Kỳ 1: Những phụ nữ tiên phong hiến đất mở đường
Từ những lối đi nhỏ hẹp, lầy lội năm nào, giờ đây nhiều tuyến đường của Nghệ An đã khang trang, sáng đẹp. Đằng sau sự đổi thay ấy là biết bao đóng góp lặng thầm, trong đó có những người phụ nữ đã dám gác lại lợi ích riêng, tự nguyện hiến đất, thậm chí phá bỏ cả cổng nhà mới xây để mở lối cho cộng đồng. Họ trở thành những điển hình tiên phong cùng nhau lan tỏa, góp phần làm nên diện mạo nông thôn mới hôm nay.
.png)
Tác giả: Thanh Quỳnh - Thanh Nga
Kỹ thuật: Diệp Thanh
Ngày xuất bản: 20/9/2025
Kỳ 1:
Những phụ nữ tiên phong hiến đất mở đường
Từ những lối đi nhỏ hẹp, lầy lội năm nào, giờ đây nhiều tuyến đường của Nghệ An đã khang trang, sáng đẹp. Đằng sau sự đổi thay ấy là biết bao đóng góp lặng thầm, trong đó có những người phụ nữ đã gác lại lợi ích riêng, tự nguyện hiến đất, thậm chí phá bỏ cả cổng nhà mới xây để mở lối cho cộng đồng. Họ trở thành những điển hình tiên phong cùng nhau lan tỏa, góp phần làm nên diện mạo nông thôn mới hôm nay.
Lặng thầm góp đất làm đẹp đường quê…
Nếu ai đã từng đi qua cung đường nối từ tỉnh lộ 534 rẽ vào tổ tự quản số 1, thôn 12, xã Anh Sơn Đông, hẳn sẽ nhớ mãi con đường rộng rãi thoáng mát. Ngay đầu thôn là ngôi nhà của chị Lê Thị Huế (SN 1971) – tổ trưởng tổ tự quản số 1. Với dáng người hiền lành, chất phác, chị ngày ngày cần mẫn chăm chút từng khóm hoa, hàng cây trước ngõ. Ít ai biết, dải hoa dài gần 70m, rộng gần 1m chạy dọc lối đi ấy chính là phần đất gia đình chị đã tự nguyện hiến để làm đẹp cho xóm.
Nói về hành trình hiến đất làm đường, chị Huế nói đó là chặng hành trình nhiều khó khăn, khi chị đã lĩnh hội hết chủ trương, chính sách của xã, của xóm; gia đình chị là gia đình văn hoá tiêu biểu nên việc tình nguyện hiến đất là điều đương nhiên. Vậy nhưng, để tạo sự đồng thuận trong gia đình, chị vẫn phải làm công tác tư tưởng cho các thành viên. Từ những phân tích có tình có lý, không chỉ ông bà, con cái mà chồng chị cũng nghe thông suốt và con đường lớn trước mắt nhà chị đã được mở ra nhờ phần đất vườn của gia đình.
Chị Trần Thị Hoài Ân - Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn 12 cho biết, ngoài việc hiến đất, chị Huế còn có những hy sinh khiến chị em trong chi hội vô cùng trân quý. Chỉ tay về đoạn đường rộng rãi, sạch đẹp hôm nay, chị Ân cho biết: Những năm 1990, đó chỉ là một lối đi nhỏ hẹp, mặt đường chưa đến 2m, cây cối rậm rạp, lại thường xuyên sạt lở mỗi khi mưa lớn vì đường nằm sát bờ ruộng. Không để đường bị sạt lở, chị Huế đã vận động gia đình và chị em trong chi hội góp tiền kè lại đường. Để khích lệ phong trào, riêng gia đình chị cùng gia đình bố chồng đã ủng hộ hơn 80 triệu đồng làm bờ kè, mở rộng hành lang, tạo diện mạo mới cho con đường.
Tiếp lời trong câu chuyện, chị Lê Thị Thúy - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Anh Sơn Đông cho biết: “Đường làng chạy qua khu vực sản xuất nông nghiệp nên vào vụ sản xuất và thu hoạch, trâu bò và các loại xe đi lại nhiều. Vì vậy, chị Huế phải vận động các chị em thay nhau dọn vệ sinh theo ngày để giữ gìn cảnh quan luôn xanh – sạch – đẹp.”
