Quan hệ Mỹ - Nga: Thêm bạn, bớt thù?

(Baonghean.vn) - Một nhóm các chính trị gia, nhà ngoại giao và chuyên gia Mỹ, tin rằng, chính sách hiện tại của Mỹ đối với Nga đã đi vào “ngõ cụt”. Sự hợp tác giữa Mỹ và Nga đóng vai trò quan trọng đối với hòa bình thế giới. Do đó, cần phân tích thận trọng và thay đổi hướng đi trong chính sách đối ngoại là điều thiết yếu. Thách thức lớn nhất là phải tìm ra sự cân bằng có thể chấp nhận được giữa hợp tác và cạnh tranh, cũng như phân chia lợi ích hiệu quả.

Tờ Politico của Mỹ mới đây đã đăng một bức thư ngỏ với tiêu đề “Đã đến lúc phải suy nghĩ lại về chính sách của chúng ta đối với Nga” của 103 chính trị gia, nhà ngoại giao và chuyên gia, kêu gọi chính quyền thay đổi chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Nga. Các nhà ngoại giao đặt ra câu hỏi, vì sao giữa hai quốc gia lớn và có tầm ảnh hưởng đối với thế giới lại không thể có mối quan hệ ngoại giao song phương “một cách bình thường”. Bởi điều này có thể khiến hai bên “hủy diệt lẫn nhau và toàn bộ nền văn minh nhân loại trong 30 phút”.

Một Nga nhất quán

Mối quan hệ Mỹ-Nga ngày càng trở nên tồi tệ nhất kể từ năm 1985. Những cáo buộc về sự can thiệp của Moskva vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 và nỗ lực tiếp tục gây ảnh hưởng đến chiến dịch bầu cử năm 2020, đã khiến Nga trở thành một vấn đề quốc nội độc hại của Mỹ. Việc sáp nhập Crimea cùng với sự ủng hộ của Nga đối với chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad của Syria, và chính quyền Nicolas Maduro của Venezuela là những đòn giáng mạnh với Mỹ.

Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Helsinki, Phần Lan hồi tháng 7/2018. Ảnh Reuters
Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Helsinki, Phần Lan hồi tháng 7/2018. Ảnh Reuters

Giới “diều hâu” và Quốc hội Mỹ đều theo đuổi chính sách cứng rắn đối với Nga, áp đặt các biện pháp trừng phạt và trục xuất các nhà ngoại giao. Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ tuyên bố Nga và Trung Quốc là hai mối đe dọa hàng đầu đối với an ninh. Vào thời điểm nồng ấm nhất, quan hệ Mỹ-Nga là sự pha trộn giữa hợp tác và cạnh tranh, thế nhưng ngày nay phần lớn là đối địch. Các chuyên gia Mỹ cho rằng, áp dụng biện pháp trừng phạt với Nga không mang lại hiệu quả như mong muốn, thậm chí Mỹ còn tự khiến mình bị tổn hại, bởi lẽ “Moskva xem các lệnh trừng phạt này là vĩnh viễn”.

Donald Trump không phải tổng thống đầu tiên bước vào Nhà Trắng với niềm tin rằng có thể thay đổi căn bản mối quan hệ với Moskva, nhưng ý tưởng này là điều hoàn toàn phi thực tế. Thế giới quan địa chính trị của Nga vẫn nguyên vẹn và cách tiếp cận của Nga đối với Mỹ vẫn nhất quán, khi dường như ngày càng đối đầu với Mỹ trên nhiều mặt trận.

Ivan Timofeev, Giám đốc Câu lạc bộ Valdai nhận định: “Với Nga, Mỹ không có gì ngoài các lệnh trừng phạt và luận điệu ngoại giao chống Nga. Những điều này không mang lại kết quả tốt đẹp, mà còn khiến bế tắc. Washington chợt nhận ra rằng bằng cách nào đó cần thoát khỏi tình trạng này. Tuy nhiên, họ đã đánh mất đi phần lớn thời gian”. Còn Susan Gordon, cựu phó giám đốc tình báo quốc gia cho rằng, quan điểm của Tống thống Trump là “cần Nga” để không trở thành kẻ thù, để Trump không cần đối phó về mặt quân sự, không phải chi thêm ngân sách cho những nơi mà Trump không muốn, và để không tạo ra mặt trận đối đầu.

