Sổ liên lạc điện tử: Đắt nhưng chưa "xắt" ra miếng

Nộp tiền trăm nhưng chỉ có vài tin nhắn

Sổ liên lạc điện tử cung cấp cho phụ huynh và học sinh một công cụ tiện lợi để theo dõi quá trình học tập, điểm số, hạnh kiểm và các thông báo quan trọng của nhà trường. Trên phần mềm ứng dụng Vnedu của học sinh trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn tích hợp các ứng dụng khác như nhận xét, y tế sức khỏe, trò chuyện, tự học, thời khóa biểu, đăng ký dịch vụ…

Để sử dụng Sổ liên lạc điện tử hiệu quả, các nhà trường phải thường xuyên cập nhật các thông tin để phụ huynh tiện theo dõi và nắm bắt tình hình con em ở trường. Tuy nhiên, thực tế chưa được như vậy.

Chị Nguyễn Thị Hương - nhà ở phường Trường Vinh cho biết: Tôi có 2 con ở bậc THCS và THPT, cả 2 cháu đều được nhà trường hướng dẫn phải sử dụng Sổ liên lạc điện tử. Thế nhưng, thực tế những năm qua, sổ chỉ có mục đích chính là xem điểm. Thỉnh thoảng, nhà trường có một vài tin nhắn thông báo nghỉ học hoặc một số nội dung khác liên quan đến hoạt động chung của trường. Các tính năng khác, khi tôi tích vào đều hiện lên “không có dữ liệu”.

Cũng theo phụ huynh này, với mức phí 100.000 đồng/ học sinh, dù số tiền không nhiều nhưng hiệu quả mang lại như hiện có là quá ít. Có năm cả hai con của chị cùng học một trường và sử dụng chung một app sổ liên lạc điện tử theo cùng một số điện thoại đăng ký. Thế nhưng, chị vẫn phải đóng 200.000 đồng/2 người con. Khi đem thắc mắc này hỏi cô giáo chủ nhiệm thì chị được trả lời vì 2 người con có 2 sổ liên lạc khác nhau nên không được miễn giảm.

Câu hỏi về hiệu quả của Sổ liên lạc điện tử cũng là vấn đề được phụ huynh băn khoăn nhiều năm nay. Mới đây, trên mạng xã hội, khi nội dung này được đưa ra, chỉ trong một thời gian ngắn đã có gần 2.000 bình luận với gần 200 lượt chia sẻ. Phụ huynh đa số thắc mắc về chất lượng sử dụng và giá dịch vụ. Trong đó, ý kiến chung nhất vẫn là chỉ nhận được vài tin nhắn của nhà trường, điểm số. Còn lại, các thông báo khác của lớp, phụ huynh đều nhận qua Zalo nhóm lớp. Phụ huynh Trần Văn Nam ở xã Vạn An còn chia sẻ thẳng thắn rằng: Một năm được có vài ba tin nhắn hết mấy trăm đồng thôi mà thu 100.000 đồng. Quá chát!

Cùng quan điểm, nhiều phụ huynh cho rằng, Sổ liên lạc điện tử vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng. Tính năng tương tác 2 chiều gần như không có, thông tin chủ yếu truyền một chiều từ giáo viên tới phụ huynh, trong khi các thông báo khẩn hoặc trao đổi chi tiết vẫn phải thực hiện qua mạng xã hội.

Chưa khai thác được các tính năng

Nói về việc sử dụng Sổ liên lạc điện tử ở các nhà trường, thầy Lê Văn Bằng - Hiệu trưởng Trường THPT Diễn Châu 4 chia sẻ về lợi ích riêng: “Vẫn biết hiện nay các mạng xã hội như Zalo, Facebook giúp việc liên lạc thuận tiện, nhưng khi mất điện, mất sóng 4G hay gặp sự cố kỹ thuật, thì sổ liên lạc điện tử vẫn là công cụ hữu hiệu”. Ông dẫn chứng: “Sau bão số 10, toàn huyện mất điện, giáo viên không thể liên lạc qua mạng xã hội. Nhờ sổ liên lạc điện tử, chúng tôi chỉ cần một tin nhắn SMS là có thể thông báo nghỉ học đến hàng ngàn học sinh trong vài phút”.

Ngoài ra, theo thầy Bằng, điểm nổi bật của Sổ liên lạc điện tử là tính bảo mật và cá nhân hóa thông tin. Phụ huynh chỉ xem được kết quả học tập của con mình, không còn tình trạng “xem điểm chung” như trước đây. “Trước kia phải đợi giáo viên tổng hợp rồi gửi lên nhóm lớp, còn nay phụ huynh có thể xem ngay điểm thi từng môn của con mình, ngay sau khi nhập điểm xong”, thầy Bằng nói.

Dù chưa có báo cáo chính thức nhưng hiện nay, qua nắm bắt, gần 90% trường học vùng đồng bằng đã triển khai sổ liên lạc điện tử. Tuy nhiên, mức độ khai thác còn chênh lệch giữa các cấp học. Ở bậc THCS, sổ điện tử chủ yếu được dùng để tra cứu điểm thi, trong khi chức năng liên lạc trực tiếp giữa giáo viên và phụ huynh vẫn chưa phát huy hiệu quả.

Thầy Nguyễn Ngọc Thiện - Hiệu trưởng Trường THCS Hồ Xuân Hương (xã Quỳnh Lưu) thẳng thắn chia sẻ: Chúng tôi mới chỉ khai thác tính năng tra cứu điểm, còn việc liên lạc 2 chiều với phụ huynh vẫn chủ yếu qua Zalo, vì tiện hơn.