Nhờ sự góp sức ấy, năm 2024, thôn 12 đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tiến tới mục tiêu nông thôn mới nâng cao. Riêng chị Lê Thị Huế, năm 2023 được công nhận là hội viên phụ nữ tiêu biểu của xã, năm 2024 tiếp tục là tổ trưởng tổ tự quản tiêu biểu của địa phương. Khu vườn nhà chị cũng được xây dựng thành mô hình vườn chuẩn của xã Anh Sơn Đông với hơn 100 gốc bưởi Diễn kết hợp nuôi ong lấy mật.
Nhìn lại hành trình đã đi qua, chị Lê Thị Huế vẫn chỉ khiêm tốn bảo rằng đó là những việc làm nhỏ bé cho quê hương. Nhưng từ những “nhỏ bé” ấy, diện mạo làng quê đã thêm phần đổi thay, từ những "hy sinh" của chị đã tiếp thêm động lực để nhiều hội viên phụ nữ cùng chung tay góp sức, tạo nên những tuyến đường khang trang, sạch đẹp.
Còn tại xóm Hòa Bắc, xã Tương Dương, người dân vẫn nhắc nhiều đến câu chuyện của chị Lương Thị Phui (SN 1982) – Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ xóm, người đã chấp nhận đập bỏ một phần ngôi nhà đang ở để hiến hơn 13m² đất mở đường. Ngôi nhà của chị nằm sát mặt đường, phần tường thay cho bờ rào, nên khi có chủ trương mở rộng đường, quyết định hiến đất đồng nghĩa với việc phải phá bỏ một phần nhà. “Vậy mà chị Phui không hề do dự, thậm chí còn tự nguyện tháo dỡ đầu tiên để làm gương cho bà con trong xóm. Dù sau đó gia đình phải xây lại một phần nhà, cổng và bờ rào phía sau vườn, chị vẫn vui vẻ chấp nhận vì lợi ích chung” - ông Lô Văn Phương - xóm trưởng xóm Hòa Bắc chia sẻ.
Từ sự tiên phong ấy, phong trào nhanh chóng lan tỏa khắp xóm. Lần lượt từng gia đình trong Tổ liên gia số 10 đã đồng lòng tham gia. 11 hộ dân mạnh dạn hiến đất, tự nguyện tháo dỡ tường rào, công trình phụ, chặt bỏ cây cối lâu năm để cùng góp phần mở rộng tuyến đường. Con đường dài hơn 120m, vốn chỉ rộng 2,6m, nay được mở rộng lên 3,5m, trở thành lối đi thông thoáng, sạch đẹp. Người dân đi lại thuận tiện hơn, trẻ nhỏ vui chơi an toàn hơn, còn bà con thì thêm phần phấn khởi khi diện mạo xóm làng thay đổi từng ngày.
Hơn 10 năm đảm nhiệm vai trò Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ xóm Hòa Bắc, chị Phui đã quá quen với việc hy sinh lợi ích riêng để vun đắp lợi ích chung. Chị trải lòng: “Lúc chính quyền đưa ra chủ trương mở rộng đường, tôi xác định nếu mình không dám "hy sinh" trước thì khó có thể nói bà con nghe theo. Vậy nên tôi bàn với chồng, quyết định phá bỏ một phần nhà để hiến đất. Ban đầu cũng tiếc, nhưng khi thấy con đường rộng rãi, bà con phấn khởi, tôi lại càng có thêm động lực để tiếp tục vận động gia đình và hội viên cùng chung tay.”
Tập thể chung tay đổi thay
diện mạo nông thôn mới
Bên cạnh những cá nhân tiên phong trong công cuộc hiến đất mở đường, nhiều tập thể phụ nữ trên địa bàn Nghệ An cũng đã tạo nên những dấu ấn đậm nét. Tiêu biểu trong số đó là Chi hội phụ nữ xóm Hưng Tân (xã Đức Châu), nơi mà thời gian qua đã có hơn 30 chị em tham gia hiến đất với tổng diện tích trên 400m². Đặc biệt, có những gia đình chấp nhận phá dỡ cả cổng nhà vừa mới xây, trị giá hàng trăm triệu đồng, để góp phần làm đẹp diện mạo quê hương.
