Quản lý các phương tiện vận tải: Còn nhiều khó khăn

(Baonghean) - Trong những năm gần đây, hoạt động kinh doanh vận tải ngày càng phát triển. Tuy nhiên, việc quản lý, thu thuế lĩnh vực này hiện còn nhiều khó khăn...

Phương tiện vận tải cơi nới thành thùng bốc gỗ keo tại địa bàn huyện Nghĩa Đàn (ảnh chụp vào lúc 15 giờ, ngày 2/10/2014).

Trốn kiểm định...

Bức xúc trước vấn nạn xe chở gỗ từ Lào quần thảo các tuyến đường trên địa bàn, một cán bộ trẻ ở xã Tam Thái (Tương Dương) cung cấp cho chúng tôi bản danh sách 8 phương tiện vận tải mà theo anh là loại xe "quá đát, trốn kiểm định, mất an toàn và gây ô nhiễm môi trường". Cán bộ này cho biết: "Vào mùa gỗ Lào về, ở các bãi gỗ dọc theo Quốc lộ 7, đoạn ngang qua bản Na Tổng, xã Tam Thái có hàng trăm ô tô loại đầu kéo quá đát tập kết làm mất an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường. Đây là danh sách một số xe mà tôi ghi tại một bãi gỗ ở bản Na Tổng, nhờ các anh thông qua cơ quan chức năng tra cứu giúp. Nếu đúng là loại xe trốn kiểm định thì lên tiếng giúp cho nhân dân, để cơ quan chức năng có cơ sở xử lý...".

Thông qua cơ quan chức năng, chúng tôi xác định được trong 8 phương tiện cán bộ xã Tam Thái cung cấp danh sách có 4 phương tiện đã quá hạn kiểm định gồm: Xe ô tô tải nhãn hiệu Hyundai mang biển số 37C-03155T của chủ phương tiện Đặng Văn Thắng, trú tại xóm 3, xã Văn Sơn, huyện Đô Lương, kiểm định ngày 27/1/2014, hạn phải kiểm định ngày 26/4/2014; xe ô tô tải hiệu Hyundai mang biển số 37S-7527 của chủ phương tiện Trần Hữu Hải trú tại xóm 8, xã Thuận Sơn, Đô Lương, ngày kiểm định 27/1/2014, hạn phải kiểm định ngày 26/4/2014; xe ô tô tải hiệu Hyundai mang biển số 37H-5623 của chủ phương tiện Nguyễn Công Hạ trú tại xóm 11, xã Tràng Sơn, Đô Lương, ngày kiểm định 7/2/2014, hạn phải kiểm định ngày 6/5/2014; xe ô tô hiệu Hyundai mang biển số 37C-025.45T của chủ phương tiện Bùi Thị Diệu Thúy trú tại xóm Tiến Thành, xã Nghĩa Hoàn, Tân Kỳ, ngày kiểm định 7/2/2014, hạn phải kiểm định 6/5/2014.

Cũng do bức xúc vấn nạn xe ô tô vận tải chở quá khổ, quá tải cày xéo trên các tuyến đường, một số cán bộ, nhân dân ở vùng Phủ Quỳ đã cung cấp cho chúng tôi bản danh sách gần 100 phương tiện chuyên dụng vận chuyển mía, gỗ cây các loại. Theo những người cung cấp danh sách, đây là những xe cơi nới thành thùng chở quá tải đang hoành hành trên địa bàn. Bởi số lượng quá lớn, chúng tôi chỉ chọn từ trên xuống 15 phương tiện để kiểm tra. Trong số này có đến 8 phương tiện đã quá hạn kiểm định từ 4 - 6 tháng.

Trao đổi với chúng tôi, cán bộ xác minh hồ sơ kiểm định các phương tiện vận tải nói trên cho biết: Ở các huyện vùng cao, các vùng nguyên liệu mía, gỗ, khoáng sản... có rất nhiều loại xe đầu kéo hiệu Hyundai, hoặc các loại xe tải hiệu Ifa, Kamaz, Maz... bị chủ phương tiện hoán cải thành thùng xe chở quá khổ, quá tải quy định. Những loại xe này thường quá đát, không đảm bảo an toàn, gây ô nhiễm môi trường khi vận hành. Cũng chính vì vậy, chủ các phương tiện này chỉ hoạt động trong một khu vực nhất định nên họ không kiểm định xe theo định kỳ, không đóng nộp phí bảo trì đường bộ...

... và trốn thuế

Ở huyện Quỳ Hợp, có rất nhiều hộ mua sắm phương tiện vận tải khách, vận tải hàng hóa. Tuy nhiên, vì thiếu ý thức chấp hành pháp luật thuế nên nhiều hộ mua sắm phương tiện vận tải không sang tên đổi chủ; không đăng ký thuế; trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế. Điển hình về xe ô tô tải chưa đăng ký thuế có: xã Minh Hợp 36 xe; xã Đồng Hợp 34 xe; xã Yên Hợp có 28 xe... Theo Chi cục Thuế huyện Quỳ Hợp, để chống thất thu thuế vận tải, lãnh đạo huyện đã chỉ đạo các cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng công an và chính quyền địa phương cơ sở phối hợp với cơ quan thuế vào cuộc. Tuy nhiên, việc thực hiện gặp rất nhiều trở ngại. Ông Bùi Giang Nam - Đội trưởng đội thuế liên xã, thị trấn huyện Quỳ Hợp cho biết, các đoàn công tác đã cùng với chính quyền các địa phương tiến hành rà soát, thống kê số lượng xe ô tô vận tải hành khách, hàng hóa trên địa bàn, đã 3 lần mời chủ phương tiện đến làm việc nhưng không kết quả. Lần thứ nhất, các chủ phương tiện đến làm việc và được tuyên truyền, giải thích chế độ, chính sách về luật quản lý thuế; các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thuế, sau đó, yêu cầu đăng ký kê khai, nộp thuế nhưng họ không chấp hành. Chính quyền các xã phát giấy mời lần 2, lần 3 nhưng họ đều không có mặt. Đoàn công tác liên ngành đã đến tận nhà để làm việc nhưng đều không gặp do họ thông tin cho nhau để chủ động tránh gặp...

