Xã Bắc Lý nỗ lực vượt khó, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân
Nằm cách trung tâm TP. Vinh (cũ) 263 km, xã Bắc Lý có hơn 10.900 ha tự nhiên, 999 hộ dân với trên 5.100 nhân khẩu, thuộc 3 dân tộc chính: Thái, Mông, Khơ Mú. Người dân sống rải rác ở 13 bản vùng cao, địa hình hiểm trở, điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, song cấp ủy, chính quyền và người dân luôn đoàn kết, cần cù, giữ gìn bản sắc văn hóa và kiên trì thực hiện khát vọng vươn lên phát triển vững chắc trên các lĩnh vực.
Những điều kiện đặc thù
Xã Bắc Lý (thuộc huyện Kỳ Sơn cũ) là 1 trong 9 xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An không sáp nhập sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và vẫn giữ lại tên gọi Bắc Lý. Đảng bộ xã Bắc Lý hiện có 22 chi bộ với 324 đảng viên, luôn phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo, đoàn kết trong xây dựng Đảng và phát triển địa phương.
Xã Bắc Lý có hơn 3,5 km đường biên giới giáp tỉnh Hủa Phăn (Lào). Tuy nhiên, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội luôn được giữ vững ổn định, đồng thời, duy trì mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp với các xã giáp biên của nước bạn Lào.
Với đặc thù ¾ diện tích là đồi núi, giao thông đi lại khó khăn, đời sống người dân xã Bắc Lý vẫn còn nhiều thiếu thốn. Tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 64,56%. Sản xuất chủ yếu dựa vào lúa rẫy, ngô, năng suất thấp và phụ thuộc vào thiên nhiên. Kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ; giao thông đi lại cách trở; thiên tai, dịch bệnh thường xuyên ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống. Công tác thu hút đầu tư gặp nhiều trở ngại, chuyển đổi số và chính quyền số còn chậm do địa hình, thông tin liên lạc khó khăn.
Tình hình phát triển kinh tế
Tổng thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 19 triệu đồng/năm, tăng 3 triệu đồng so với năm 2020, bằng 118% so với chỉ tiêu Đại hội. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng dần về dịch vụ, công nghiệp xây dựng, giảm nông, lâm nghiệp. (Nông - lâm nghiệp: 82%; Công nghiệp - xây dựng: 7% và Dịch vụ: 11%). Trong đó, lĩnh vực dịch vụ và công nghiệp - xây dựng vượt chỉ tiêu Đại hội nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra. Thu ngân sách trên địa bàn 30 triệu đồng, vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra 10 triệu đồng.
Về nông nghiệp, diện tích gieo trồng hàng năm đạt khoảng 1.049 ha. Trong đó, diện tích lúa rẫy 740 ha, tăng 20 ha, năng suất đạt 1,3 tấn/ha; Lúa ruộng 38 ha, tăng 16 ha, năng suất đạt 1,6 tấn/ha. Ngoài ra, người dân còn trồng ngô 35 ha, sắn 80 ha, tăng 14 ha; gừng 6,9 ha, lạc 6 ha, khoai sọ 3 ha, cây họ đậu 20 ha và các loại hoa màu khác tăng 15 ha. Tổng sản lượng lương thực quy thóc đạt 2.420 tấn, tăng 20 tấn so với đầu nhiệm kỳ; bình quân lương thực đầu người đạt 250 kg/năm. Tổng giá trị sản xuất nông nghiệp ước đạt 24,2 tỷ đồng, tăng 8,9% so với chỉ tiêu Đại hội.
Tổng đàn gia súc, gia cầm toàn xã đạt 100.244 con, tăng 3.000 con so với đầu nhiệm kỳ, đạt 100,59%. Sản lượng thịt xuất chuồng ước đạt 160 tấn. Việc tiêm phòng và phòng, chống dịch bệnh được triển khai đầy đủ, đúng quy định.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, xã đạt 9/19 tiêu chí; toàn bộ 13/13 bản đạt từ 6-8 tiêu chí. Trong năm, xã đã tiếp nhận 250 tấn xi măng để xây dựng đường giao thông nông thôn tại 4 bản (Huồi Cáng 1, Na Kho, Huồi Cáng 2 và bản Buộc) với tổng chiều dài 2.280m.
Diện tích rừng trồng và rừng khoanh nuôi, bảo vệ ổn định và có xu hướng tăng so với nhiệm kỳ trước. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất dịch vụ tăng 4,3% so với cùng kỳ Đại hội; tổng doanh thu giá trị bán lẻ hàng hóa ước đạt 12 tỷ đồng. Toàn xã hiện có 41 hộ kinh doanh các loại dịch vụ. Tiếp tục duy trì và phát triển mô hình Làng nghề dệt thổ cẩm tại bản Buộc, bản Huồi Cáng 1.
Tổng mức đầu tư xây dựng cơ bản 5 năm ước đạt hơn 46 tỷ đồng, đạt 82,3% so với cùng kỳ Đại hội. Đến nay, đã có điện lưới đến 13/13 bản. Ngoài những công trình do UBND xã làm chủ đầu tư, trong nhiệm kỳ còn có 19 công trình hạ tầng, kỹ thuật khác được triển khai thực hiện (được các tổ chức, cá nhân tài trợ), đã góp phần nâng cấp, hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng và đảm bảo những nhu cầu thiết yếu của người dân trên địa bàn xã.
