Sốc phản vệ và những điều cần tránh

Theo các bác sĩ, sốc phản vệ là một trong những phản ứng dị ứng tức thì nguy hiểm nhất, có thể gây tử vong nhanh chóng trong vòng một vài phút.

Dư luận đang băn khoăn vì sao 2 bệnh nhân (một nam, một nữ) bất ngờ tử vong tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức ở số 219 đường Lê Duẩn, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội do nghi sốc phản vệ. Vậy sốc phản vệ nguy hiểm như thế nào đến tính mạng của bệnh nhân và làm thế nào để tránh?

Theo các bác sĩ, sốc phản vệ là một trong những phản ứng dị ứng tức thì nguy hiểm nhất, có thể gây tử vong nhanh chóng trong vòng một vài phút.

Nó tác động xấu đến rất nhiều hệ thống cơ quan của người bệnh cùng một lúc, kết quả do sự giải phóng ồ ạt các hóa chất trung gian từ các tế bào. Rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây sốc phản vệ nhưng thường gặp nhất là các loại thuốc, thức ăn, hóa chất và nọc côn trùng.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

BS Trần Văn Phúc, Bệnh viện Xanh Pôn (Hà Nội) nhấn mạnh: “Sốc phản vệ là lĩnh vực mà tất cả các nhân y tế từ bác sĩ đến y tá đều phải nhớ kỹ và học thuộc. Đây là vấn đề căn bản của y khoa. Chúng tôi thường bắt nhân viên phải thường xuyên học thuộc mọi lúc mọi nơi”.

Theo ước tính có khoảng 1-2% dân số toàn thế giới có ít nhất một lần sốc phản vệ (SPV) trong đời, riêng châu Âu là 4-5 trường hợp SPV/10.000 dân, ở Mỹ những năm gần đây là 58,9 trường hợp/100.000 dân. Tỷ lệ tử vong của sốc phản vệ ước tính là 1%.

Theo Bệnh viện Bạch Mai, trong lĩnh vực y tế, tất cả các loại thuốc đều có thể gây gốc phản vệ và dẫn đến tử vong dù được đưa vào cơ thể bằng bất cứ đường nào, thường gặp nhất là các kháng sinh nhóm beeta lactam, thuốc chống viêm giảm đau, vaccine, huyết thanh, thuốc cản quang có iod và một số thuốc gây tê, gây mê. Trong đó, tỷ lệ SPV của các loại thuốc là 37/100.000 bệnh nhân dùng thuốc. Sốc phản vệ do penicillin khoảng 10 – 50/100.000 liều dùng và tỷ lệ tử vong là 1- 2/100.000 liều điều trị.

Các nguyên nhân gây sốc phản vệ

Thuốc: Có rất nhiều nguyên nhân, trong đó thuốc là nguyên nhân hàng đầu, tiếp đến là thức ăn, nọc côn trùng. Thuốc nào cũng có thể gây dị ứng như: chống viêm giảm đau, giãn cơ, chống co giật, cản quang, gây tê, gây mê… nhưng loại hay gặp nhất là các thuốc kháng sinh nhất là kháng sinh họ bêta lactam (penicllin, ampicilllin, amoxycillin)…

Thức ăn: Những loại thức ăn có nguồn gốc động thực vật có thể gây sốc phản vệ như: cá thu, cá ngừ, tôm, tép, ốc, nhộng, trứng, sữa, dứa, khoai tây, lạc, đậu nành, các loại hạt và các chất phụ gia.

Nọc côn trùng: Khi bị các loại côn trùng như ong đốt; rắn, rết, bọ cạp, nhện… cắn.

Triệu chứng:

Ngay sau khi tiếp xúc với di nguyên hoặc muộn hơn, xuất hiện cảm giác khác thường như: bồn chồn, hốt hoảng, sợ hãi, tiếp đó là xuất hiện triệu chứng ở một hoặc nhiều cơ quan:

- Rét run

- Da, niêm mạc: mẩn ngứa, ban đỏ, mày đay, da tái lạnh, vã mồ hôi

- Tim mạch: mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp tụt hoặc không đo được.

- Hô hấp: khó thở (hen, thanh quản), nghẹt thở.

- Đau quặn bụng, đại tiện không tự chủ.