Tại huyện Nam Đàn, công tác chống thất thu trong lĩnh vực vận tải được cơ quan thuế xem là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng cho đến hết tháng 8/2014, tổng số nợ lũy kế vận tải lên đến hơn 617 triệu đồng. Ông Trần Đình Thành - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Nam Đàn, cho biết: "Đặc thù nghề vận tải suốt ngày trên đường, cán bộ thuế lại không được phép dừng xe kiểm tra. Gặp chủ phương tiện vận tải trong giờ hành chính họ không có ở nhà, mà đi ngoài giờ thì hết sức bất lợi. Huyện Nam Đàn đã thành lập những đoàn công tác chống thất thu thuế, có sự tham gia của cả lãnh đạo công an huyện nhưng rồi vẫn gặp khó...".

Huyện Tương Dương có khoảng 74 đầu xe vận tải, trong đó có khoảng 15% xe vận tải hành khách. Trong số này, những chủ phương tiện vận tải hành khách chấp hành khá nghiêm việc kê khai và nộp thuế. Còn với chủ các phương tiện vận tải hàng hóa thì hầu hết trốn kê khai, hoặc chây ỳ đóng nộp thuế. Để thực hiện nghiêm pháp luật thuế, UBND huyện Tương Dương thành lập đoàn công tác với sự tham gia của cơ quan thuế và công an huyện, phòng Công thương đến từng xã để rà soát, kiểm tra. Theo ông Vi Đình Cát - Chi cục trưởng Chi cục Thuế Tương Dương, khi có đoàn công tác thực hiện nhiệm vụ thì tình hình đã tương đối khả quan. Dự tính sẽ thu được khoảng 200 triệu đồng từ thuế vận tải (hiện tại đã thu được trên 80 triệu đồng). Tuy nhiên, theo ông Cát, nếu đoàn công tác hết thời hạn, việc quản lý kinh doanh vận tải có nguy cơ trở lại như cũ. Ông Cát cũng băn khoăn về việc trên địa bàn Tương Dương có khá nhiều xe vận tải chuyên chở gỗ từ Lào về cho các doanh nghiệp. Những phương tiện vận tải này, chủ phương tiện là người ngoài địa bàn; thực hiện vận tải theo tính chất thời vụ nên cơ quan thuế không thể kiểm tra...

Theo đại diện Cục Thuế, từ khi rút các tổ kiểm tra thuế ra khỏi các trung tâm kiểm định thì việc nợ đọng thuế vận tải tăng lên rất nhanh. Để chống thất thu thuế trong lĩnh vực vận tải, Cục Thuế đã chỉ đạo các chi cục vào cuộc quyết liệt, tuy nhiên, kết quả còn hạn chế. Chính vì vậy, hiện nay Cục Thuế đã thành lập Ban chỉ đạo chống thất thu, và đề ra nhiều biện pháp thực hiện. Trong đó - theo ông Phan Bá Toàn, Phó phòng tổng hợp nghiệp vụ & dự toán cho biết: Cục Thuế đã chỉ đạo các chi cục thuế phối hợp với chính quyền địa phương thống kê chính xác số lượng phương tiện vận tải, đối chiếu với số phương tiện vận tải đã đăng ký để phát hiện các phương tiện chưa kê khai đăng ký thuế, nợ đọng thuế. Sau đó, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các trung tâm đăng kiểm không kiểm định đối với các phương tiện kinh doanh vận tải của doanh nghiệp, tổ chức, hộ cá nhân chưa kê khai đăng ký, nợ thuế Nhà nước theo danh sách cơ quan thuế gửi đến...

Thực tế, công tác quản lý các phương tiện vận tải đã được đặc biệt quan tâm trong thời gian vừa qua. Đã có nhiều đoàn công tác xử lý vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ được tỉnh và sở, ngành liên quan thành lập. Điển hình như ngày 21/7/2014, UBND tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành (gồm các cán bộ của Công an tỉnh và Sở GT&VT tham gia) để tuần tra, rà soát và xử lý các quy định về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, do địa bàn Nghệ An rộng, phức tạp nên dù công tác này đã được đẩy mạnh thì vẫn còn rất nhiều chủ phương tiện vận tải đang trốn kiểm định, trốn thực hiện nghĩa vụ thuế, vi phạm lĩnh vực giao thông đường bộ. Đây thực sự là một vấn nạn, vì vậy, cần phải có thêm những giải pháp mạnh để tập trung giải quyết. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng liên quan cần quan tâm thực hiện kiểm tra, rà soát để phát hiện và xử lý vi phạm ngay tại địa phương cơ sở như ngành Thuế đang làm. Nếu làm được điều này, chắc chắn sẽ góp phần thực hiện tốt công tác quản lý các phương tiện vận tải.

Bài, ảnh: Hà Giang