy tính xách tay là công cụ lý tưởng cho công việc và học tập nhờ vào tính di động cao, cho phép bạn dễ dàng mang theo và làm việc ở bất cứ đâu, từ quán cà phê, văn phòng cho đến khi đang di chuyển.

Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi đó, nhiều người dùng lại vô tình hình thành những thói quen sử dụng không hợp lý. Theo thời gian, những thói quen này có thể khiến hiệu suất của máy giảm sút rõ rệt, làm chậm hệ thống, tiêu tốn tài nguyên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến trải nghiệm sử dụng hàng ngày.

1. Bỏ qua các bản cập nhật phần mềm

Nhiều người dùng có xu hướng trì hoãn hoặc bỏ qua các bản cập nhật Windows, đặc biệt sau khi từng gặp lỗi phát sinh từ các bản vá trước đó. Tuy nhiên, việc "né tránh" này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất tổng thể của hệ thống, đồng thời để lại nhiều lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng.

Phần lớn các bản cập nhật mà Microsoft tung ra không chỉ mang đến tính năng mới, mà còn bao gồm các bản vá bảo mật quan trọng và cải tiến hiệu năng, giúp hệ điều hành hoạt động ổn định và mượt mà hơn.

Việc liên tục trì hoãn cài đặt bản cập nhật khiến máy tính dễ bị tấn công bởi mã độc hoặc phần mềm khai thác lỗ hổng, đặc biệt khi bạn thường xuyên kết nối Internet.

Tốt nhất, người dùng nên chủ động theo dõi và đánh giá các bản cập nhật ngay khi chúng được phát hành. Trong trường hợp phát hiện lỗi nghiêm trọng, bạn vẫn có thể tạm hoãn hoặc khôi phục về phiên bản trước nếu đã sao lưu hệ thống.

Dù Microsoft cung cấp nhiều tùy chọn quản lý cập nhật, nhưng không có cách nào để trì hoãn vĩnh viễn. Sớm muộn, bạn cũng sẽ phải cài đặt, nên việc cập nhật định kỳ và có kiểm soát luôn là lựa chọn an toàn và thông minh hơn cả.

2. Không gỡ bỏ các ứng dụng không còn sử dụng

Chỉ với vài cú nhấp chuột, bạn có thể dễ dàng cài đặt một ứng dụng trên máy tính xách tay để thử nghiệm tính năng nào đó. Tuy nhiên, theo thời gian, những ứng dụng này thường bị bỏ quên và nằm im trên ổ cứng suốt nhiều tháng, thậm chí nhiều năm mà không còn phục vụ bất kỳ mục đích gì.

Hậu quả là những phần mềm "ngủ quên" này không chỉ chiếm dung lượng lưu trữ quý giá, đặc biệt là trên các máy tính xách tay sử dụng ổ cứng SSD dung lượng nhỏ, mà còn có thể âm thầm chạy ngầm, tiêu tốn tài nguyên hệ thống như RAM và CPU, làm chậm toàn bộ trải nghiệm sử dụng.

Giải pháp rất đơn giản nhưng thường bị bỏ qua là hãy thực hiện một cuộc "tổng vệ sinh kỹ thuật số" định kỳ, lý tưởng là mỗi năm một lần. Nếu có điều kiện, bạn có thể thực hiện cài đặt lại Windows để đưa hệ thống về trạng thái tối ưu ban đầu.

Tuy nhiên, với phần lớn người dùng, chỉ cần truy cập vào Cài đặt > Ứng dụng > Ứng dụng & tính năng là đủ để rà soát và loại bỏ những phần mềm không còn cần thiết.

Hãy mạnh dạn gỡ bỏ những ứng dụng không còn sử dụng để giải phóng không gian lưu trữ, giảm tải cho hệ thống và đảm bảo máy tính của bạn luôn hoạt động nhẹ nhàng, hiệu quả.

3. Để quá nhiều tab trình duyệt mở

Bạn có thể không nhận ra, nhưng trình duyệt web, đặc biệt là Chrome là một trong những ứng dụng tiêu tốn nhiều tài nguyên nhất trên máy tính xách tay hiện nay. Và nếu bạn thường xuyên mở hàng chục tab cùng lúc, hiệu suất hệ thống có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, kể cả trên những mẫu máy cấu hình cao.

Việc mở nhiều tab để tra cứu, ghi chú hoặc đa nhiệm là điều phổ biến, nhất là với những người làm việc chuyên sâu trên web. Tuy nhiên, mỗi tab đang mở đều tiêu tốn bộ nhớ RAM và tài nguyên xử lý ngay cả khi bạn không tương tác trực tiếp với chúng. Trên máy tính xách tay, điều này càng nghiêm trọng vì tài nguyên thường giới hạn hơn so với máy tính để bàn.

Một số trình duyệt hiện đại đã tích hợp tính năng “ngủ đông” các tab không sử dụng nhằm tiết kiệm tài nguyên. Dù vậy, các cơ chế này không phải lúc nào cũng hoạt động ổn định.

Tốt hơn hết, bạn nên hình thành thói quen chủ động đóng các tab không còn cần thiết, hoặc gom chúng lại thành các nhóm theo chủ đề để dễ quản lý và giảm tải cho hệ thống.

Hãy tận dụng tính năng nhóm tab trên Chrome hoặc Edge để phân loại công việc rõ ràng, giúp bạn dễ dàng đóng/mở toàn bộ nhóm khi cần và giữ cho thanh tab luôn gọn gàng. Việc kiểm soát tab tốt không chỉ giúp máy tính xách tay chạy mượt hơn mà còn cải thiện đáng kể khả năng tập trung trong quá trình làm việc.

4. Bỏ quên việc bảo trì định kỳ

Một trong những nguyên nhân âm thầm khiến máy tính xách tay chậm dần theo thời gian chính là việc bỏ qua các hoạt động bảo trì cơ bản. Nhiều người có thói quen cài nhiều ứng dụng không cần thiết, khiến hệ thống dần tích tụ các ứng dụng không dùng đến, file rác, và các tác vụ khởi động không cần thiết, tất cả đều góp phần kéo tụt hiệu suất thiết bị.

Việc bảo trì không cần phải quá phức tạp hay tốn thời gian. Bạn hoàn toàn có thể xây dựng một quy trình đơn giản theo từng tuần hoặc từng tháng, ví dụ như dọn dẹp thư mục Tải về vào tuần này, kiểm tra và gỡ cài đặt các phần mềm không còn sử dụng vào tuần sau, hoặc vô hiệu hóa những ứng dụng khởi động không cần thiết. Mỗi bước nhỏ đều góp phần cải thiện tốc độ xử lý và độ ổn định của hệ thống.

Ngoài ra, nếu bạn đang dùng Windows 11, hãy cân nhắc loại bỏ một số phần mềm cài sẵn (bloatware) không cần thiết, những ứng dụng mà Microsoft tích hợp sẵn nhưng ít người dùng thực sự sử dụng. Việc tinh gọn hệ thống không chỉ giải phóng dung lượng ổ đĩa mà còn giúp tiết kiệm tài nguyên khi vận hành.

Thói quen bảo trì định kỳ không chỉ giúp máy chạy mượt hơn mà còn kéo dài tuổi thọ phần cứng. Và nếu bạn chưa bắt đầu, thì hôm nay là thời điểm lý tưởng để làm mới lại chiếc máy tính xách tay của mình.

Phan Văn Hòa