Hàn Quốc bầu cử sớm: Ai sẽ kế nhiệm ông Yoon Suk Yeol?

Các cuộc khảo sát dư luận gần đây cho thấy ứng cử viên theo đường lối tự do Lee Jae-myung đang chiếm ưu thế lớn. Ông Lee được kỳ vọng sẽ giành chiến thắng nhờ làn sóng thất vọng của công chúng đối với vụ việc thiết quân luật của ông Yoon.

Trong khi đó, ứng cử viên chính của phe bảo thủ, ông Kim Moon Soo, đang nỗ lực tìm kiếm một cuộc lội ngược dòng. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định việc ông Kim từ chối chỉ trích trực tiếp ông Yoon đã khiến ông gặp khó khăn trong việc thu hẹp khoảng cách với đối thủ là ông Lee.

Người chiến thắng trong cuộc bầu cử này sẽ tuyên thệ nhậm chức tổng thống vào ngày 4/6, mà không có giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 2 tháng như thường lệ. Nhà lãnh đạo mới của Hàn Quốc sẽ đối mặt với nhiều nhiệm vụ cấp bách, bao gồm nỗ lực hàn gắn sự chia rẽ sâu sắc trong nước sau hành động của ông Yoon, cũng như tập trung vào chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Mỹ Donald Trump và chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

Các ứng cử viên chính là ai?

Ông Lee Jae-myung, đại diện cho đảng Dân chủ (DP) theo đường lối tự do, hiện là ứng cử viên sáng giá nhất. 3 cuộc khảo sát của Gallup Korea công bố tuần trước cho thấy có từ 46% đến 49% số người được hỏi chọn ông Lee, giúp ông duy trì khoảng cách an toàn so với ông Kim Moon Soo (từ 35% đến 37%).

Ông Lee đã thất bại sít sao trước ông Yoon trong cuộc bầu cử năm 2022 và là người dẫn đầu trong 2 cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội nhằm bác bỏ sắc lệnh thiết quân luật và luận tội ông Yoon, trước khi Tòa án Hiến pháp chính thức phế truất ông Yoon vào tháng 4 vừa qua.

Những lời chỉ trích mạnh mẽ của ông Lee nhắm vào giới bảo thủ và lời kêu gọi trừng phạt những người liên quan đến việc ban hành thiết quân luật đã gây lo ngại cho phe đối lập rằng chiến thắng của ông có thể làm gia tăng sự phân cực trong xã hội Hàn Quốc.

Ông Kim Moon Soo, cựu Bộ trưởng Lao động dưới thời ông Yoon và là ứng viên của đảng Quyền lực Quốc dân (PPP) cầm quyền, đang phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn. Theo giới phân tích, việc ông phản đối luận tội ông Yoon và miễn cưỡng chỉ trích nhà lãnh đạo bị thất sủng được cho là đã khiến ông mất đi sự ủng hộ từ các cử tri ôn hòa.

4 chính trị gia khác cũng tham gia tranh cử, bao gồm ông Lee Jun-seok của đảng Cải cách Mới theo đường lối bảo thủ. Ông Lee Jun-seok đã thẳng thừng từ chối đề nghị của ông Kim Moon Soo về việc hợp nhất ứng cử viên để tránh chia rẽ phiếu bầu của phe bảo thủ.

Những vấn đề chính của cuộc bầu cử

Trong chiến dịch bầu cử lần này, các ứng cử viên đưa ra những tuyên bố gây tổn hại, công kích cá nhân và thậm chí sử dụng ngôn từ nhạy cảm về giới tính mà không trình bày tầm nhìn dài hạn rõ ràng cho Hàn Quốc.

Trong cuộc tranh luận trên truyền hình tuần trước, ông Lee Jae-myung gọi ông Kim Moon Soo là "bản sao của Yoon Suk Yeol", trong khi ông Kim cáo buộc ông Lee là "người báo hiệu cho một nền chính trị quái dị và độc tài".

Khác với các cuộc bầu cử trước đây, chương trình hạt nhân của Triều Tiên không nổi lên như một chủ đề nóng. Điều này cho thấy hầu hết các ứng cử viên đều có chung quan điểm rằng Hàn Quốc hiện có ít biện pháp tức thời để thuyết phục Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Việc đối phó với chính sách thuế quan cứng rắn của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng không phải là một vấn đề gây chia rẽ lớn giữa các ứng viên trong quá trình vận động.

