Thế giới và những câu chuyện kinh hoàng về nắng nóng

(Baonghean.vn) - Lượng khí thải, hiệu ứng nhà kính ngày càng tăng cùng sự phát triển công nghiệp quá mức đã là những nguyên nhân căn bản khiến Trái Đất ngày càng nóng lên. Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) khẳng định trong 40 năm qua, thập niên sau bao giờ cũng có nhiệt độ trung bình cao hơn thập niên trước đó, số lượng những đợt nắng nóng thế kỷ ngày càng tăng, kéo theo đó là vô số hệ lụy kinh hoàng: hạn hán, cháy rừng, người chết…

1. Những thảm họa từ… nóng

Chỉ tính từ đầu thế kỷ XX cho tới nay, nhân loại đã phải hứng chịu hàng chục đợt nắng nóng kỷ lục. Điều kiện địa lý và một số lý do khác nữa đã khiến Ấn Độ là nước phải hứng chịu nhiều đợt nắng nóng nhất trong lịch sử.

Năm 1900, ở Ấn Độ đã xảy ra một trận nắng nóng gay gắt, không mưa và nhiệt độ tăng cao từ 40 – 45 độ C trong suốt nhiều ngày liên tục. Số người thiệt mạng dao động từ 250.000 tới gần 3,25 triệu người. Năm 2015 Ấn Độ một lần nữa trở thành tâm điểm của những đợt nóng kinh hoàng.

Nhóm tính nguyện viên cung cấp nước hoa quả cho người dân khốn khổ chịu cảnh nắng nóng ở Ấn Độ.
Nhóm tính nguyện viên cung cấp nước hoa quả cho người dân khốn khổ chịu cảnh nắng nóng ở Ấn Độ.

Ngày 31/5/2015 số người thiệt mạng do nắng nóng tại Ấn Độ đã tăng lên 2.207 người. Hầu hết nạn nhân đều là công nhân xây dựng, người vô gia cư và người già.

Tại Liên Xô, giai đoạn 1921- 1922 đã có tới 5 triệu người chết khát vì không chịu nổi cái nóng và hạn hán kéo dài. Con số này còn lớn hơn tổng số người đã chết trong Chiến tranh Thế giới I (1914 - 1919).

Tại Trung Quốc, trong vòng 5 năm từ 1936 tới 1941, tại tỉnh Tứ Xuyên đã có tới 2 trận nắng nóng khủng khiếp dẫn tới hạn hán, “kết liễu” sinh mạng của 2,5 triệu người.

Mùa hè năm 1936, nước Mỹ chịu đựng trận nóng tàn bạo nhất trong lịch sử khi nhiệt độ nhiều khu vực lên đến 49 độ C, trung bình là 41 độ C. Tổng cộng số nạn nhân thiệt mạng của đợt nắng nóng này khoảng 5.000 người.

Tháng 7/1936, đợt nắng nóng trên diện rộng kéo dài 10 ngày tại Mỹ khiến 997 người tử vong. Một số khu vực nhiệt độ lên tới 49 độ C. Ruộng đồng, mùa màng bị tàn phá nghiêm trọng do quá nóng và thiếu độ ẩm. Chỉ riêng thành phố New York, 76 người thiệt mạng trong đợt nắng nóng lịch sử này. Ảnh: New York Times
Tháng 7/1936, đợt nắng nóng trên diện rộng kéo dài 10 ngày tại Mỹ khiến 997 người tử vong. Ảnh: New York Times

Cũng tại nước Mỹ, từ ngày 12 tới 16/7/1995, nhiệt độ trung bình ở Chicago rơi vào khoảng 41 độ C, có khi lên tới 43 độ C. Chỉ trong 5 ngày của đợt nắng nóng này, tại Chicago, Mỹ đã có tới 750 người thiệt mạng, hơn 3.000 người phải nhập viện.

