Iran cấm cửa giám đốc năng lượng nguyên tử Liên hợp quốc, cáo buộc báo cáo 'thiên vị'

Hãng thông tấn Mehr của Iran ngày 28/6 dẫn lời Phó Chủ tịch Quốc hội Iran, ông Hamid Reza Haji Babaei, thông báo rằng, Tehran sẽ không còn cho phép nhân viên của IAEA, bao gồm cả cá nhân Tổng Giám đốc Rafael Grossi, thanh sát các địa điểm hạt nhân của mình. Ông nói thêm rằng, các camera giám sát của cơ quan này tại các cơ sở cũng sẽ ngừng hoạt động.

Đầu tuần này, cơ quan giám sát hiến pháp của Iran, Hội đồng Giám hộ, đã thông qua một dự luật nhằm đình chỉ hợp tác với IAEA cho đến khi Iran được trao các đảm bảo an ninh cho các cơ sở hạt nhân của mình. Dự luật này hiện đang chờ được phê chuẩn.

Quyết định trên được đưa ra sau cuộc xung đột ngắn ngày bùng phát từ 13/6, khi Israel, quốc gia trong nhiều năm đã tuyên bố Tehran đang bí mật phát triển vũ khí hạt nhân, đã tiến hành các cuộc không kích lớn nhắm vào một số cơ sở hạt nhân và sát hại một số chỉ huy quân sự cùng các nhà khoa học hàng đầu của Iran.

Chủ nhật tuần trước, Mỹ đã tham gia chiến dịch quân sự của Israel, tấn công các cơ sở hạt nhân Natanz, Isfahan và Fordow. Ngay sau đó, một lệnh ngừng bắn đã được đạt giữa Israel và Iran.

Iran đến nay vẫn luôn khẳng định chương trình hạt nhân của mình hoàn toàn vì mục đích hòa bình.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X vào tuần trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei đã cáo buộc IAEA đưa ra một "báo cáo thiên vị", "che khuất sự thật" và bị "công cụ hóa... để tạo ra một nghị quyết" mà sau đó Israel đã sử dụng để biện minh cho "một cuộc tấn công bất hợp pháp" vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Ông cũng ám chỉ rằng, cơ quan này đã chuyển "dữ liệu nhạy cảm của cơ sở" cho Israel.

Tài liệu gây tranh cãi của IAEA, được công bố vào đầu tháng này, tuyên bố rằng, "Iran là quốc gia duy nhất trên thế giới không có vũ khí hạt nhân nhưng lại đang sản xuất và tích trữ urani được làm giàu đến 60%".

Hội đồng của cơ quan giám sát hạt nhân Liên hợp quốc sau đó đã tuyên bố Iran vi phạm các nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân lần đầu tiên sau 20 năm, với 19 trong số 35 quốc gia thành viên IAEA ủng hộ nghị quyết, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp và Đức.

Xuất hiện trên kênh CNN, ông Grossi khẳng định rằng, báo cáo của cơ quan này "khó có thể là cơ sở cho hành động quân sự". Ông nói thêm rằng, IAEA "không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy có một chương trình hệ thống ở Iran để chế tạo, sản xuất vũ khí hạt nhân".

Hôm 23/6, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố rằng, "người châu Âu... đã tích cực chuẩn bị cho ông Grossi để ông ấy đưa những công thức tiêu cực một cách mơ hồ nhất vào báo cáo của mình".

Vài tuần trước các cuộc không kích của Israel và Mỹ, hãng tin Reuters cũng đã trích dẫn các nhà ngoại giao giấu tên đưa ra các cáo buộc tương tự.