Xã Hùng Chân đi lên từ lịch sử và truyền thống
Cùng với truyền thống lịch sử hào hùng, có bề dày truyền thống phát triển, xã Hùng Chân còn có điều kiện tự nhiên đa dạng về rừng, đất và dược liệu quý, thuận lợi để phát triển kinh tế lâm nghiệp, chăn nuôi đại gia súc và các sản phẩm nông nghiệp đặc hữu.
Điều kiện tự nhiên
Hùng Chân là xã miền núi phía Tây Bắc tỉnh Nghệ An, cách thành phố Vinh 145 km, với diện tích tự nhiên 351,87 km2. Xã Hùng Chân được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã của huyện Quỳ Châu cũ: xã Châu Phong, Châu Hoàn và xã Diên Lãm. Hiện toàn xã có 17 bản. Địa giới hành chính của xã: phía Đông giáp xã Châu Hồng, phía Nam giáp xã Bình Chuẩn và Nga My, phía Tây giáp xã Mường Quàng, phía Bắc giáp xã Châu Tiến và xã Quỳ Châu.
Hùng Chân là một thung lũng nằm trong thềm lục địa cổ, có hoạt động của núi lửa nên địa hình tương đối phức tạp, nhiều núi cao bao bọc, độ dốc tương đối lớn. Địa hình có nhiều lượn sóng theo hướng từ Tây bắc xuống Đông nam, các khe suối đổ về sông Hiếu hợp lưu tại địa bàn xã Quỳ Châu.
Hùng Chân nằm trong vùng nhiệt đới bán cầu Bắc, ô gió mùa Đông Nam châu Á, tiểu vùng khí hậu Bắc Trung Bộ với đặc điểm chung là nhiệt đới ẩm gió mùa, mùa Đông lạnh và có sương mù, có vùng tiểu khí hậu quanh năm khá mát mẻ (vùng Diên Lãm cũ). Mùa hè tương đối nóng, mưa nhiều và thường xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở tại một số điểm. Tuy nhiên, điều kiện tự nhiên đa dạng tạo cho Hùng Chân nguồn tài nguyên phong phú về rừng, đất và dược liệu quý, thuận lợi để phát triển kinh tế lâm nghiệp, chăn nuôi đại gia súc và các sản phẩm nông nghiệp đặc hữu như vịt bầu Quỳ, lợn đen, cá mát...
Lịch sử hình thành và truyền thống
Hùng Chân là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào các dân tộc thiểu số, chủ yếu là dân tộc Thái. Tên gọi xã Hùng Chân có từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945, tồn tại đến năm 1961 sau đó tách thành các xã mới, xã Hùng Chân cũ bao gồm toàn bộ diện tích của xã Châu Hồng và xã Hùng Chân bây giờ. Tên Hùng Chân xuất phát từ câu chuyện về Tương Chân, tên thật là Hủn Lương Chân người bản Tóng (bản Ban ngày nay), một thủ lĩnh tài ba của dân tộc Thái, có công lớn trong việc dẹp loạn giặc Xá, bảo vệ bản mường. Ông cũng là một nhân vật quan trọng, cùng với Đốc Thiết, đã tham gia tích cực phong trào Cần Vương chống Pháp ở vùng miền núi xứ Thanh - Nghệ.
Để ghi nhớ công ơn ông, người dân đã đặt tên vùng đất này là Hùng Chân (hùng: tiếng Thái là sáng), tức là vùng đất có điều kiện sáng sủa nhờ công lao của Hủn Lương Chân.
Trải qua lịch sử khai phá, cư trú và bảo vệ quê hương, đồng bào xã Hùng Chân đã hình thành nên những bản Thái cổ với nền văn hóa đậm đà bản sắc, có nhiều phong tục, tập quán, lễ hội gắn với đời sống tâm linh, với phương thức sản xuất nông nghiệp.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhân dân xã Hùng Chân cùng đồng bào huyện Quỳ Châu (cũ) đóng góp sức người, sức của, vừa sản xuất vừa chiến đấu bảo vệ quê hương, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc. Năm 1965, phi công Trần Hanh, sau khi bắn hạ máy bay Mỹ trên bầu trời Hàm Rồng đã hạ cánh khẩn cấp xuống cánh đồng bản Tằm, được dân bản cứu giúp, hiện, nơi đây đã được dựng Bia Chiến công. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hùng Chân tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, cần cù, vượt khó, ra sức xây dựng quê hương ngày càng phát triển.
Dân cư, văn hóa - xã hội
Toàn xã Hùng Chân có tổng dân số 12.601 người, gồm 2766 hộ phân bố tại 17 bản, trong đó, tỷ lệ đồng bào dân tộc Thái chiếm trên 97%. Người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề trồng lúa, ngô, chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà, gắn với bảo vệ và phát triển rừng. Đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào xã Hùng Chân rất phong phú, thể hiện qua các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, lễ hội truyền thống, các làn điệu dân ca, dân vũ như múa xòe, múa khèn, thổi khèn bè, khắc luống, các điệu xuối, nhuôn, lăm… Đây là những giá trị đặc sắc, góp phần làm nên bản sắc văn hóa vùng đất này.
