Siêu biến thể Omicron: Phép thử cho nỗ lực chống đại dịch Covid-19 của thế giới

Đại dịch Covid-19 vẫn chưa kết thúc

Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo rằng, thế giới sẽ chứng kiến các biến thể SARS-CoV-2 mới do virus liên tục đột biến.

Ngày 25/11, Bộ trưởng Y tế Nam Phi Joe Phaahla thông báo về việc phát hiện ra biến thể Omicron đang lây lan nhanh chóng ở nhiều khu vực của đất nước. Đây được xem là lời nhắc nhở rằng đại dịch Covid-19 vẫn chưa kết thúc.

Vài giờ sau khi thông báo trên được đưa ra, một số quốc gia, bao gồm Mỹ và Anh, đã đưa ra hạn chế đi lại đối với Nam Phi và một số nước châu Phi khác.

Các quan chức cho biết, những hạn chế đi lại mới do Tổng thống Joe Biden công bố hôm 26/11 sẽ giúp Mỹ có thêm thời gian để đánh giá về biến thể Omicron.

Việc biến thể Omicron xâm nhập Mỹ vào một thời điểm nào đó là điều không thể tránh khỏi, tuy nhiên, những hạn chế mới sẽ cho các cơ quan y tế thêm thời gian để tìm hiểu về biến thể mới, bao gồm mức độ nghiêm trọng của những ca mắc bệnh.

Các nhà chức trách Mỹ đã nhanh chóng thực hiện các hạn chế mới. Mặc dù sự xuất hiện của biến thể mới đã được cảnh báo vào vài tuần trước, nhưng chỉ trong những ngày gần đây, họ mới thấy được mức độ nghiêm trọng của nó. Giới chức Mỹ dự kiến sẽ thảo luận với các nhà khoa học ở Nam Phi về biến thể Omicron vào ngày 28/11.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố biến thể được phát hiện tại Nam Phi, gọi là B.1.1.529, được đặt tên là Omicron theo cách sử dụng các chữ cái trong bảng chữ cái Hy Lạp. WHO cũng kêu gọi các quốc gia tăng cường giám sát và giải trình tự gen để hiểu rõ hơn về các biến thể của SARS-CoV-2.

Các nhà sản xuất vaccine đã nhanh chóng xác định biến thể Omicron là một mối lo ngại đối với thế giới. Moderna cho biết, biến thể này đại diện cho một “nguy cơ tiềm ẩn đáng kể” đối với vaccine Covid-19.

“Biến thể Omicron chứa các đột biến được tìm thấy trong biến thể Delta liên quan đến khả năng lây truyền cao và né tránh khả năng miễn dịch. Sự kết hợp của các đột biến nguy hiểm có thể sẽ làm suy giảm khả năng miễn dịch do vaccine tạo ra”, Moderna cho biết trong một thông báo.

Hiện nay, khi giới khoa học đang nỗ lực tìm hiểu về biến thể Omicron, các quan chức y tế khuyến nghị người dân nên đeo khẩu trang, không tụ tập đông người và đi tiêm chủng nếu chưa tiêm vaccine. Sự xuất hiện của siêu biến thể Omicron là một bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 vẫn đang tồn tại.

SARS-CoV-2 sẽ liên tục tạo ra biến thể mới

“Chúng tôi hiểu rằng mọi người rất lo lắng. Tin tốt là chúng tôi có hệ thống giám sát trên khắp thế giới để phát hiện biến thể mới một cách nhanh chóng. Biến thể Omicron đã được phát hiện cách đây vài tuần và các nhà khoa học đang chia sẻ dữ liệu nghiên cứu với chúng tôi, vì vậy chúng tôi có thể hành động kịp thời”, Maria Van Kerkhove, Trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về Covid-19 cho biết.