Cũng theo thầy Thiện, do phụ huynh phải đóng phí để sử dụng Sổ liên lạc điện tử nên thầy rất băn khoăn khi ứng dụng hiệu quả chưa cao. Thế nên, trong quá trình triển khai ở Trường THCS Hồ Xuân Hương, thầy và một giáo viên Tin học ở nhà trường đã phải nghiên cứu rất kỹ các tính năng để có thể áp dụng vào trong thực tế.

Ở cấp tiểu học, nhiều trường chưa thấy rõ nhu cầu cấp thiết phải sử dụng Sổ liên lạc điện tử. Thầy Vũ Phi Sơn - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Diễn Kỷ, xã Đức Châu cho biết: “Với bậc học này, chỉ có 2 kỳ thi mỗi học kỳ. Giáo viên có thể gửi bảng điểm qua nhóm lớp, phụ huynh tra cứu rất nhanh. Vì đây là dịch vụ trả phí nên chúng tôi chưa triển khai, do điều kiện kinh tế của nhiều gia đình còn khó khăn”.

Cần giảm giá dịch vụ

Mức phí sử dụng Sổ liên lạc điện tử 100.000 đồng/học sinh/năm học đang là vấn đề khiến nhiều phụ huynh băn khoăn. Họ cho rằng, nếu Sổ liên lạc điện tử chỉ thực sự phát huy vài chức năng cơ bản thì mức phí hiện tại chưa tương xứng.

Phụ huynh Đoàn Thị Ngân đang có con theo học ở một trường THCS trên địa bàn TP. Vinh (cũ) cũng bày tỏ: Nếu chỉ để tra cứu điểm và vài thông tin nhỏ thì nên giảm phí xuống vài chục nghìn. Với mỗi lớp 40-50 học sinh, tổng chi phí có thể lên tới 4-5 triệu đồng. Mỗi trường hàng nghìn học sinh, con số đó lên hàng trăm triệu đồng và nhân với cả tỉnh là tiền tỷ.

Ngoài ra, nhiều ý kiến cũng nhấn mạnh, Sổ liên lạc điện tử chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi các bên cùng chủ động: Nhà trường cập nhật thông tin thường xuyên, phụ huynh tương tác tích cực và đơn vị cung cấp cải tiến công nghệ liên tục. Một giáo viên chủ nhiệm bày tỏ: Phần mềm hiện nay vẫn khá khô cứng, nhiều thao tác rườm rà. Muốn gửi thông tin cá nhân cho phụ huynh cũng mất vài bước, trong khi nhắn Zalo chỉ 5 giây. Nếu phần mềm thân thiện hơn, có thể tích hợp luôn Zalo hoặc email, chắc chắn hiệu quả sẽ cao hơn.

Với chất lượng hiện có và với mức phí 100.000 đồng/năm, một số Hiệu trưởng cũng thẳng thắn nói rằng, “không cần phải sử dụng Sổ liên lạc điện tử trong nhà trường”. Ngoài ra, nhà cung cấp cần xem lại giá thành khi phần mềm này đã sử dụng nhiều năm và việc nâng cấp qua các năm không có nhiều.

Cô Nguyễn Thị Thanh Nga - Hiệu trưởng Trường THCS Hưng Dũng (phường Trường Vinh) cho biết: Trường có gần 100% học sinh sử dụng Sổ liên lạc điện tử. Tuy phụ huynh ít phàn nàn, nhưng bản thân chúng tôi cũng thấy giá dịch vụ còn cao. Các năm trước, khi đơn vị cung ứng đến làm việc với trường, chúng tôi cũng đề xuất: Với những trường có hơn 2.000 học sinh như trường chúng tôi nên có chính sách giảm giá.

Cùng quan điểm, thầy Trần Việt Phương - Hiệu trưởng Trường THCS Nghi Đức (phường Vinh Phú) nói: “Dù phụ huynh đồng tình sử dụng, lớp có học sinh khó khăn thì tập thể hỗ trợ để các em được dùng như các bạn. Nhưng dù vậy, giá 100.000 đồng/năm vẫn là cao so với thực tế sử dụng. Nhà trường đã đề nghị đơn vị cung cấp xem xét giảm phí, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi”.

Câu chuyện về “giá đắt” nhưng hiệu quả chưa cao của Sổ liên lạc điện tử cũng đã được đề cập đến nhiều năm nay. Trong khi đó, người dùng là phụ huynh, học sinh lại chưa có được câu trả lời thỏa đáng từ đơn vị cung ứng.

Qua tìm hiểu của phóng viên, chỉ tính trên địa bàn TP. Vinh (cũ) đã có 42 trường học cấp Tiểu học và THCS sử dụng Sổ liên lạc điện tử; các trường cấp THPT chỉ 2 trường là Trường THPT chuyên Phan Bội Châu và THPT chuyên Đại học Vinh không sử dụng dịch vụ này. Nếu chỉ tính thủ công mỗi trường có hơn 1.500 học sinh thì số tiền thu được từ sổ liên lạc điện tử trên địa bàn các phường, xã thuộc TP. Vinh (cũ) đã lên tới hàng chục tỷ đồng.

Qua tìm hiểu của phóng viên, nhiều hiệu trưởng cho biết, với mức giá 100.000 đồng/em/năm, nhà trường cũng sẽ được “tích hợp” một số lợi ích khác theo chủ trương chuyển đổi số của ngành Giáo dục. Nếu không có Sổ liên lạc điện tử của học sinh, nhà trường phải mua phần mềm như Sổ liên lạc điện tử, học bạ điện tử… với giá vài chục nghìn đồng/học sinh. Đây là số tiền quá lớn với ngân sách của các nhà trường. Trong khi đó, nếu học sinh đăng ký sử dụng, nhà trường sẽ được miễn phí phần mềm này - một hiệu trưởng lâu năm trong ngành cho biết thêm.

Thanh Nga - Mỹ Hà