Trong những năm qua, xã Hùng Chân đã quan tâm phát triển giáo dục, y tế và các lĩnh vực văn hóa - xã hội. Toàn xã có 8 trường học (3 trường mầm non, 3 trường tiểu học, 2 trường THCS, ), trong đó có 6 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, có 3/3 trạm y tế đạt chuẩn. Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học được quan tâm đầu tư; khuôn viên các trường học ngày càng khang trang, xanh, sạch đẹp, an toàn và thân thiện; chất lượng giáo dục, chất lượng đội ngũ giáo viên ngày càng được nâng cao. Cơ sở vật chất và trang thiết bị tại các trạm y tế được quan tâm nâng cấp, đầu tư mới, đạt chuẩn quốc gia về y tế. Công tác y tế dự phòng, phòng chống dịch bệnh và các chương trình mục tiêu về y tế được triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu của Nhân dân được quan tâm.
Phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới
Kinh tế xã Hùng Chân hiện chủ yếu dựa vào nông nghiệp, lâm nghiệp và chăn nuôi. Trong nhiệm kỳ qua, ngành nông nghiệp đã đạt được nhiều kết quả khá toàn diện, trong đó trồng trọt, chăn nuôi vẫn ổn định và giữ vai trò chủ đạo, song song với đó là thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, với tổng diện tích rừng tự nhiên là 16.825 ha; diện tích rừng trồng 4.548,9 ha. Bên cạnh đó, người dân kết hợp khai thác lâm sản ngoài gỗ, phát triển đàn trâu bò, vịt bầu Quỳ, lợn đen, dệt thổ cẩm… Đến nay, trên địa bàn xã có 1 HTX, 5 trang trại, 12 gia trại, 6 mô hình chăn nuôi cho hiệu quả kinh tế khá. Xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng trong nhiệm kỳ qua có bước đột phá, nhiều công trình, dự án trọng điểm được đầu tư xây dựng, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh.
Tranh thủ sự quan tâm của cấp tỉnh trong công tác đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn như: Cầu Vai Chon, Trường THCS DTBT Châu Phong... Xã Hùng Chân cũng đang từng bước triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó, chú trọng phát triển hạ tầng giao thông, nâng cao đời sống văn hóa, giảm nghèo bền vững, cải thiện môi trường và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.
Quốc phòng, an ninh
Toàn xã đã tập trung thực hiện tốt các nội dung về xây dựng cơ sở ATLC, vững mạnh toàn diện, công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho các đối tượng. Tổ chức tốt diễn tập chiến đấu trong KVPT, phòng cháy, chữa cháy rừng. Làm tốt công tác tuyển, giao quân, công tác xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên cho nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu và chính sách hậu phương quân đội. 100% khu dân cư trên địa bàn xã, các cơ quan, đơn vị, trường học đạt tiêu chuẩn an toàn về ANTT; các xã trước sáp nhập đạt đơn vị vững mạnh toàn diện về quốc phòng, an ninh.
Định hướng phát triển
Cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, phát triển nhanh và bền vững trên nền tảng khoa học - công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số. Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp bộ máy trong hệ thống chính trị ngày càng tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ xã Hùng Chân tiếp tục kế thừa những thành quả đạt được trong những nhiệm kỳ qua, phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo khí thế mới để quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra.
Song xã cũng đứng trước những thách thức đó là: Xuất phát điểm về kinh tế thấp; Tiềm năng, nội lực hạn chế, cơ sở hạ tầng còn nhiều yếu kém, nguồn thu ngân sách trên địa bàn hạn chế, đời sống của đại bộ phận dân cư còn nhiều khó khăn, có tỷ lệ hộ nghèo cao. Trình độ năng lực một số cán bộ còn yếu. Xã là địa bàn trọng điểm về an ninh, quốc phòng, diễn biến phức tạp của thời tiết và dịch bệnh sẽ là những yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện các nhiệm vụ trên địa bàn xã.
Quan điểm phát triển: Xã Hùng Chân xác định phát triển bền vững, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, tập trung đầu tư hạ tầng đồng bộ, nhất là giao thông và xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện; Quy hoạch, phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là giao thông và nông thôn mới; Khai thác tiềm năng kinh tế rừng, phát triển nông nghiệp hàng hóa, du lịch sinh thái, cộng đồng; Đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số; Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng môi trường sống “sáng – xanh – sạch – đẹp”; Giữ vững quốc phòng, an ninh, bảo đảm an toàn xã hội.
Ba khâu đột phá: Huy động nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông đồng bộ. Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo đột phá trong cải cách hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Phát huy truyền thống đoàn kết của quê hương Hùng Chân; nêu cao tinh thần tự chủ, sáng tạo, huy động hiệu quả sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội, Đảng bộ và nhân dân toàn xã quyết tâm thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần đưa Hùng Chân phát triển bền vững, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.