Thay vào đó, ông Kim Moon Soo tập trung công kích ông Lee Jae-myung, mô tả ông là một nhà lãnh đạo nguy hiểm, có khả năng lạm quyền bằng cách đặt tư pháp dưới sự kiểm soát của mình và sửa đổi luật để ngăn chặn các phiên tòa hình sự liên quan đến bản thân.

Về phần mình, ông Lee Jae-myung liên tục đặt câu hỏi về mối liên hệ giữa ông Kim với cựu Tổng thống Yoon.

Những thách thức chờ đợi nhà lãnh đạo mới

Tân tổng thống Hàn Quốc sẽ có rất ít thời gian để đàm phán với Mỹ trước ngày 9/7, thời điểm lệnh tạm dừng áp thuế quan toàn cầu trong 90 ngày của Tổng thống Trump hết hạn. Điều này có khả năng khiến các sản phẩm của Hàn Quốc phải chịu mức thuế 25%. Mặc dù một tòa án liên bang Mỹ gần đây đã phán quyết rằng ông Trump thiếu thẩm quyền để áp đặt các mức thuế này, nhưng Nhà Trắng đã kháng cáo, khiến kết quả dài hạn chưa rõ ràng.

Chính quyền sắp mãn nhiệm của Hàn Quốc đang cố gắng hoàn tất một thỏa thuận "trọn gói" toàn diện với Mỹ vào đầu tháng 7 để giảm thiểu tác động tiêu cực đến nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại của đất nước.

Ông Lee Jae-myung đã cáo buộc các quan chức chính phủ vội vàng đàm phán vì lợi ích chính trị ngắn hạn và cho rằng việc quá chú trọng vào một thỏa thuận sớm với Washington sẽ không phục vụ lợi ích quốc gia.

Ngược lại, ông Kim Moon Soo tuyên bố sẽ ưu tiên một cuộc gặp với Tổng thống Trump càng sớm càng tốt để giải quyết các vấn đề thương mại.

Chính phủ tiếp theo ở Seoul cũng có thể phải vật lộn để xoa dịu căng thẳng an ninh liên quan đến chương trình vũ khí hạt nhân tiên tiến của Triều Tiên, vốn trở nên phức tạp hơn do sự ủng hộ của Bình Nhưỡng đối với cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Ông Lee Jae-myung bày tỏ sẵn sàng cải thiện quan hệ với Triều Tiên nhưng thừa nhận khó có thể sớm tổ chức hội nghị thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Ông cho biết sẽ ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm nối lại ngoại giao hạt nhân với Bình Nhưỡng.

Trong khi đó, ông Kim Moon Soo hứa sẽ tăng cường năng lực quân sự của Hàn Quốc và giành được sự ủng hộ an ninh mạnh mẽ hơn từ Mỹ, cho thấy ông sẽ duy trì cách tiếp cận cứng rắn của ông Yoon đối với Triều Tiên.

Liệu chính phủ mới có thể xoa dịu sự chia rẽ?

Vấn đề đối nội cấp bách nhất mà tân tổng thống phải đối mặt sẽ là một quốc gia bị chia rẽ sâu sắc, nơi hàng triệu người đã xuống đường biểu tình trong nhiều tháng để ủng hộ hoặc phản đối ông Yoon.

Cựu Tổng thống Yoon từng gọi đảng của ông Lee là lực lượng "chống nhà nước", cáo buộc họ lạm dụng thế đa số lập pháp để cản trở chương trình nghị sự của ông. Ông cũng ủng hộ các thuyết âm mưu chưa được kiểm chứng rằng phe tự do đã hưởng lợi từ gian lận bầu cử.

Ông Lee Jae-myung đã đưa ra thông điệp đoàn kết và cam kết không tìm cách trả đũa chính trị đối với các đối thủ nếu đắc cử. Tuy nhiên, những người chỉ trích ông hoài nghi điều này, lo ngại ông Lee có thể sử dụng các cuộc điều tra về sắc lệnh thiết quân luật của ông Yoon như một công cụ để đàn áp đối thủ.

Vụ việc pháp lý của ông Yoon có khả năng phủ bóng lên những tháng đầu tiên của chính phủ mới ở Seoul, khi cựu tổng thống tiếp tục hầu tòa với các cáo buộc nổi loạn nghiêm trọng, có thể đối mặt với án tử hình hoặc tù chung thân.