Trên con đường về với xóm Hưng Tân, chị Phan Thị Thảo (SN 1973) – Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ xóm tự hào chia sẻ, chi hội nhiều năm qua luôn được Hội liên hiệp phụ nữ xã biểu dương là tập thể có nhiều đóng góp trong công cuộc hiến đất mở đường. Nếu kể chi tiết từng hội viên hiến đất thì quả thật khó mà liệt kê đủ, bởi hơn 200 hội viên, ai cũng ít nhiều có sự đóng góp thiết thực. Đề cập đến những tấm gương tiêu biểu, phải kể đến gia đình chị Nguyễn Thị Phương (SN 1980), dù vừa hoàn thành chiếc cổng trị giá hơn 100 triệu đồng, nhưng khi có chủ trương mở rộng đường, chị đã tự nguyện dỡ bỏ để mở hành lang, đồng thời hiến thêm gần 13m2 đất ở của gia đình để mở rộng đường. Hay như chị Lê Thị Hằng (SN 1994) cũng chấp nhận phá bỏ cổng cũ, xây lại cổng mới và hiến trên 13m² đất khi có nghị quyết làm đường của địa phương.
Theo sự dẫn đường của chị Thảo, chúng tôi có mặt tại tuyến đường nối từ Quốc lộ 1A vào Giáo xứ Bến Đén – nơi in dấu nỗ lực của hàng trăm hộ dân xóm Hưng Tân. Chị Thảo cho biết, trong 370 hộ dân toàn xóm, có tới 270 hộ là đồng bào giáo dân thuộc Giáo xứ Bến Đén. Tinh thần đoàn kết, đồng lòng đã trở thành sức mạnh để bà con cùng nhau thực hiện nhiều nghị quyết quan trọng của địa phương.
Năm 2022, khi có dự án mở đường liên xã đi qua địa phận Giáo xứ, thiết kế mặt đường rộng 9m (trong khi đường cũ chỉ rộng 5m), thách thức đặt ra là phải vận động bà con lùi hàng rào, hiến đất. Ban cán sự thôn, chi hội phụ nữ và Hội đồng mục vụ đã kiên trì đến từng nhà thuyết phục. Kết quả, tuyến đường dài 1,6km qua Giáo xứ Bến Đén đã hoàn thành, với gần 2.000m² đất ở, hơn 2.000m² đất nông nghiệp, 1.600m bờ rào và 7 cổng nhà dân được người dân tự nguyện hiến.
Không dừng lại ở đó, từ năm 2022 đến nay, nhiều tuyến đường trong xóm tiếp tục được mở rộng, kiến thiết. Chi hội phụ nữ lại ghi nhận thêm nhiều tấm gương tiêu biểu. Trong đó có chị Nguyễn Thị Khoa (SN 1996) – một hộ nghèo của xóm, chồng đau ốm triền miên, bản thân chị ai thuê gì làm nấy để nuôi cả gia đình. Thế nhưng khi có chủ trương mở rộng đường, chị vẫn sẵn sàng hiến 13m² đất. Hy sinh thầm lặng của chị càng khiến bà con thêm cảm phục.
Tính trên bình diện toàn tỉnh, đến cuối năm 2024, Nghệ An đã xây dựng và nâng cấp được tổng cộng 11.427,4 km đường giao thông nông thôn; trong năm 2024, thêm 147 km đường giao thông nông thôn được hoàn thành với tổng kinh phí hơn 227,85 tỷ đồng; giúp kết nối các khu vực nông thôn với các trung tâm đô thị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Phía sau những con số ấn tượng ấy là vai trò không thể thiếu của những người phụ nữ. Họ không chỉ gác lại lợi ích riêng, tiên phong hiến đất, tự nguyện phá dỡ công trình của gia đình mình, mà còn kiên trì vận động, thuyết phục người thân và bà con lối xóm cùng chung tay vì lợi ích cộng đồng. Chính từ sự hy sinh lặng thầm nhưng đầy ý nghĩa ấy, sức mạnh tập thể đã được khơi dậy, lan tỏa mạnh mẽ, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới, để quê hương Nghệ An ngày càng giàu đẹp, văn minh và bền vững.