Hai nhà lãnh đạo Putin và Trump có cuộc hội đàm 80 phút bên lề Hội nghị G20 tại Osaka, Nhật Bản hồi tháng 6/2019. Ảnh: TASS
Hai nhà lãnh đạo Putin và Trump có cuộc hội đàm 80 phút bên lề Hội nghị G20 tại Osaka, Nhật Bản hồi tháng 6/2019. Ảnh: TASS

Có lẽ, Mỹ đã có những nỗ lực nghiêm túc nhằm cứu vãn mối quan hệ đổ vỡ với Điện Kremlin. Vấn đề nằm ở chỗ, Mỹ liệu có thể nhượng bộ Nga đến đâu?!

6 đề xuất được đưa ra trong bức thử ngỏ bao gồm: loại bỏ sự can thiệp của Nga vào các cuộc bầu cử Mỹ; khôi phục các mối quan hệ ngoại giao bình thường với Nga; đảm nhận vai trò lãnh đạo kép với Moskva trong việc kiểm soát vũ khí hạt nhân; tập trung vào “trục tam giác” Washington-Moskva-Bắc Kinh; tháo gỡ những bất đồng tại các khu vực Ukraine, Syria; đánh giá lại chiến lược trừng phạt của Washington và cần phải thay đổi để có thể nới lỏng nhanh chóng và đưa Nga trở lại các cuộc đàm phán. 

Nhiều thách thức trong mối quan hệ

Trong mối quan hệ song phương Mỹ-Nga, vấn đề cấp bách nhất hiện lại chính là số phận của Hiệp ước NEW START về vũ khí tấn công chiến lược, sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2021. Cả Mỹ và Nga đã rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung, do đó, cơ chế kiểm soát vũ khí chỉ còn biết mong đợi vào NEW START. Nếu không được gia hạn, sẽ không có gì giới hạn được kho vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga - những quốc gia sở hữu 90% vũ khí hạt nhân của thế giới, đồng nghĩa với việc phổ biến vũ khí hạt nhân và nguy cơ về một cuộc chạy đua vũ trang nghiêm trọng trong tương lai.

Trục tam giác Mỹ, Nga, và Trung Quốc được xem là thách thức lớn đối với chính quyền Mỹ. Ảnh: CNN
Trục tam giác Mỹ, Nga, và Trung Quốc được xem là thách thức lớn đối với chính quyền Mỹ. Ảnh: CNN

Giải quyết xung đột ở Ukraine vẫn sẽ là một điều khó khăn. Mặc dù Mỹ không nằm trong “Định dạng Normandy”, không thể thay thế Đức, Nga và Ukraine đưa ra giải pháp chấm dứt xung đột vũ trang, song Washington vẫn giữ vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán hòa bình và hỗ trợ Ukraine.

Mối quan hệ ngày càng gần gũi, ấm nồng giữa Nga và Trung Quốc trở thành thách thức lớn đối với Mỹ. Mặc dù Washington rất khó có thể kéo Moskva ra khỏi Bắc Kinh, song Mỹ không nên theo đuổi các chính sách khiến Nga và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn, chẳng hạn như cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, và các lệnh trừng phạt chống Nga.

Mỹ cần nhận ra rằng, các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Nga đã tác động lớn đến nền kinh tế của Nga, nhưng lại không khiến Nga thay đổi quan điểm về Ukraine. Hơn nữa, các lệnh trừng phạt như đối với Dự án đường ống dẫn khí đốt “Dòng chảy phương Bắc 2” chỉ khiến tác động xấu đến các đồng minh của Mỹ tại châu Âu, trong khi không gây ảnh hưởng nhiều tới Nga. Dự án này gần như chắc chắn sẽ được hoàn thành. Thực tế, các biện pháp trừng phạt là công cụ đáp trả thẳng thừng, nhưng lại không thể khiến Nga thay đổi các chính sách của mình. Do đó, Mỹ nên đánh giá lại hiệu quả của công cụ đó và tầm ảnh hưởng đến những động thái của Nga.

