Xã Môn Sơn: Tập trung 3 khâu đột phá trên chặng đường phát triển mới

Điều kiện tự nhiên - xã hội

Xã Môn Sơn được thành lập vào tháng 7/2025 trên cơ sở sáp nhập nguyên trạng hai xã cũ Môn Sơn và Lục Dạ của huyện Con Cuông cũ. Xã Môn Sơn là xã biên giới vùng cao có đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào dài 36,5 km với 7 cột mốc đường biên. Xã có diện tích tự nhiên 529,42 km², tương đương 52.942 ha, quy mô dân số 18.836 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 92,64%. Đảng bộ xã Môn Sơn có 40 chi bộ trực thuộc với tổng số 867 đảng viên.

Trong nhiệm kỳ trước, hai xã cũ Môn Sơn, Lục Dạ đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội. Tốc độ tăng trưởng bình quân đến cuối năm 2025 ước đạt 8,9%; nông lâm, thủy sản chiếm 50,10%; công nghiệp, xây dựng chiếm 11,65%; thương mại, dịch vụ, du lịch chiếm 38,25%. Tổng thu ngân sách hàng năm đều vượt 5% so với chỉ tiêu được giao. Thu nhập bình quân đầu người hàng năm đều tăng, ước tính đến cuối năm 2025 đạt 33.7 triệu đồng/người/năm; tổng sản lượng lương thực cây có hạt ước đạt 12.707 tấn/năm.

Trong đó, về nông-lâm-ngư nghiệp, các cấp, các ngành và nhân dân bám sát kế hoạch sản xuất, phối hợp điều tiết nguồn nước tưới tiêu, cung ứng đầy đủ, kịp thời phân bón và thuốc bảo vệ thực vật nên đã duy trì được diện tích, năng suất cây trồng đạt và vượt kế hoạch. Thực hiện Nghị quyết chuyên đề chuyển đổi cây trồng, vật nuôi sang sản xuất hàng hóa, đã xuất hiện nhiều mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tổng sản lượng chăn nuôi ước đạt 98.885 tấn. Một số mô hình chăn nuôi mang lại thu nhập từ 150 - 200 triệu đồng/năm.

Xã cũng triển khai có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, đảm bảo tỷ lệ che phủ rừng bình quân đạt 88,46%. Về thương mại, dịch vụ và du lịch, chính quyền chủ trương tạo điều kiện phát triển hoạt động thương mại, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, du lịch cộng đồng, chợ phiên... Trên địa bàn xã hiện có 11 doanh nghiệp, 447 hộ kinh doanh cá thể về xưởng cơ khí, hàn, sắt, xay xát, mộc, sữa chữa xe máy, điện dân dụng, dệt thổ cẩm, vận tải, hàng tạp hóa, nhà hàng ăn uống, hộ kinh doanh dịch vụ homestay… phục vụ nhu cầu thiết yếu của địa phương và khách du lịch đến trải nghiệm.

Triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, giữ vững các tiêu chí đã đạt. Công tác chuyển đổi số cũng được cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo quyết liệt nhất là việc triển khai thực hiện Đề án 06-ĐA/CP của Chính phủ.

Phát huy truyền thống văn hóa, chăm lo công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại

Ở Môn Sơn, các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao đã trở thành thói quen, thành hoạt động thường xuyên được các cấp uỷ, chính quyền và người dân quan tâm, duy trì, phát huy hiệu quả, đặc biệt là các dịp ngày lễ, tết. Nhờ đó, xã duy trì hoạt động có hiệu quả các câu lạc bộ Dân ca Thái. Hằng năm phối hợp tổ chức chương trình Lễ kỷ niệm thành lập chi bộ đảng Môn Sơn, lễ hội sắc xuân Miền Tây, lễ hội Môn Sơn - Lục Dạ, lễ hội đánh bắt cá truyền thống trên Sông Giăng… diễn ra sôi nổi, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Chất lượng gia đình văn hóa, bản văn hóa không ngừng được nâng cao. Đến cuối năm 2024 có 3.720 hộ/4.139 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, đạt 89,8%, 16/25 bản đạt khu dân cư văn hóa, đạt 64%. Triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua, cuộc vận động do ngành Giáo dục phát động. Phối hợp nâng cao hiệu quả mô hình “đồng hành cùng ký túc xá vùng biên” cho học sinh người Đan Lai tại trường THCS. Duy trì điều tra phổ cập giáo dục hàng năm. Tập trung đầu tư cơ sở vật chất các trường, giữ vững 7/7 trường đạt chuẩn quốc gia; 100% giáo viên đạt chuẩn; tỷ lệ học sinh lên lớp đạt 98%; tỷ lệ học sinh giỏi, học sinh khá năm sau cao hơn năm trước.

Quan tâm thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Cũng như công tác dân số, KHHGĐ, tuyên truyền, giáo dục sức khỏe, CSSKSS – KHHGĐ để từng bước nâng cao chất lượng dân số. Trong nhiệm kỳ, đã rà soát trực tiếp hỗ trợ xây mới và sửa chữa 279 ngôi nhà trị giá 17.193 triệu đồng cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở, trong đó kêu gọi, vận động ủng hộ xây dựng sửa chữa nhà ở được 481.994 triệu đồng.

