Khu vực kinh tế tập thể cần chủ động thoát khỏi rào cản, nỗ lực bắt kịp, tiến cùng, vươn lên

Sáng 2/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Diễn đàn Kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2024 với chủ đề: “Hoàn thiện chính sách hỗ trợ của Nhà nước theo Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 - Động lực thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới”.

Tại điểm cầu tỉnh Nghệ An, đồng chí Nguyễn Văn Đệ - Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì. Tham dự có lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức kinh tế hợp tác, doanh nghiệp liên kết hợp tác.

KHU VỰC KINH TẾ TẬP THỂ CƠ BẢN KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG YẾU KÉM

Những năm qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các cấp, các ngành, địa phương luôn quan tâm và ban hành, triển khai nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã. Đến nay, khu vực kinh tế tập thể cơ bản đã khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài. Các hợp tác xã đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi sang mô hình kiểu mới.

Số lượng hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thành lập mới tăng đáng kể, phát triển đa dạng hơn về ngành nghề, quy mô và trình độ. Năm 2023, cả nước có khoảng 31.700 hợp tác xã, 158 liên minh hợp tác xã và 73 nghìn tổ hợp tác. So với năm 2022, số hợp tác xã tăng khoảng 2.200 hợp tác xã, tăng 23 liên minh hợp tác và tăng khoảng 2.000 tổ hợp tác.

Doanh thu bình quân của các hợp tác xã đạt 3,592 tỷ đồng/hợp tác xã/năm. Lãi bình quân của 1 hợp tác xã năm 2022 là 366 triệu đồng/hợp tác xã/năm; thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong hợp tác xã năm 2022 là 56 triệu đồng/người; khu vực kinh tế tập thể đóng góp gần 4% GDP.

Tuy nhiên, khu vực kinh tế tập thể của nước ta đến nay chưa phát triển như mục tiêu, yêu cầu. Tốc độ tăng trưởng, tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tập thể vào GDP còn thấp. Một số thành viên tham gia hoạt động của hợp tác xã còn mang tính hình thức, chưa thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ.

Hiệu quả hoạt động hợp tác xã chưa cao, mô hình tổ chức lỏng lẻo, chưa phù hợp; trình độ cán bộ quản lý còn hạn chế. Phần lớn hợp tác xã, tổ hợp tác có quy mô nhỏ, phạm vi hoạt động hẹp, năng lực cạnh tranh không cao. Các hoạt động liên doanh, liên kết giữa các hợp tác xã và giữa hợp tác xã với các tổ chức kinh tế khác chưa phổ biến.

Trong 20 năm qua, hành lang pháp lý chung và các cơ chế, chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể đã được quan tâm xây dựng, hoàn thiện phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

Tuy nhiên, nhiều chính sách hỗ trợ theo ngành, hoạt động, dịch vụ cụ thể của hợp tác xã nhưng quá trình triển khai chưa thực sự đúng đối tượng, chưa phát huy hiệu quả theo đúng mục tiêu. Nguồn kinh phí triển khai thực hiện chưa được bố trí kịp thời, phải lồng ghép trong các chương trình, đề án khác.

Tại diễn đàn, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận, phân tích thực trạng phát triển của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã; hiến kế các giải pháp đột phá để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; góp ý, đề xuất các chính sách hỗ trợ cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.

CHỦ ĐỘNG, NỖ LỰC THOÁT KHỎI RÀO CẢN, VƯỚNG MẮC

Kết luận diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, khu vực kinh tế tập thể là 1 trong 4 thành phần kinh tế quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam. Phát triển kinh tế tập thể là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.

Trong thời gian qua, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển đa dạng hơn về ngành nghề, quy mô và chất lượng, hỗ trợ tốt hơn cho các thành viên, tạo việc làm và nâng cao thu nhập thường xuyên cho người lao động, góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, từng bước khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong khu vực kinh tế tập thể, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, tốc độ phát triển còn chậm; năng lực sản xuất kinh doanh còn yếu, manh mún; trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã chưa cao; chính sách ưu đãi, hỗ trợ tuy nhiều nhưng dàn trải, phân tán, thiếu nguồn lực, thậm chí không khả thi...

Trong đó, nguyên nhân chính là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo vẫn còn chậm, chưa mạnh dạn, quyết liệt; thiếu quan tâm trong tổ chức thực hiện, bố trí nguồn lực; vẫn còn tâm lý đề cao tính tập thể, chưa bắt kịp xu hướng thị trường...

Trong thời gian tới, trên cơ sở phân tích bối cảnh, tình hình chung, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị khu vực kinh tế tập thể phải tự chủ động, nỗ lực thoát khỏi những rào cản, vướng mắc, tự vươn lên; chuyển hướng mạnh mẽ cả tư duy và hành động theo xu thế kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ; phát triển cả số lượng lẫn chất lượng; chú trọng nâng vốn, tăng năng suất lao động, hiệu quả sản xuất.

Phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị... là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên. Vì vậy, cần bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước để phát triển kinh tế tập thể; đổi mới tư duy, có tầm nhìn xa, tổ chức thực hiện bao trùm, tổng quát hơn; nỗ lực bắt kịp, tiến cùng, vươn lên với các thành phần kinh tế khác...

Tại diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương; đồng thời khuyến khích, tin tưởng khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã sẽ có những bước chuyển mình mạnh mẽ, phát triển bền vững và hoàn thành các mục tiêu của Nghị quyết số 20-NQ/TW.