Cách tìm và xóa dữ liệu cá nhân trên Internet

Trong kỷ nguyên số, việc giữ an toàn cho thông tin cá nhân ngày càng trở thành một thách thức không hề nhỏ. Chỉ với vài cú nhấp chuột, một người xa lạ có thể tìm ra địa chỉ nhà, số điện thoại, thậm chí cả lịch sử làm việc của bạn.

Mối nguy hiểm rõ ràng nhất là nạn trộm danh tính, gây ra thiệt hại nặng nề cả về tài chính lẫn uy tín. Nhưng thực tế, kẻ khai thác dữ liệu cá nhân thường chẳng cần tốn quá nhiều công sức vì chính mỗi lần bạn lướt web, mua sắm trực tuyến hay đăng bài trên mạng xã hội đã góp thêm những mảnh ghép cho hồ sơ số của mình.

Hồ sơ số này dần trở nên chi tiết hơn, phản ánh từ thói quen mua sắm, sở thích, vị trí địa lý cho đến các mối quan hệ công việc. Ban đầu, dữ liệu có vẻ vô hại, nhưng khi tích tụ, nó lại trở thành tài nguyên quý giá cho các nhà quảng cáo, công ty tiếp thị, và nguy hiểm hơn, là tin tặc. Điều đó đồng nghĩa bạn dễ bị nhắm tới bởi các vụ lừa đảo, gian lận hoặc xâm phạm quyền riêng tư.

Tuy nhiên, với sự kiên trì, công cụ phù hợp và chiến lược đúng đắn, chẳng hạn như thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư trên Google giúp bạn hoàn toàn có thể giành lại quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân của mình.

Tại sao dữ liệu cá nhân của bạn được lưu trữ trực tuyến?

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến dữ liệu cá nhân của bạn xuất hiện trên Internet là hoạt động của các công ty môi giới dữ liệu. Những đơn vị này chuyên thu thập và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm địa chỉ nhà, công việc hiện tại, số điện thoại, thậm chí cả lịch sử tài chính, sau đó bán lại cho các nhà tiếp thị hoặc quảng cáo. Phần lớn dữ liệu được lấy từ hồ sơ công khai, mạng xã hội, thư mục trực tuyến và những cơ sở dữ liệu dễ dàng tiếp cận.

Bên cạnh đó, chính bạn cũng góp phần xây dựng “dấu ấn số” thông qua các nền tảng mạng xã hội. Mỗi bài đăng, bình luận hay cập nhật hồ sơ trên Facebook, Instagram hoặc Zalo đều trở thành mảnh ghép trong hồ sơ trực tuyến của bạn. Ngay cả khi bạn xóa tài khoản, thông tin vẫn có thể tồn tại ở dạng bản sao lưu hoặc bị lưu giữ bởi các trang môi giới dữ liệu.

Ngoài ra, không thể bỏ qua yếu tố pháp lý. Ở nhiều khu vực, một số loại hồ sơ công khai như đăng ký cử tri, giấy chứng nhận sở hữu tài sản, dữ liệu điều tra dân số hay hồ sơ tòa án được công khai nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Tuy nhiên, chính sự minh bạch này lại tạo điều kiện để các công ty môi giới và những trang web tìm kiếm khai thác, khiến dữ liệu cá nhân của bạn dễ dàng bị lan truyền trên không gian mạng.

Cách tìm dữ liệu trực tuyến của bạn

Để giành lại quyền kiểm soát danh tính số, bước đi đầu tiên là biết chính xác dữ liệu cá nhân của bạn đang ở đâu trên Internet. Cách đơn giản nhất là bắt đầu bằng một lượt tìm kiếm trên Google với tên đầy đủ, số điện thoại hoặc địa chỉ email.

Để kết quả chính xác hơn, hãy đặt tên trong dấu ngoặc kép (ví dụ: “John Ian”). Ngoài ra, Google còn cung cấp công cụ “Kết quả về bạn”, giúp bạn phát hiện nhanh thông tin cá nhân bị hiển thị và thậm chí có thể gửi yêu cầu gỡ bỏ ngay trong giao diện.

