Quân đội châu Âu 'yếu hơn một nửa' so với yêu cầu, nhưng vì sao lại muốn ngừng mua vũ khí Mỹ?
Ủy viên Quốc phòng hàng đầu của Liên minh châu Âu (EU) vừa đưa ra cảnh báo rằng, lực lượng vũ trang của các nước thành viên NATO tại châu Âu hiện chỉ hoạt động với 50% sức mạnh theo yêu cầu của khối. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Brussels đang nỗ lực giảm phụ thuộc vào vũ khí Mỹ, đi ngược lại với kỳ vọng của Tổng thống Donald Trump.
Trả lời phỏng vấn hãng tin Euractiv ngày 30/7, ông Andrius Kubilius - Ủy viên châu Âu về Quốc phòng và Không gian nhấn mạnh rằng, các lực lượng của EU mới chỉ "đạt 50% những gì chúng tôi cần có hiện nay, theo các mục tiêu của NATO".
Ông Kubilius cho biết, khoảng 40% ngân sách quân sự của khối vẫn đang được chi cho vũ khí do Mỹ sản xuất. Mặc dù con số này đã giảm so với mức 60% của 1 năm trước, Ủy viên châu Âu cho rằng, khối cần "chi tiêu nhiều hơn cho các sản phẩm của châu Âu".
"Việc giảm con số đó đi 10% hay 20% đồng nghĩa với một khoản tiền khổng lồ sẽ ở lại với ngành công nghiệp châu Âu", ông nói. "Nếu các quốc gia thành viên theo đuổi việc mua sắm chung, tức là các hợp đồng lớn hơn, giá sản xuất trung bình sẽ giảm xuống còn 70%".
Tuyên bố này cho thấy rõ sự khác biệt trong định hướng chiến lược giữa EU và Mỹ. Chỉ vài ngày trước, vào hôm 27/7, Tổng thống Donald Trump đã ca ngợi một thỏa thuận thương mại mà ông cho là EU sẽ mua "trang thiết bị quân sự trị giá hàng trăm tỷ USD" của Mỹ, cùng với 750 tỷ USD năng lượng và 600 tỷ USD đầu tư mà không có thuế quan đáp trả từ phía Washington.
Thỏa thuận này được cố vấn Nhà Trắng Sebastian Gorka mô tả là một "chiến thắng địa chính trị", cho rằng, EU đã phải "quỳ gối" trước ông Trump. Tuy nhiên, nhiều nhà phê bình tại châu Âu đã lên án đây là một "sự khuất phục" một chiều và là một "thất bại về mặt đạo đức".
Để hiện thực hóa mục tiêu tự chủ, ông Kubilius xác nhận kế hoạch ra mắt Liên minh Quốc phòng châu Âu vào mùa Thu năm nay, có thể bao gồm cả Na Uy, Anh và Ukraine. Liên minh này sẽ vạch ra lộ trình để quân đội các nước EU sẵn sàng chiến đấu vào năm 2030. Ủy ban châu Âu cũng đã đề xuất chi 131 tỷ Euro cho quốc phòng trong chu kỳ ngân sách tiếp theo và đang thúc đẩy mua sắm vũ khí chung thông qua sáng kiến cho vay SAFE, vốn đã nhận được yêu cầu trị giá 127 tỷ Euro từ 18 quốc gia.
Những nỗ lực này nằm trong kế hoạch quân sự hóa rộng lớn hơn của EU, mà theo Brussels là cần thiết để đối phó với Nga. Về phía mình, Moskva luôn phủ nhận mọi ý định thù địch với EU hay NATO, đồng thời cáo buộc các nhà lãnh đạo phương Tây đang sử dụng luận điệu gây sợ hãi để đánh lạc hướng dư luận khỏi các thách thức chính trị và kinh tế trong nước.
