Quà của biển...

(Baonghean) - Hướng tới mùa du lịch 2015, các cơ sở chế biến hải sản của các làng nghề ở phường Nghi Thủy, Nghi Hải (Thị xã Cửa Lò) đang hối hả chuẩn bị các sản phẩm phục vụ du khách. Những phần quà mang hương vị mặn mòi của biển, tấm chân tình, nồng hậu của người dân làng nghề sẽ theo chân du khách gần xa đến với mọi miền đất nước...

Mực, tôm Nghi Thủy

Về phường Nghi Thủy những ngày này đã thấy nơi đây nhộn nhịp không khí vào mùa du lịch. Những người dân biển tất bật trải phơi mực, cá khô lên những liếp tre kê cao trước nhà, trên bãi biển trong ngày được nắng tháng Tư. Mùi thơm ngòn ngọt, mằn mặn của mực, cá lan dần theo gió nhẹ. Ở làng nghề chế biến hải sản truyền thống Nghi Thủy có khoảng trên 60 hộ dân làm nghề. Đặc sản chính của Nghi Thủy là mực khô và tôm nõn.

Ai đã một lần ăn mực khô Nghi Thủy chắc hẳn sẽ không bao giờ quên. Mực nướng lên bằng cồn hoặc than hồng nhạt có mùi thơm phức đặc trưng, gợi vị; Xé ra thịt màu hồng nhạt, dẻo, dai mà không vụn. Mực khô chấm với tương ớt, vị ngọt hòa quyện với vị cay nồng mang đậm dư vị của biển, thực sự là món khoái khẩu của bất kỳ ai.

Mực khô, tôm khô – đặc sản Cửa Lò.

Chị Mai Thị Nga, chủ cơ sở chế biến thủy, hải sản Cường Nga, khối 7, phường Nghi Thủy, có hơn 10 năm theo nghề chia sẻ bí quyết làm mực khô: Nguyên liệu làm mực khô dứt khoát phải là mực ống chính gốc Cửa Lò. Mực được câu về còn tươi, người chế biến cắt phanh mực lấy sạch mọi thứ phía trong, chỉ để lại phần thân và đầu rồi đem làm sạch, phơi nắng tự nhiên. Khi đem phơi, mực còn tươi sẽ có bụng màu trắng, lưng màu hồng nhạt tự nhiên và những chấm đen mờ thể hiện đúng với da của mực, mùi không tanh hay dính ướt tay. Phơi thế nào “đủ độ” là cả một nghệ thuật - Phơi non sẽ không khô ráo, phơi già con mực sẽ quá khô và cứng, phơi vừa đủ thịt sẽ giữ được vị ngọt tự nhiên và độ dai sẽ vừa phải.

Ngoài mực khô thì tôm nõn cũng là một đặc sản của Nghi Thủy. Nghề chế biến tôm nõn có từ hàng chục năm nay. Chị Hoàng Thị Hà, khối 3, phường Nghi Thủy tiết lộ bí quyết chế biến tôm nõn thượng hạng: Tôm nõn được làm thủ công, tuân theo một quy trình chặt chẽ. Trước hết phải chọn tôm thật tươi ngon, không quá to và phải đều nhau; sau mới đến các khâu hấp, bóc vỏ, sấy lò và đóng gói. Tôm ngon là tôm không dùng bất cứ phẩm màu, chất bảo quản nào, gìn giữ được lâu; tôm nõn ngon được quyết định bởi độ tươi, độ mặn và nhiệt độ.

Ông Võ Văn Tuất, Phó Chủ tịch UBND phường Nghi Thủy cho biết: Trước khi vào mùa du lịch, phường tiến hành, họp các hộ chế biến kinh doanh để thống nhất chủ trương nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo cân đong đúng, đủ. Các hộ kinh doanh ký cam kết thực hiện tốt các điều trên cũng như phải có thái độ phục vụ chuẩn mực, làm hài lòng du khách”.

Nước mắm, cá thu Nghi Hải

Nếu vùng Bắc Cửa Lò – Nghi Thủy có đặc sản mực, tôm thì nhắc đến phường Nghi Hải – vùng Cửa Hội, phía Nam Cửa Lò người ta nghĩ ngay đến Làng nghề nước mắm Hải Giang 1 và tổ hợp chế biến cá thu nướng. Ở Nghi Hải, làng nghề nước mắm Hải Giang đã là một thương hiệu mạnh. Mỗi năm, làng nghề sản xuất nước mắm Hải Giang 1 xuất ra thị trường từ 400.000 -450.000 lít nước mắm. Nước mắm tại làng nghề Hải Giang 1 được sản xuất theo phương pháp cổ truyền muối dằn tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về cá, muối, nắng… cho ra sản phẩm nước mắm nhỉ thơm ngon hảo hạng.