Sau đó, hãy kiểm tra các trang web môi giới dữ liệu nổi tiếng, nơi thường lưu trữ thông tin cá nhân để bán cho bên thứ ba. Nhiều trang cho phép tra cứu miễn phí, giúp bạn dễ dàng xác định dữ liệu của mình có bị liệt kê hay không. Tuy nhiên, việc xóa thông tin lại phức tạp hơn vì một số công ty yêu cầu gửi yêu cầu từ chối chính thức, trong khi một số khác buộc bạn phải đăng ký tài khoản trước khi thực hiện.

Nếu muốn tiết kiệm thời gian, bạn có thể cân nhắc các dịch vụ tự động như Incogni, DeleteMe hoặc OneRep. Các công cụ này sẽ quét toàn bộ Internet để tìm và hỗ trợ xóa dữ liệu cá nhân khỏi nhiều nền tảng khác nhau. Dù mang lại sự tiện lợi, hầu hết đều yêu cầu người dùng trả phí định kỳ để duy trì dịch vụ.

Làm thế nào để có thể xóa thông tin cá nhân trực tuyến?

Sau khi đã xác định được dữ liệu cá nhân của mình nằm ở đâu, bước quan trọng tiếp theo là bắt tay vào xóa bỏ chúng khỏi Internet. Nếu thông tin xuất hiện trên các trang môi giới dữ liệu, bạn cần truy cập trực tiếp vào website của họ và tìm mục “từ chối” hoặc “quyền riêng tư”, sau đó làm theo các hướng dẫn được cung cấp. Quá trình này có thể khá mất thời gian, bởi mỗi trang web thường có thủ tục riêng, đôi khi còn yêu cầu bạn xác minh danh tính nhiều lần trước khi hoàn tất.

Bên cạnh đó, đừng bỏ qua những tài khoản trực tuyến không còn sử dụng. Nhiều người thường cho rằng các tài khoản này vô hại, nhưng thực tế chúng có thể chứa ảnh, bài đăng hoặc thông tin cá nhân cũ, vốn là “mỏ vàng” cho các nhà thu thập dữ liệu. Nếu không nhớ hết các tài khoản từng đăng ký, bạn có thể dùng công cụ như Deseat.me để rà soát thông tin đăng nhập từ Google hoặc Outlook, rồi tiến hành xóa bỏ các tài khoản tìm thấy.

Không chỉ các tài khoản cũ, mà ngay cả những tài khoản mạng xã hội bạn đang sử dụng cũng cần được quản lý chặt chẽ. Hãy thường xuyên kiểm tra cài đặt quyền riêng tư để chắc chắn rằng chỉ người bạn tin tưởng mới có thể xem nội dung. Đồng thời, việc kích hoạt xác thực hai yếu tố hoặc đa yếu tố sẽ giúp tăng thêm một lớp bảo mật, giảm nguy cơ bị kẻ xấu xâm nhập.

Bạn có thể làm gì để bảo vệ dữ liệu của mình khỏi bị lộ trong tương lai?

Việc xóa dữ liệu cá nhân khỏi Internet chỉ là bước khởi đầu, bởi duy trì sự riêng tư trực tuyến mới là chìa khóa bảo vệ lâu dài. Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất là luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chia sẻ thông tin.

Hãy tránh công khai những dữ liệu nhạy cảm như địa chỉ nhà, số điện thoại hay nơi làm việc trên các nền tảng mở. Ngay cả những chia sẻ tưởng chừng vô hại như thông báo về kỳ nghỉ hay việc mua bất động sản cũng có thể vô tình biến bạn thành mục tiêu của kẻ lừa đảo hoặc tin tặc.

Bên cạnh đó, tài khoản trực tuyến của bạn chính là “cánh cửa” dẫn đến kho dữ liệu cá nhân, vì vậy việc bảo mật chúng cần được đặt lên hàng đầu. Sử dụng mật khẩu mạnh, độc nhất cho từng tài khoản và thay đổi định kỳ là bước phòng ngừa cơ bản nhưng vô cùng hiệu quả.

Quan trọng hơn, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân không dừng lại sau một lần dọn dẹp. Bạn nên tạo thói quen thường xuyên tra cứu tên, số điện thoại hoặc email trên Google để phát hiện thông tin rò rỉ. Kiểm tra định kỳ các trang môi giới dữ liệu cũng là điều cần thiết. Nếu muốn tiết kiệm công sức, hãy tận dụng công cụ tự động như Google Alerts để nhận thông báo ngay khi dữ liệu của bạn xuất hiện trở lại, từ đó xử lý kịp thời và chủ động hơn./.

Phan Văn Hòa