Gói trừng phạt của EU đối với LNG của Nga có tác động gần như 'bằng 0'?
EU vừa thông qua gói trừng phạt chống Nga lần thứ 19. Các biện pháp mới bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Nga, hạn chế giao dịch qua hệ thống thanh toán “Mir”, cùng việc đưa 118 tàu chở dầu và khí vào danh sách “hạm đội bóng tối” của Nga.
Theo Komsomolskaya Pravda (Sự thật Thanh niên) ngày 21/9, việc Liên Minh Châu Âu (EU) thông qua gói trừng phạt khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) đối với Nga tác động đối với kinh tế Nga gần như "bằng 0".
Phần quan trọng nhất của gói trừng phạt lần này là cấm nhập LNG của Nga, nhưng lệnh cấm chỉ có hiệu lực từ ngày 1/1/2027. Chuyên gia năng lượng hàng đầu của Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia, ông Igor Yushkov, giải thích: Từ nhiều tháng nay, EU đã xây dựng lộ trình từ bỏ hoàn toàn các nguồn năng lượng Nga - từ khí đốt, dầu mỏ đến nhiên liệu hạt nhân. Nhưng kế hoạch này vấp phải sự phản đối quyết liệt từ Hungary và Slovakia, bởi 2 nước này vẫn phụ thuộc lớn vào khí đốt, dầu mỏ qua đường ống và nhiên liệu hạt nhân của Nga.
Trong bối cảnh đó, Brussels chỉ có thể thúc đẩy phương án dễ nhất: Cấm nhập LNG. Lý do đơn giản là Hungary và Slovakia vốn không mua LNG trực tiếp từ Nga, đồng thời, EU đang gây sức ép mạnh mẽ với 2 nước này, kể cả việc hạn chế chi trả từ các quỹ châu Âu.
Áp lực từ Mỹ cũng góp phần quan trọng, khi Washington buộc châu Âu phải tăng nhập khẩu năng lượng Mỹ và cam kết rằng, đến năm 2027 sẽ có thêm nhiều nhà máy hóa lỏng khí đi vào hoạt động, tránh nguy cơ thiếu hụt. Nhờ vậy, Ủy ban châu Âu đã thành công trong việc áp đặt lệnh cấm.
Theo chuyên gia năng lượng hàng đầu Yushkov, biện pháp này không gây tổn hại cho nền kinh tế Nga. Hiện tại, Nga chỉ xuất LNG sang châu Âu từ một dự án duy nhất ở bán đảo Yamal. Dự án này do công ty tư nhân Novatek nắm cổ phần kiểm soát, Nhà nước không có vốn. Hơn nữa, dự án được hưởng mức thuế khai thác tài nguyên bằng 0, không phải nộp thuế xuất khẩu LNG.
Nói cách khác, ngân sách Nga hiện không thu lợi trực tiếp từ hoạt động xuất khẩu này. Do đó, việc EU ngừng mua LNG sẽ không tạo ra sức ép chính trị đáng kể đối với Moskva.
Ngay cả khi mất thị trường châu Âu, Nga cũng không gặp khó khăn lớn. Novatek cùng các đối tác có thể chuyển hướng xuất khẩu sang châu Á - đặc biệt là Ấn Độ và Trung Quốc. Có thể khối lượng xuất khẩu hàng năm giảm nhẹ, nhưng bản thân Dự án Yamal LNG vẫn đang vận hành vượt công suất thiết kế.
Thay vì 17,4 triệu tấn LNG/năm như kế hoạch, thực tế sản lượng đạt tới 20-21 triệu tấn. Vấn đề chủ yếu chỉ nằm ở số lượng tàu phá băng chuyên dụng để vận chuyển khí ra thị trường.