Giải mã 3 cơ sở hạt nhân của Iran vừa bị Mỹ không kích
Sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tối 21/6 (giờ Mỹ) về việc tấn công 3 cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran, sự chú ý của thế giới đang đổ dồn vào vai trò và tầm quan trọng của các địa điểm này. Natanz, Fordow và Isfahan được xem là "trái tim" của những khát vọng hạt nhân của Tehran.
Natanz: Trung tâm làm giàu urani lớn nhất
Khu phức hợp hạt nhân này nằm cách thủ đô Tehran khoảng 250 km về phía nam và được coi là cơ sở làm giàu urani lớn nhất của Iran.
- Chức năng: Theo các nhà phân tích, Natanz là nơi Iran phát triển và lắp ráp các máy ly tâm để làm giàu urani – công nghệ then chốt để biến urani thành nhiên liệu hạt nhân.
- Cấu trúc: Theo tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Đe dọa Hạt nhân (NTI), Natanz có 6 tòa nhà trên mặt đất và 3 công trình ngầm. Trong đó, 2 hầm ngầm có sức chứa lên tới 50.000 máy ly tâm.
- Hoạt động: Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Iran đã làm giàu urani với độ tinh khiết lên tới 60% tại Nhà máy Làm giàu Nhiên liệu Thí điểm nằm trên mặt đất của cơ sở này. (Mức cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân là 90%).
Fordow: Pháo đài hạt nhân dưới lòng đất
Quy mô và bản chất đầy đủ của cơ sở này vẫn còn nhiều điều bí ẩn. Fordow nằm gần thành phố linh thiêng Qom và nằm sâu bên trong một dãy núi. Phần lớn thông tin về Fordow đến từ kho tài liệu của Iran do tình báo Israel thu được nhiều năm trước.
- Cấu trúc: Các sảnh chính của Fordow được ước tính nằm ở độ sâu từ 80 đến 90 mét dưới mặt đất. Theo các quan chức Israel và các nguồn tin độc lập, Mỹ là quốc gia duy nhất sở hữu loại bom chuyên dụng (bom xuyên phá boong-ke) có sức công phá đủ mạnh để tấn công một mục tiêu ở độ sâu như vậy.
- Hoạt động: Các báo cáo gần đây của IAEA cho thấy Iran đã tăng cường sản xuất urani được làm giàu ở mức 60% tại Fordow. Theo các chuyên gia và IAEA, cơ sở này hiện có 2.700 máy ly tâm.
Isfahan: Tổ hợp nghiên cứu hạt nhân hàng đầu
Isfahan, ở miền trung Iran, là nơi đặt tổ hợp nghiên cứu hạt nhân lớn nhất của cả nước. Đây được xem là trung tâm đầu não về khoa học và công nghệ hạt nhân của Iran.
- Lịch sử: Cơ sở này được xây dựng với sự hỗ trợ từ Trung Quốc và khai trương vào năm 1984, theo NTI. Cũng theo NTI, có khoảng 3.000 nhà khoa học đang làm việc tại Isfahan, và địa điểm này "bị nghi ngờ là trung tâm" của chương trình hạt nhân Iran.
- Thành phần: NTI cho biết Isfahan "vận hành ba lò phản ứng nghiên cứu nhỏ do Trung Quốc cung cấp", cũng như một "cơ sở chuyển đổi, một nhà máy sản xuất nhiên liệu, một nhà máy luyện kim zirconi và các cơ sở, phòng thí nghiệm khác".