Quà tết: Món nào nịnh bợ, món nào trong sáng?

Theo Nguyễn Thảo (vietnamnet.vn)

Theo dõi Báo Nghệ An trên Google News
Cùng với việc nghiêm cấm tặng quà Tết cho cấp trên, nên khuyến khích tặng quà cho cấp dưới. Đây mới thực sự là bản chất nhân văn của quà Tết.

Câu chuyện tặng quà Tết cho lãnh đạo không còn mới, nhưng năm nào cũng nóng. Bởi lẽ dưới vỏ bọc tình cảm ngọt ngào, chuyện tặng quà Tết cho sếp đang ngày càng bị biến tướng theo sự phát triển đa dạng và không có giới hạn của đời sống xã hội.

Năm nay, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục yêu cầu việc không chúc Tết lãnh đạo, không biếu xén, không phong bao, phong bì. Ở các địa phương, công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với vấn đề này dường như cũng rất quyết liệt, khi mà tìm kiếm trên Google, hàng loạt các thành phố như Hà Nội, Thanh Hóa, Hà Tĩnh… cũng đã ra lệnh cấm tặng quà sếp cho ngày Tết.

Thực ra, những quy định về việc cấm chúc Tết lãnh đạo không phải năm nay mới có. Bảy năm trước, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW, ngày 21/12/2012 của Ban Bí thư về việc đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Chỉ thị 21-CT/TW cũng đã nêu rõ: “Nghiêm cấm mọi hình thức tặng quà Tết cho cấp trên; không được sử dụng tiền, phương tiện, tài sản công trái quy định vào các hoạt động trong dịp Tết”.

Mặc dù, những quy định của Đảng và Nhà nước đã đầy đủ và có từ rất lâu, nhưng dường như “phép vua thua lệ làng”, câu chuyện không tặng quà cho sếp lại có vẻ rất khó đi vào thực tế, nhất là tại cấp tỉnh, huyện, xã. Những ngày cuối cùng của năm Mậu Tuất 2018 đang qua đi, nhưng đến các cơ quan công sở những ngày này, người ta không khó để nhận thấy rất nhiều những giỏ, túi quà Tết đã được chuẩn bị sẵn để chuẩn bị đi thăm, chúc Tết sếp.

Sếp ở đây là ai? Nói một cách nhanh gọn thì sếp bao gồm trước tiên là chính những người thò bút để ký văn bản đó. Văn bản muốn được thi hành thì chính những ông quan, bà sếp phải là những người đi tiên phong, nêu gương trong việc từ chối nhận quà Tết. Còn ký văn bản một đằng, nhưng làm một nẻo thì ai tin. Như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nói thì: “Những "ông quan" nói một đằng, làm một nẻo, xa hoa, lãng phí, chi dùng bằng tiền thuế của dân… thì làm mất uy tín của Đảng, mất niềm tin trong nhân dân”. 

Câu chuyện biếu quà tết năm nào cũng nóng. Ảnh minh họa
Câu chuyện biếu quà tết năm nào cũng nóng. Ảnh minh họa
Tư duy ngược khi tặng quà Tết

Năm ngoái, khi tôi còn công tác tại một địa phương cấp huyện, cứ khoảng ngoài 20 tháng Chạp trở đi, các cơ quan, địa phương lại rầm rập đến chúc Tết lãnh đạo như một nghi lễ không thể thiếu của ngày Tết. Có khi đoàn nọ đến chúc Tết lãnh đạo gặp đoàn kia đành tránh mặt nhau bằng cách ghé tạm đâu đó ngồi nói chuyện, chờ đến lượt rồi vào.

Hết tập thể cơ quan, rồi lại từng cá nhân đến chúc Tết sếp. Nếu không chúc được ở cơ quan thì lại đến nhà riêng… Ai đến chúc Tết cũng nhanh nhanh, chóng chóng rồi về, vì họ cũng biết ý có người khác đang chờ, và thực tình chả ai muốn chạm mặt ai ở cơ quan hoặc nhà sếp cả. Cái cảnh đi biếu quà Tết sếp mà cứ phải rình rập, vội vàng thực sự là một hình ảnh phản cảm và rất xấu xí.

Nó phản cảm và xấu xí không chỉ bởi nó làm mất đi vẻ tôn nghiêm, phong thái thường ngày của người đi tặng quà - bởi nhiều người trong số họ cũng là thủ trưởng, thủ phó của một đơn vị cấp dưới, mà còn tạo một sự tương phản. Đó là ai có chức vụ càng cao, thì càng có nhiều đoàn đến thăm, chúc mừng. Còn những anh em cấp dưới, những công chức, người lao động bình thường thì chả ai đến thăm nom.

Dẫu biết tặng quà Tết thể hiện tình cảm của cá nhân. Nhưng thử hỏi chi phí dùng để quà cáp, biếu xén ấy là từ đâu ra? Nó cũng có thể là tiền túi của người đi tặng quà. Nhưng đáng nói là, nhiều người đã lợi dụng tiền công quỹ của cơ quan, đơn vị để thăm, tặng quà Tết cấp trên nhằm mục đích củng cố, thắt chặt các mối quan hệ cá nhân. Mà người có thể lợi dụng công quỹ là ai? Chẳng phải cũng là người có chức quyền hay sao. Như một vòng tuần hoàn, tiền của Nhà nước đang chảy vào túi của những ai có chức quyền.  

Chúng ta đang nói nhiều việc chạy chức, chạy quyền trong xã hội. Thì đây, hình ảnh lãnh đạo cấp trên càng được hưởng quyền lợi, bổng lộc, quà cáp hơn cấp dưới trong các dịp lễ, Tết như thế này cũng chính là một trong những ví dụ điển hình làm nên sức hấp dẫn ấy. Chẳng ai muốn làm công chức, lao động bình thường để cả đời chỉ được hưởng mỗi đồng lương.