“Điều quan trọng đối với mỗi cá nhân là giảm mức độ tiếp xúc và thực hiện các biện pháp phòng dịch như đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, rửa tay thường xuyên, tránh tập trung đông người, ở trong phòng có hệ thống thông gió tốt và hãy đi tiêm chủng”, bà Van Kerkhove nhấn mạnh.

Khi thế giới đang đối mặt với biến thể đáng lo ngại Omicron, hướng dẫn y tế về việc giảm thiểu các biện pháp phòng dịch như đeo khẩu trang có thể sẽ phải thay đổi.

Ngay cả khi Covid-19 trở thành bệnh đặc hữu nghĩa là dịch bệnh vẫn xảy ra nhưng không gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân, vẫn có khả năng các biến thể mới sẽ tiếp tục xuất hiện.

“Các biến thể mới sẽ liên tục được tạo ra bởi virus SARS-CoV-2, hầu hết trong số đó sẽ không nguy hiểm. Tuy nhiên, vẫn cần xác định đặc tính và theo dõi các biến thể mới để đánh giá mức độ ảnh hưởng của chúng”, Tiến sĩ Amesh Adalja, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế của Đại học Johns Hopkins, nhận định.

Chạy đua tìm “vũ khí” diệt biến thể Omicron

Các nhà sản xuất vaccine đang chạy đua cập nhật vaccine Covid-19 để đối phó với các biến thể mới.

Các nhà khoa học tại BioNTech đã bắt đầu nghiên cứu tác động của biến thể Omicron đối với vaccine của hãng được phát triển với Pfizer. Dữ liệu nghiên cứu dự kiến sẽ được công bố trong vài tuần tới.

“Chúng tôi hiểu mối lo ngại của các chuyên gia và đã ngay lập tức bắt đầu các cuộc điều tra về biến thể Omicron. Chúng tôi hy vọng sẽ có thêm dữ liệu từ các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm trong 2 tuần nữa”, BioNTech cho biết trong một tuyên bố hôm 26/11.

Trong một tuyên bố hôm 26/11, Moderna cho biết họ đang làm việc nhanh chóng để kiểm tra khả năng của vaccine hiện tại trong việc chống lại biến thể Omicron và dữ liệu dự kiến sẽ có trong vài tuần tới.

Hãng dược Moderna đang thử nghiệm việc tăng liều lượng vaccine Covid-19 trong trường hợp vaccine và mũi tiêm tăng cường không đủ để chống lại biến thể mới.

“Kể từ đầu năm 2021, Moderna đã thực hiện một chiến lược toàn diện để dự đoán sự xuất hiện của các biến thể mới đáng lo ngại, bao gồm ba cấp độ phản ứng nếu khả năng miễn dịch nhờ vaccine suy giảm”, Moderna cho biết.

Trước sự xuất hiện của biến thể Omicron, Johnson & Johnson cho biết: “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ các biến thể mới và kiểm tra tính hiệu quả của vaccine trong việc chống lại biến thể Omicron đang lây lan nhanh chóng được phát hiện lần đầu tiên ở miền Nam châu Phi”.

Một người phát ngôn của AstraZeneca cho biết, nhà sản xuất vaccine này đang tìm hiểu tác động của biến thể Omicron đối với vaccine Covid-19 và thử nghiệm phương pháp kết hợp kháng thể chống lại biến thể mới.

“AstraZeneca cũng đang tiến hành nghiên cứu ở những nơi ghi nhận ca nhiễm biến thể Omicron, cụ thể là Botswana và Eswatini, điều này sẽ cho phép chúng tôi thu thập dữ liệu thực tế của vaccine trong việc chống lại biến thể mới này”, AstraZeneca cho biết.

AZD7442, phương pháp điều trị kháng thể của AstraZeneca, cũng đang được thử nghiệm để chống lại biến thể Omicron và công ty hy vọng AZD7442 sẽ giữ được hiệu quả vì nó bao gồm hai kháng thể mạnh với các hoạt động khác nhau chống lại virus./.