Vụ Trương Ngọc Ánh: Vì sao nghệ sĩ lấn sân kinh doanh dễ sa lầy?

Vụ việc diễn viên Trương Ngọc Ánh bị khởi tố và bắt tạm giam với cáo buộc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đã đặt ra câu hỏi lớn về rủi ro khi người nổi tiếng tham gia kinh doanh. Từ một ngôi sao điện ảnh với sự nghiệp gần 30 năm, việc bà chuyển hướng sang vai trò doanh nhân và đối mặt với pháp luật không phải là trường hợp cá biệt, mà phản ánh một xu hướng phổ biến trên toàn cầu.

Theo cáo buộc, nữ diễn viên có thể đối diện mức án lên đến 20 năm tù, một cái kết đột ngột cho thương hiệu cá nhân đã được xây dựng trong nhiều thập kỷ. Nhìn ra thế giới, nhiều nghệ sĩ cũng đã phải trả giá đắt khi dùng danh tiếng làm bàn đạp kinh doanh mà thiếu đi nền tảng quản trị và sự am hiểu pháp lý.

Từ Hollywood đến châu Á: Những án lệ điển hình

Trên thế giới, không ít ngôi sao đã phải đánh đổi cả sự nghiệp vì những sai lầm trong kinh doanh, thường liên quan đến các vi phạm pháp luật nghiêm trọng từ lừa đảo, gian lận đến trốn thuế.

"Siêu lừa" Hollywood Zachary Horwitz

Tại Hollywood, vụ án của Zachary Horwitz, hay còn gọi là Zach Avery, là một trong những vụ gian lận lớn nhất thập kỷ. Từng được xem là một thế lực mới của ngành phim, Horwitz đã huy động vốn từ hơn 250 nhà đầu tư bằng cách tuyên bố nắm quyền phân phối phim cho Netflix và HBO. Theo Guardian, nhiều hợp đồng được chứng minh là giả mạo, với số tiền lừa đảo ước tính ít nhất 227 triệu USD. Năm 2022, Horwitz bị tuyên án 20 năm tù.

Rắc rối pháp lý của ca sĩ Sean Kingston

Cũng tại Mỹ, ca sĩ Sean Kingston bị kết án 3,5 năm tù vì tội gian lận mua hàng xa xỉ. Cáo trạng cho thấy Kingston và mẹ đã sử dụng hóa đơn giả để chiếm đoạt một chiếc xe Cadillac Escalade chống đạn và nhiều đồng hồ cao cấp, với tổng giá trị hơn một triệu USD. Phía công tố nhận định nam ca sĩ đã lợi dụng danh tiếng để xây dựng lòng tin trước khi thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Biểu tượng điện ảnh Pháp và bê bối thuế

Tại châu Âu, ngôi sao Gérard Depardieu, biểu tượng của điện ảnh Pháp, đã vướng vào lao lý với cáo buộc trốn thuế và rửa tiền, cuối cùng nhận án 3 năm tù. Cơ quan điều tra phát hiện ông đã chuyển đến Bỉ từ năm 2013 để tránh thuế thu nhập cao tại Pháp và tạo ra một mạng lưới công ty phức tạp để che giấu tài sản. Vụ việc đã gây ra một làn sóng tranh cãi lớn tại châu Âu về nghĩa vụ công dân của người nổi tiếng.

Vụ án của Hwang Jung Eum tại Hàn Quốc

Gần đây, showbiz Hàn Quốc cũng chứng kiến vụ việc tương tự khi nữ diễn viên Hwang Jung Eum bị khởi tố hình sự. Theo phán quyết của Tòa án Quận Jeju, bà bị cáo buộc chiếm dụng hơn 4,34 tỷ won (khoảng 3,1 triệu USD) từ công ty riêng để đầu tư tiền điện tử và chi tiêu cá nhân. Tòa tuyên án Hwang Jung Eum bốn năm tù treo và yêu cầu hoàn trả toàn bộ số tiền. Vụ án được xem là lời cảnh tỉnh về rủi ro khi nghệ sĩ đầu tư tài chính thiếu hiểu biết pháp lý.

Lý giải nguyên nhân cốt lõi

Các chuyên gia và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những lý do chính khiến các nghệ sĩ thường thất bại khi chuyển sang vai trò doanh nhân, dù sở hữu lợi thế lớn về thương hiệu cá nhân.

Chủ quan và thiếu nền tảng quản trị

Một phân tích trên The Fashion Law chỉ ra rằng nghệ sĩ thường chủ quan, sử dụng thương hiệu cá nhân như một sự bảo chứng cho các hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, danh tiếng không thể thay thế cho kỹ năng quản lý, hoạch định tài chính và tầm nhìn chiến lược. Khi thiếu một hệ thống quản trị và kiểm soát rủi ro chuyên nghiệp, họ rất dễ rơi vào các rắc rối pháp lý.

Trách nhiệm pháp lý và áp lực dư luận

Theo một nghiên cứu của Đại học Sư phạm Đài Loan, khi tự đứng ra làm chủ doanh nghiệp, nghệ sĩ phải gánh toàn bộ trách nhiệm tài chính và pháp lý. Đồng thời, công chúng vẫn đánh giá họ theo tiêu chuẩn của người nổi tiếng, khiến mọi sai lầm đều bị phóng đại, có thể dẫn đến sự sụp đổ thương hiệu chỉ sau một đêm.

Sự nổi tiếng không đảm bảo thành công

Một báo cáo đăng trên Journal of Student Research cho thấy hơn 60% doanh nghiệp do người nổi tiếng sáng lập không thể duy trì hoạt động sau ba năm đầu. Nguyên nhân cốt lõi là sự phụ thuộc quá nhiều vào sức hút cá nhân thay vì giá trị sản phẩm và kinh nghiệm quản trị chuyên môn. Những mô hình thành công (chiếm khoảng 25-30%) thường tách bạch rõ ràng giữa vai trò đại diện của nghệ sĩ và việc điều hành được giao cho đội ngũ chuyên nghiệp.

Từ cú ngã của Trương Ngọc Ánh đến các án lệ quốc tế, bài học chung là danh tiếng không thể đảm bảo thành công trên thương trường. Việc chuyển đổi từ nghệ sĩ sang doanh nhân đòi hỏi sự chuyên nghiệp, kiến thức quản trị và tuân thủ pháp luật nghiêm ngặt, nếu không, cái giá phải trả có thể là toàn bộ sự nghiệp đã gây dựng.

CTVX