Là một đất nước khí hậu ôn đới nhưng năm 2010, Nga đã phải hứng chịu đợt nắng nóng tồi tệ khi nhiệt độ vượt ngưỡng 40 độ C. Ở một số nơi, mức nhiệt lên tới 44 độ C như Yashkul, Belogorsk. Khoảng 56.000 người Nga đã thiệt mạng. Nắng nóng đã gây ra hơn 50 vụ cháy trong một tháng qua làm thiệt hại hơn 86.000ha rừng ở nước này.

Năm 2003 được gọi là năm nóng bỏng nhất châu Âu kể từ năm 1540 khiến hơn 70.000 người thiệt mạng. Chỉ riêng tại Pháp, gần 15.000 người đã chết vì nóng bức. Một loạt quốc gia ôn đới khác cùng chịu cảnh này như Anh, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Italia, Tây Ban Nha khi nhiệt độ đã có lúc lên tới hơn 40 độ C, khiến gần 55.000 người chết.

Nắng nóng không chỉ khiến hàng loạt người thiệt mạng. Một trận gió nóng khủng khiếp diễn ra tháng 2/2009 tại khu vực Victoria thuộc Australia đã gây ra nhiều trận cháy rừng cực kì nguy hiểm. Tại thành phố cảng Melbourne, có tới 3 ngày liền, nhiệt độ lên trên 43 độ C. Cái nóng gây ảnh hưởng trực tiếp tới người dân đô thị: hàng trăm người thiệt mạng, hàng nghìn ngôi nhà bị thiêu cháy, dân cư khu vực lân cận bị buộc phải sơ tán.

nóng 43 độ C liền trong vòng 3 ngày tại miền Đông Nam Australia khiến điều hòa chạy liên tục, mạng lưới điện quá tải, gây mất điện và cháy rừng đầu năm 2009
Nắng nóng 43 độ C liền trong vòng 3 ngày tại miền Đông Nam Australia khiến điều hòa chạy liên tục, mạng lưới điện quá tải, gây mất điện và cháy rừng đầu năm 2009.

Nắng nóng còn là nguyên nhân gây ra những dịch bệnh nguy hiểm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 150.000 người chết, 5 triệu người gặp các chứng bệnh do nhiệt độ cao gây ra. Con số này nhiều khả năng có thể tăng lên gấp đôi trong năm 2030.

Không những vậy, nhiều năm trở lại đây, các nhà khoa học chú ý đến mối liên hệ nhân quả giữa nắng nóng và hiện tượng tăng mạnh các hành vi phạm tội. Năm 2001, Đại học Iowa (Mỹ) từng thực hiện đề tài “Sức nóng và bạo lực”. Kết quả chỉ ra, số vụ ám sát, xâm phạm bạo lực ở Mỹ trong mùa hè tăng gấp 2,6 lần so với mùa đông. Những mùa hè càng có nhiệt độ cao thì số vụ phạm pháp càng tăng.

Theo nghiên cứu của Văn phòng Cảnh sát Giao thông New Delhi, Ấn Độ những vụ tai nạn giao thông thường tăng đột biến trong mùa hè. Nắng nóng gay gắt cùng tình trạng kẹt xe (có lúc kéo dài 4 giờ đồng hồ) khiến những người tham gia lưu thông mất bình tĩnh, từ đó gây ra tai nạn.

Nhựa đường ở New Delhi chảy vì nắng nóng.
Nhựa đường ở New Delhi chảy vì nắng nóng.

Bên cạnh đó, nhiều đèn giao thông bị hỏng và mặt đường biến dạng ảnh hưởng đến lưu thông của người dân. Từ đầu năm 2015 đến nay, cảnh sát New Delhi ghi nhận hơn 19.800 tai nạn giao thông. Số trường hợp tăng đáng kể trong tháng 5, thời điểm mùa nắng nóng kỷ lục bắt đầu ở Ấn Độ.

Theo nghiên cứu đăng trên Nature Climate Change, năng suất lao động toàn cầu giảm còn 90% trong những tháng nắng nóng của năm. Đến năm 2200, năng suất lao động có thể giảm chỉ còn 40% vì cái nóng. Những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất sẽ là Ấn Độ, miền Bắc Úc và đông nam nước Mỹ.