Phát triển văn hóa, xã hội
Xã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy và học của các trường; thực hiện chế độ, chính sách đối với học sinh kịp thời, đầy đủ và công khai; khen thưởng, động viên học sinh vượt khó học giỏi. Kết quả đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; quy hoạch mạng lưới, xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất trường, lớp, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhà giáo, nâng cao chất lượng dạy và học, duy trì sĩ số học sinh được đảm bảo.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tiếp tục được triển khai hiệu quả, công tác xây dựng gia đình, làng, bản, đơn vị văn hóa được quan tâm. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao diễn ra sôi nổi tại 13/13 bản, thu hút đông đảo Nhân dân tham gia. Hệ thống thông tin cơ sở được củng cố; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành được đẩy mạnh.
Công tác khám và chữa bệnh ngày càng được quan tâm, cơ sở hạ tầng, các trang thiết bị y tế ngày càng hoàn thiện, cơ bản đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh cho nhân dân. Chất lượng, trình độ chuyên môn của thầy thuốc được nâng lên, hiện tại có 2 bác sĩ về trạm y tế, 13/13 bản có cộng tác viên dân số. Triển khai thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế.
Hiện nay, nguồn lao động của địa phương hiện có 1.065 người, tăng 812 người so với nhiệm kỳ trước, chiếm tỷ lệ 42,94% dân số. Tỷ lệ lao động được đào tạo ước đạt 45%. Tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 70,25% (đầu nhiệm kỳ) xuống còn 64,56% (cuối nhiệm kỳ). Chế độ bảo trợ xã hội triển khai thực hiện đầy đủ. Từ năm 2021 đến nay, toàn xã có 253 đối tượng bảo trợ xã hội, tăng 135 đối tượng so với nhiệm kỳ trước. Làm tốt công tác chăm sóc người có công, tổ chức thăm hỏi, động viên, tặng quà vào ngày 27/7 và tết Nguyên đán cho các đối tượng chính sách 200.000 đồng/đối tượng/lần.
Công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại
Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện sắp xếp, đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy của Ban Chỉ huy Quân sự xã theo hướng tinh gọn, nâng cao chất lượng và hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Duy trì và thực hiện nghiêm các chế độ sẵn sàng chiến đấu theo quy định. Hoàn thành tốt nhiệm vụ, tập huấn, huấn luyện, diễn tập, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho các đối tượng hàng năm.
Lãnh đạo, chỉ đạo các lực lượng thực hiện tốt công tác phối hợp tuần tra đường biên cột mốc, tuần tra, kiểm tra địa bàn đảm bảo trật tự, an toàn xã hội. Hàng năm, đảm bảo chỉ tiêu giao quân nhập ngũ, thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội. Công tác xây dựng lực lượng dân quân, dự bị động viên, dân quân thường trực bảo đảm đúng quy định. Hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu PCTT - TKCN. Làm tốt công tác đối ngoại, hàng năm thành lập đoàn công tác đi chúc tết, thăm hỏi tại bản Xốp Xán, cụm bản Loọng Cắng, huyện Mường Quắn, tỉnh Hủa Phăn (Lào); đồng thời, xây dựng kế hoạch tuần tra biên giới đơn phương và song phương bảo vệ đường biên, cột mốc.
Bên cạnh những thuận lợi, dự báo còn nhiều khó khăn: Đặc điểm, tình hình tự nhiên xã hội của xã Bắc Lý; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường và những khó khăn, lúng túng bước đầu trong quá trình thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp sẽ là những trở ngại, khó khăn gây ảnh hưởng đến sự phát triển chung của xã.
Định hướng phát triển
Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục có nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên, hỗ trợ, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội khu vực đồng bào thiểu số và miền núi. Xã luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, thường xuyên của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh; sự phối hợp của các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh. Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 sẽ tiếp tục tạo ra những thuận lợi để xã Bắc Lý có bước đột phá.
Những thành tựu về kinh tế - xã hội trong nhiệm kỳ qua và tiềm năng, lợi thế của địa phương được phát huy sẽ tạo tiền đề phát triển trong thời gian tới. Khát vọng lớn, quyết tâm cao của hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân sẽ tạo tiềm lực to lớn thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững.
Kiên trì mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Phấn đấu tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm đạt trên 2%. Chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và phát triển thương mại, dịch vụ. Tập trung nguồn lực xây dựng cứng hóa các tuyến đường từ trung tâm xã đến các bản. Đảm bảo mọi người dân được tiếp cận với dịch vụ giáo dục, y tế và an sinh xã hội cơ bản. Giảm tỷ lệ hộ nghèo 5%/năm.
.jpg)
Xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc. Phát triển quan hệ đối ngoại với các địa phương, đơn vị của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào có chung đường biên giới với xã ngày càng thiết thực, hiệu quả.
Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân xã Bắc Lý thống nhất quyết tâm phát huy những thành tựu đạt được, vượt qua khó khăn, thách thức; khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong nhiệm kỳ qua để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2025 - 2030 trên tinh thần: “Đảm bảo quốc phòng, an ninh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ; đoàn kết, trách nhiệm, nêu gương và không ngừng đổi mới sáng tạo; phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân”.