Tại nhà bà Lê Thị Kim, chủ cơ sở nước mắm Võ Kim nườm nượp khách vào mua. Người thì 1-2 lít, người thì 7-8 lít – những người mua là người dân địa phương và vùng lân cận, họ mua về để ăn hoặc làm quà biếu bạn thân, họ hàng. Tại cơ sở của bà Kim, hiện có gần 10 nhân công thường xuyên làm việc. Mở đầu nõ dùng để lấy nước mắm nhỉ ra từ các chượp muối, đã thấy những giọt vàng sánh, óng ả, dậy mùi thơm và đậm đà hương vị biển. Thứ nước mắm cốt này có độ đạm rất cao, muốn ăn hay nấu đều cần gia giảm để phù hợp. Bà Lê Thị Kim khẳng định: Chuẩn bị phục vụ cho mùa du lịch 2015, hiện cơ sở Võ Kim sẵn sàng cung cấp cho du khách khoảng 20.000 lít nước mắm. Ngoài ra, còn cung cấp cho thị trường sản phẩm mắm chua, ruốc mặn đóng chai loại 1 – 5 lít. Giá nước mắm Hải Giang 1 là giá đồng nhất, loại ngon 70 ngàn đồng/lít, loại độ đạm cao đặc biệt là 80 ngàn đồng/lít.

Ở Nghi Hải, khối Hải Giang 1 nổi tiếng làng nghề sản xuất nước mắm, khối Hải Giang 2 lại “lừng danh” với sản phẩm cá thu nướng. Hiện tại ở đây có khoảng 30 hộ tham gia chế biến cá thu nướng. Cá thu được các hộ thu mua từ các tàu cá vừa cập bến, đảm bảo sự tươi ngon rồi đưa về bảo quản và chế biến. Cá được làm sạch, cắt lát rồi nướng bằng than hoa. Hiện tại sản phẩm cá thu nướng Cửa Lò đang được bán rộng rãi khắp nơi trong tỉnh, đóng hộp xốp bảo quản gửi ra các tỉnh phía Bắc như Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên.

Giữ nghề thì phải trau nghề. Ông Trương Như Hùng, cơ sở cá thu nướng Hùng – Nồm, có thâm niên 20 năm làm nghề khẳng định: Mỗi gia đình làm nghề cá thu nướng ở đây luôn ý thức trau hàng của mình, từ khâu chọn cá, đến nướng và nhất là đảm bảo ổn định giá cả. Để cho ra lò sản phẩm cá nướng tươi ngon, những người làm nghề nướng cá luôn chú trọng đến từng khâu chế biến. Không chỉ làm đúng quy trình, để có màu vàng đẹp, bắt mắt và vị ngọt đậm, người nướng cá phải trở tay đều và liên tục mới cho ra lò những miếng cá ngon… Cá nướng bằng than hoa dễ bảo quản, dễ vận chuyển, không tẩm ướp các chất phụ gia nên ngày càng được nhiều người ưa chuộng.

Hiện, Thị xã Cửa Lò đang tập trung xây dựng thương hiệu cá thu nướng Cửa Lò, thành lập hiệp hội chế biến cá thu nướng Cửa Lò với 20 hội viên tham gia. Việc ra đời của hiệp hội chính là cơ sở để nâng cao chất lượng sản phẩm đặc sản này, tạo nên một thương hiệu mới của Cửa Lò. Ông Trần Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Nghi Hải cho hay: Phường xác định làng nghề sản xuất nước mắm là một mũi nhọn phát triển kinh tế. Thời gian qua, phường đã quan tâm tập trung chú trọng việc cho ra đời các sản phẩm sạch, an toàn bằng cách đầu tư các công trình hạ tầng cho làng nghề, xây dựng cổng chào, đào tạo nghề, tập huấn an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng quảng bá sản phẩm ở các quầy hàng trên khu du lịch bãi biển cũng như đưa đi quảng cáo ở các lễ hội.

Một mùa du lịch mới đang về, sự chuẩn bị chu đáo của các làng nghề, tổ hợp, các hộ kinh doanh chế biến thủy hải sản chắc chắn sẽ tạo được ấn tượng tốt đẹp cho các du khách qua các món quà - sản phẩm đặc trưng, rất riêng mang hương vị biển Cửa Lò. Những sản phẩm sạch, an toàn, giá cả phải chăng này chính là một yếu tố xây dựng du lịch Cửa Lò kỷ cương – thương hiệu.

Thanh Sơn