2. Nắng nóng sẽ tăng gấp… 12 lần trong thế kỷ 21

Các chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB) từng cảnh báo, nếu không thay đổi quy trình sản xuất công nghiệp gây hiệu ứng nhà kính, chính loài người tự đẩy mình đến viễn cảnh nhiệt độ trung bình tăng 5°c trong thế kỷ 21. Theo các chuyên gia khí hậu, các đợt nắng nóng khủng khiếp diễn ra thường xuyên hơn gấp khoảng bốn lần so với trước đây. Dự đoán trong vòng 40 năm tới, mức độ thường xuyên của chúng sẽ gấp 100 lần so với hiện nay.

Theo dự đoán của các nhà nghiên cứu, những đợt nắng nóng sẽ tăng lên theo tần suất và tăng cường cho tới năm 2040 thậm chí ngay cả khi cộng đồng quốc tế cố gắng giảm bớt khí thải nhà kính (lượng khí thải carbon mà chúng ta vừa thêm vào khí quyển đã tạo ra một sức nóng nhất định cho dù chính sách về khí hậu của tương lai có như thế nào).

Đất nứt nẻ do hạn hán ở Ấn Độ - Ảnh: AFP
Đất nứt nẻ do hạn hán ở Ấn Độ - Ảnh: AFP

Tạp chí Nature Climate Change (Anh) mới đây cũng công bố nghiên cứu cảnh báo các đợt nắng nóng gay gắt sẽ xuất hiện với tần suất cao gấp nhiều lần hiện nay do nhiệt độ Trái đất tiếp tục tăng cao.

Tổ chức Hòa bình xanh cảnh báo nắng nóng sẽ tăng gấp 12 lần trong hai thập kỷ tới nếu không có các biện pháp can thiệp.

Một nghiên cứu mới xuất bản trên tờ Environmental Research Letters cho thấy, những kiểu thời tiết thiêu đốt như vừa qua ảnh hưởng tới vùng Đông Bắc Á sẽ diễn ra thường xuyên hơn trong những thập kỷ tới.

Các nhà khoa học cảnh báo trong khoảng bốn thập kỷ tới, châu Âu sẽ trải qua những đợt nắng nóng khủng khiếp, gấp 10 lần đợt nắng nóng kỷ lục năm 2003.

Cách giảm nhiệt của cư dân Lahore (Pakistan) - Ảnh: AFP
Cách giảm nhiệt của cư dân Lahore (Pakistan) - Ảnh: AFP

Những nơi như Đông Bắc Á sẽ phải hứng chịu điều tồi tệ mà họ đã bắt đầu phải nếm trải. Hãy tưởng tượng những đợt nắng nóng với nhiệt độ lên trên 46,1 độ C hay 48,9 độ C tại các thành phố như Thượng Hải và Seoul. Thậm chí, những thành phố nhiệt đới như Mumbai hay Jakarta sẽ trở nên nóng hơn mức mà con người đã từng trải qua.

Các hoạt động tàn phá môi trường của con người là nguyên nhân chính khiến nhiệt độ trái đất tăng cao. Ấn Độ là nước thải khí CO2 nhiều thứ 3 thế giới (sau Trung Quốc và Mỹ). Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), một cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, cảnh báo tổng lượng CO2 các nước thải ra phải giảm 40% – 70% đến năm 2050, và tiến tới cắt giảm hoàn toàn trước khi kết thúc thế kỷ. Chính sách này nhằm tránh để nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 2 độ C. Cột mốc 2 độ C là ngưỡng dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng.

Kim Ngọc

(Tổng hợp)

tin mới

Báo Mỹ: Ukraine không có vũ khí để chống 'bom thần kỳ' của Nga

Báo Mỹ: Ukraine không có vũ khí để chống 'bom thần kỳ' của Nga

(Baonghean.vn) - Theo Forbes, bom lượn KAB đã trở thành "vũ khí thần kỳ" thực sự của Nga. Trong khi đó, Lực lượng vũ trang Ukraine phàn nàn rằng, họ không có biện pháp nào đối phó. Có thể máy bay chiến đấu F-16 sẽ hỗ trợ Kiev, nhưng phải chờ đợi cho đến khi chúng xuất hiện đủ số lượng.

Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine trở thành cuộc chiến Nga - phương Tây

Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine trở thành cuộc chiến Nga - phương Tây

(Baonghean.vn) - “Chúng ta đang ở trong tình trạng chiến tranh” - lời khẳng định này của thư ký báo chí Tổng thống Nga, Dmitry Peskov gần như được hiểu là một sự thay đổi cơ bản trong cách tiếp cận của Điện Kremlin, không phải chỉ đánh giá xung đột ở Ukraine, mà cả tình hình ở Nga nói chung.

Quân đội Pháp có thực sự hành quân đến Ukraine?

Quân đội Pháp có thực sự hành quân đến Ukraine?

(Baonghean.vn) - Trong bối cảnh xung đột hiện nay, nếu 2.000 binh lính Pháp được cử đến Ukraine, sẽ chỉ như “một giọt nước trong đại dương”. Hơn nữa, nếu thực sự phương Tây nỗ lực muốn xoay chuyển tình hình, thì họ liệu có tuyên bố công khai và tích cực về việc gửi quân tới Ukraine như vậy?

Tướng Cương: IS có thể là 'công cụ' gây ra vụ khủng bố đẫm máu ở Nga

Tướng Cương: IS có thể là 'công cụ' gây ra vụ khủng bố đẫm máu ở Nga

(Baonghean.vn) - Vụ khủng bố đẫm máu tại nhà hát Crocus City Hall vùng ngoại ô Moskva tối 22/3 trở thành tâm điểm của dư luận thế giới. Liên quan vụ việc, PGS.TS. Thiếu tướng Lê Văn Cương – nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Bộ Công an nêu quan điểm trong cuộc trả lời phỏng vấn Báo Nghệ An.

Bản tin quốc tế: Tất cả nghi phạm thực hiện vụ khủng bố ở ngoại ô Moskva đều là người nước ngoài

Bản tin quốc tế: Tất cả nghi phạm thực hiện vụ khủng bố ở ngoại ô Moskva đều là người nước ngoài

(Baonghean.vn) - Bản tin quốc tế hôm nay có những thông tin sau: Tất cả nghi phạm thực hiện vụ khủng bố ở Nga đều là người nước ngoài; Ukraine tập kích loạt tên lửa vào Crimea; Mỹ thông qua dự luật 1,2 nghìn tỷ USD ngăn chính phủ đóng cửa; Tổng Thư ký LHQ kêu gọi ngừng bắn tại Gaza.

Cựu cố vấn Lầu Năm Góc cho rằng tình báo phương Tây có thể liên quan đến vụ tấn công khủng bố ở Nga

Cựu cố vấn Lầu Năm Góc cho rằng tình báo phương Tây có thể liên quan đến vụ tấn công khủng bố ở Nga

(Baonghean.vn) - Cựu cố vấn Lầu Năm Góc, Đại tá đã nghỉ hưu Douglas McGregor cho rằng, các cơ quan tình báo phương Tây - CIA và MI6, có thể liên quan đến vụ tấn công khủng bố tại khu phức hợp Crocus ở ngoại ô Moskva, và những kẻ tấn công liên quan đến các phần tử chiến đấu ở phía Ukraine.

Mỹ và Nga thức tỉnh châu Âu về quốc phòng

Mỹ và Nga thức tỉnh châu Âu về quốc phòng

(Baonghean.vn) - Châu Âu như được thức tỉnh, sau một thời gian lơ là đầu tư phát triển quốc phòng, và bị phụ thuộc sâu sắc vào Mỹ. EU cố gắng chuẩn bị cho một tương lai, trong đó Tổng thống Putin, và rất có thể là ông Donald Trump sẽ đóng vai trò quan trọng. 

WHO kêu gọi Israel mở thêm cửa khẩu vào Gaza

WHO kêu gọi Israel mở thêm cửa khẩu vào Gaza

(Baonghean.vn) - Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nhận định, viện trợ đường bộ thông qua các cửa khẩu là biện pháp tốt nhất để có thể ngăn chặn nguy cơ xảy ra nạn đói tại Gaza.