Là địa phương “địa chỉ đỏ” cách mạng, Môn Sơn chú trọng bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc. Trọng tâm là bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa, đặc biệt là khu di tích lịch sử Nhà cụ Vi Văn Khang. Đầu tư tu sửa, xây dựng kế hoạch vận động nhân dân thu thập tư liệu, tranh ảnh, dụng cụ gắn liền với đời sống sinh hoạt của đồng bào các dân tộc thiểu số qua các thời kỳ. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá các di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn xã gắn với phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng homestay…

Là xã biên giới, Môn Sơn coi trọng công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Chú trọng xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và khu vực phòng thủ trên địa bàn xã đạt kết quả tích cực. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân vững chắc. Hằng năm, tỷ lệ khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự đạt 100%.

Duy trì, tăng cường hiệu quả các hoạt động đối ngoại hợp tác giữa Chính quyền, Nhân dân, Đồn Biên phòng Môn Sơn với các bản thuộc huyện Xây Xăm Phon, tỉnh PôLyKhămXay của nước bạn Lào như: giao ban, trao đổi tình hình định kỳ, thường niên, các hoạt động giao lưu, kết nghĩa, thăm hỏi, chúc mừng nhân dịp lễ, tết. Phối hợp các lực lượng công an, biên phòng của nước bạn Lào thực hiện tốt công tác tuần tra song phương, kiểm soát, kịp thời giải quyết tốt các vấn đề nảy sinh trên biên giới giữa hai nước.

Định hướng phát triển

Sau sắp xếp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Môn Sơn là địa phương có diện tích rộng, dân số đông, vị trí địa lý đặc thù, có đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào, có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội toàn diện gắn với bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới. Những kết quả đạt được của tỉnh và của xã trong nhiệm kỳ qua là nền tảng, tạo thế và lực mới cho sự phát triển mạnh mẽ của xã trong giai đoạn tới.

Tuy nhiên, xã cũng đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Sự phát triển chưa đồng đều giữa các vùng; kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ; năng lực nội sinh còn nhiều hạn chế; tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh khó lường; yêu cầu ngày càng cao của Nhân dân trong tiếp cận dịch vụ công và chất lượng cuộc sống... đặt ra những yêu cầu mới về tư duy phát triển, phương thức lãnh đạo và hành động trong toàn hệ thống chính trị.

Vì vậy, Đảng bộ xã Môn Sơn xác định, 7 nhiệm vụ trọng tâm, 3 khâu đột phá trong thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu của nhiệm kỳ mới. Trong đó, chú trọng phát huy tinh thần chủ động, tự lực, tự cường, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của xã; khơi dậy tinh thần yêu nước, truyền thống anh hùng cách mạng của quê hương Môn Sơn - Nơi khai sinh chi bộ đảng đầu tiên ở Miền Tây xứ Nghệ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số nhằm nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế; khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đẩy mạnh phát triển kinh tế theo hướng bền vững, khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của địa phương. Tập trung tái cơ cấu nông - lâm - thủy sản; công nghiệp - xây dựng; dịch vụ - du lịch; phát triển cây trồng, vật nuôi chủ lực như trâu bò, lợn, gà, cây dược liệu, cây ăn quả, cây nguyên liệu.

Tập trung phát triển kinh tế rừng gắn với bảo vệ rừng, phát triển hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất và chế biến nông sản. Khuyến khích phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc (lễ hội, kiến trúc, ẩm thực...). Trong đó chú trọng kêu gọi, thu hút đầu tư vào các chương trình, dự án phát triển du lịch. Tăng cường liên kết với các xã có ngành du lịch phát triển trong tỉnh, các xã thuộc huyện Con Cuông (cũ) để phát triển các tour, tuyến du lịch, thu hút du khách trong tỉnh và ngoài tỉnh.

Quan tâm, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn theo Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị. Đầu tư nâng cấp hệ thống giao thông xã, liên bản, thủy lợi, điện, nước sạch, trụ sở làm việc, trường học, trạm y tế, bảo đảm phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Tiếp tục đẩy mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới; phấn đấu đến năm 2030, xã đạt 15/19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó một số bản đạt tiêu chí nâng cao.

Nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, giảm nghèo bền vững và phát triển nguồn nhân lực. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Phát huy dân chủ cơ sở, nâng cao vai trò giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên. Thực hiện tốt các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; giữ vững đảm bảo 3 yên “yên dân, yên biên giới, yên địa bàn”. Giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ xã lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Môn Sơn đề ra 3 khâu đột phá: Tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tư duy của nhân dân, xóa bỏ tư tưởng trông chờ ỷ lại và vươn lên thoát nghèo bền vững. Tập trung tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc, tập trung thu hút nguồn lực đầu tư để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa mang lại giá trị kinh tế cao; huy động tối đa các nguồn lực đầu tư xây dựng xã sớm về đích nông thôn mới.

“

Danh sách Thường trực Đảng uỷ xã:

Lương Đình Việt - Bí thư, Chủ tịch HĐND. Nguyễn Công Oanh - Phó Bí thư Thường trực. Phạm Mạnh Hùng - Phó Bí thư, Chủ tịch UBND.

Hoài Thu