Tặng quà Tết vốn là câu chuyện về văn hóa, phong tục tập quán của người Việt trong ngày Tết. Nhưng dưới tác động của cơ chế thị trường và trong một môi trường quyền lực khó được kiểm soát, nét đẹp truyền thống này đang dần biến tướng và bị lợi dụng để thực hiện các hành vi tư lợi.

Cũng những ngày cuối năm 2018 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Đề án văn hóa công vụ, trong đó yêu cầu: “Đối với lãnh đạo cấp trên, cán bộ, công chức, viên chức… không nịnh bợ, lấy lòng vì động cơ không trong sáng”. Tuy nhiên, việc xác định ranh giới giữa tình cảm và “động cơ không trong sáng” trong câu chuyện tặng quà Tết trên lại có vẻ rất khó khăn và đang rất dễ bị lợi dụng.

Có lẽ, cùng với việc nghiêm cấm tặng quà Tết cho cấp trên, nên khuyến khích việc tặng quà cho cấp dưới như một hình thức động viên và ghi nhận những đóng góp của những người trực tiếp thực thi nhiệm vụ. Chỉ khi “tư duy ngược” như vậy, chúng ta mới xóa bỏ tâm lý, cứ phải là lãnh đạo thì mới được hưởng bổng lộc, quà cáp. Và thay vì tất cả đều “nhìn lên”, “nhìn về” phía lãnh đạo, thì hãy “nhìn xuống” anh em cấp dưới.

Đây mới thực sự là bản chất nhân văn của việc tặng quà Tết, đồng thời, nó mới là động lực thúc đẩy sự phát triển, tăng tính hiệu quả của bộ máy công quyền nói riêng và của xã hội nói chung.

tin mới

Huyện Nghĩa Đàn tổ chức Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An

Huyện Nghĩa Đàn tổ chức Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ban Thường vụ Huyện ủy Nghĩa Đàn ban hành Kế hoạch Tổ chức Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Những đảng viên trẻ tiêu biểu và cán bộ Đoàn đạt giải Lý Tự Trọng cấp tỉnh năm 2024

Những 'hạt giống đỏ' vững bước tiên phong của tuổi trẻ Nghệ An

(Baonghean.vn) - Năm 2024, tuổi trẻ Nghệ An có 15 cá nhân được tuyên dương Đảng viên trẻ xuất sắc và 14 cán bộ đoàn được trao giải Lý Tự Trọng cấp tỉnh. Nổi bật,có những cá nhân đạt cả 2 tiêu chí, họ là những “hạt giống đỏ” tiên phong trên những địa bàn, lĩnh vực khó khăn, đặc thù.

Quỳ Châu bầu bổ sung Chủ tịch UBND huyện

Quỳ Châu bầu bổ sung Chủ tịch UBND huyện

(Baonghean.vn) - HĐND huyện Quỳ Châu đã tiến hành bầu bổ sung chức danh Chủ tịch UBND huyện, kết quả 100% đại biểu HĐND huyện bầu ông Bùi Văn Hưng- Phó Bí thư Huyện ủy Quỳ Châu giữ chức vụ Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu, nhiệm kỳ 2021 – 2026.

Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, trách nhiệm người đứng đầu trong công tác khuyến học, khuyến tài

Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, trách nhiệm người đứng đầu trong công tác khuyến học, khuyến tài

(Baonghean.vn) - Ngày 20/12/2023, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Nghệ An ban hành Chỉ thị số 26 về đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2023 - 2030. Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Hiền - Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Nghệ An xung quanh vấn đề này.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam: Hội Báo toàn quốc là cơ hội để báo giới gặp gỡ để hiểu rõ hơn nhu cầu thông tin, thị hiếu độc giả

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam: Hội Báo toàn quốc là cơ hội để báo giới gặp gỡ để hiểu rõ hơn nhu cầu thông tin, thị hiếu độc giả

(Baonghean.vn) - Phát biểu tại Lễ khai mạc Hội Báo toàn quốc năm 2024, đồng chí Lê Quốc Minh - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, đây là cơ hội để báo giới gặp gỡ để hiểu rõ hơn nhu cầu thông tin, thị hiếu độc giả, khán giả để có những sản phẩm báo chí bám sát thực tiễn đời sống,...

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV

Ngày 13/3, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV của Đảng đã chủ trì Phiên họp của Tiểu ban. Báo Nghệ An trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự.

Công an Nghệ An phải là 'đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu' của lực lượng Công an nhân dân trong việc học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy

Công an Nghệ An phải là 'đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu' của lực lượng Công an nhân dân trong việc học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy

(Baonghean.vn) - Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an đề nghị và mong muốn Công an Nghệ An phải thực sự “xứng đáng là đơn vị anh hùng trên quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh”, là “đơn vị gương mẫu, đi đầu, tiêu biểu” của lực lượng Công an nhân dân trong học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy.

Luôn xứng danh là 'thanh bảo kiếm sắc bén', 'lá chắn thép' vững chắc (*)

Luôn xứng danh là 'thanh bảo kiếm sắc bén', 'lá chắn thép' vững chắc (*)

(Baonghean.vn) - Phát huy truyền thống của đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An tin tưởng Công an tỉnh sẽ tiếp tục lập nhiều thành tích, chiến công xuất sắc hơn nữa, luôn xứng danh là “thanh bảo kiếm sắc bén”, “lá chắn thép” vững chắc bảo vệ Tổ quốc, Đảng, Nhà nước và Nhân dân.