Quan hệ Mỹ - Nga: Thêm bạn, bớt thù? ảnh 4
Các chuyên gia cho rằng những biện pháp trừng phạt chống Nga của Mỹ không mang lại hiệu quả. Ảnh minh họa internet

Đại dịch Covid-19 có thể là cơ hội để Mỹ thu hẹp khoảng cách với Nga bằng cách cùng tác chiến, chống lại khủng hoảng này. Tuy nhiên, để phát triển mối quan hệ hiệu quả hơn với Nga vẫn sẽ là một thách thức lớn đối với Mỹ. Washington và Moskva có những quan điểm khác nhau về vị trí của nhà lãnh đạo thế giới. Dưới thời Tổng thống Putin, Nga trở lại trường quốc tế như một người chơi toàn cầu, tạo ra một thế giới mới “hậu phương Tây”. Trong khi đó, Mỹ là người chơi quyền lực, song lại đang dần đánh mất vị thế lãnh đạo của mình.

Moskva tìm kiếm sự công nhận của Washington về phạm vi ảnh hưởng của mình. Cho đến nay, kể từ khi Liên Xô sụp đổ, chưa có chính quyền Mỹ nào sẵn sàng chấp nhận tiền đề này!

Tin mới

Tỷ phú Elon Musk và các chuyên gia hàng đầu thế giới về AI kêu gọi tạm dừng phát triển các hệ thống AI thế hệ tiếp theo

Tỷ phú Elon Musk và các chuyên gia hàng đầu thế giới về AI kêu gọi tạm dừng phát triển các hệ thống AI thế hệ tiếp theo

(Baonghean.vn) - Trong một bức thư ngỏ viện dẫn những rủi ro tiềm ẩn đối với xã hội và nhân loại, tỷ phú Elon Musk cùng một nhóm các chuyên gia hàng đầu về trí tuệ nhân tạo và giám đốc điều hành các tập đoàn công nghệ kêu gọi tạm dừng phát triển các hệ thống AI thế hệ tiếp theo trong 6 tháng.
HLV Park Hang seo

HLV Park Hang-seo và trợ lý Lee Young Jin có thể tái xuất, dẫn dắt 1 đội V.League; Văn Toàn kiến tạo trong trận đại thắng của Seoul E-Land

(Baonghean.vn) - Bộ đôi Park Hang-seo và Lee Young Jin hoàn toàn có thể tái xuất và tham gia dẫn dắt một đội bóng ở V.League; Tiền đạo Văn Toàn vào sân từ ghế dự bị nhưng có 1 đường chuyền để đồng đội ghi bàn...Đó là những thông tin thể thao đáng chú ý trong 24h qua.
Cảnh báo đối tượng lừa đảo giả danh Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ

Cảnh báo đối tượng lừa đảo giả danh Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ

Thời gian vừa qua có tới 52/63 địa phương xảy ra vụ việc nhiều đối tượng giả danh Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ  liên hệ với các cơ quan, doanh nghiệp, thậm chí đến trực tiếp để lừa đảo bán tài liệu, phương tiện, yêu cầu tổ chức các lớp tập huấn PCCC và CNCH nhằm trục lợi.
Tản văn hay: Quê hương không đi xa cũng nhớ

Tản văn hay: Quê hương không đi xa cũng nhớ

(Baonghean.vn) - Ngô Văn Cư đã giãi bày tình cảm với quê hương của ông, nhưng khác với nhiều tác giả khác, ông không viết trong nỗi nhớ của một người tha hương. Ngay từ nhan đề tác phẩm, ông khẳng định rằng quê hương không đi xa cũng vẫn nhớ. 
Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 29/3

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 29/3

(Baonghean.vn) - Hội nghị lần thứ 2 Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về Nghệ An; Nghệ An có 403 sản phẩm đạt sao OCOP; Tiểu thương nỗ lực xoay xở trước tình trạng kinh doanh ế ẩm… là những tin tức nổi bật ngày 29/3.
Hội nghị lần thứ 2 Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về Nghệ An

Hội nghị lần thứ 2 Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về Nghệ An

(Baonghean.vn) - Đây là Hội nghị Ban Chỉ đạo lần cuối để góp ý vào dự thảo Báo cáo tổng kết, Tờ trình, Nghị quyết mới, thống nhất các nội dung giúp Thường trực Tổ Biên tập tiếp tục hoàn thiện các sản phẩm của Đề án và báo cáo Bộ Chính trị theo Kế hoạch đề ra, dự kiến vào giữa tháng 4/2023.
Dân số

Nghệ An: Linh hoạt trong triển khai chiến dịch truyền thông dân số

(Baonghean.vn) - Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/Kế hoạch hóa gia đình và nâng cao chất lượng dân số là nhiệm vụ quan trọng hàng năm của ngành dân số. Năm 2023, vượt lên những khó khăn, chiến dịch đang được triển khai rầm rộ tại nhiều địa phương.