- Đau đầu, chóng mặt, đôi khi hôn mê

- Choáng váng, vật vã, giãy giụa, co giật

Cách xử lý sốc phản vệ:

Các chuyên gia y tế khuyến cáo ngừng ngay đường tiếp xúc với dị nguyên (thuốc tiêm, uống, bôi, nhỏ mắt, mũi…). Đồng thời, cho bệnh nhân nằm tại chỗ, ủ ấm, đầu thấp hơn chân, nằm nghiêng nếu có nôn. Adrenaline là thuốc cơ bản để chống sốc phản vệ phải dùng ngay lập tức. Chúng ta có thể tiêm bắp nhắc lại 3 lần với khoảng cách < 5="" phút,="" nếu="" sau="" mỗi="" lần="" tiêm="" bắp="" mà="" chưa="" thoát="" sốc.="" ngoài="" ra,="" có="" thể="" dùng="" adrenaline="" tự="" động="" định="" liều="" chuẩn,="" liều="" 0,3mg="" cho="" người="" lớn="" và="" 0,15="" mg="" cho="" trẻ="" em,="" tiêm="" ở="" mặt="" trước="" bên="">

Trong trường hợp nếu tình trạng sốc không được cải thiện sau 3 lần tiêm bắp, thiết lập ngay đường truyền adrenaline tĩnh mạch, liều khởi đẩu 0,1ug/kg/phút (khoảng 0,3mg/giờ ở người lớn), điều chỉnh tốc độ truyền theo huyết áp, đến liều tối đa 2-3mg/giờ cho người lớn. Tốt nhất nên truyền qua bơm tiêm điện hoặc máy truyền dịch, có thể dùng nhỏ giọt tĩnh mạch.

Dự phòng sốc phản vệ:

Theo chuyên gia chuyên khoa dị ứng – miễn dịch lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai), để phòng ngừa và giảm thiểu các tai biến, tử vong do sốc phản vệ gây ra, các thầy thuốc và các cơ sở y tế cần thực hiện một số yêu cầu như: khi khám bệnh, thầy thuốc phải khai thác kỹ tiền sử dị ứng của bệnh nhân, lưu ý các bệnh như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, mẩn ngứa hoặc sốc phản vệ do thuốc…

Thầy thuốc phải khai thác kỹ tiền sử dị ứng, ghi vào bệnh án hoặc số khám bệnh những thông tin khai thác về tiền sử dị ứng của người bệnh. Khi phát hiện người bệnh có tiền sử dị ứng hoặc sốc phản vệ với một loại thuốc hoặc di nguyên, thầy thuốc phải cấp cho người bệnh.

Phiếu theo dõi dị ứng ghi rõ thuốc và di nguyên gây dị ứng, nhắc người bệnh đưa phiếu này cho thầy thuốc mỗi khi khám bệnh…/.

Theo VOV

tin mới

Bài tập cho người bệnh viêm phổi

Bài tập cho người bệnh viêm phổi

Trường hợp viêm phổi nặng có thể gây khó thở, thở nặng nhọc làm ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày. Thực hiện một số bài tập không giúp điều trị khỏi viêm phổi nhưng có tác dụng tăng cường chức năng hô hấp,

Bí quyết thoát mất ngủ do căng thẳng của nữ giám đốc U50

Bí quyết thoát mất ngủ do căng thẳng của nữ giám đốc U50

(Baonghean.vn) - “Cứ căng thẳng đầu óc là tối về tôi lại không chợp mắt nổi, đêm chỉ ngủ được 1 - 2 tiếng. Sáng dậy đầu ong ong, người mệt mỏi, dễ cáu gắt, không có năng lượng tư vấn cho khách hàng”, chị Vũ Kim Sa - Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại Hà My chia sẻ.

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

(Baonghean.vn) - “Trước đây, để tìm đến và hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn, chúng tôi thường phải về tận các địa phương, nhất là vùng sâu vùng xa. Nhưng bây giờ, chúng tôi chỉ cần đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, ở đó luôn có những bệnh nhân khổ nhất, những con người cần hỗ trợ nhất”.

Bài tập cho người bệnh hen

Bài tập cho người bệnh hen

Mục tiêu của điều trị bệnh hen là giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng, duy trì khả năng hoạt động bình thường, ngăn ngừa biến chứng… Vậy người bệnh hen nên tập luyện như thế nào?

Cán bộ thú y huyện Diễn Châu tiêm phòng vắc xin cho đàn gia cầm trên địa bàn. Ảnh tư liệu: Phú Hương

Chủ tịch UBND cấp huyện bị phê bình nếu địa phương để dịch bệnh dại và cúm gia cầm lây lan, có người tử vong

(Baonghean.vn) - Địa phương nào chủ quan, để dịch bệnh xảy ra và lây lan, có người tử vong do chó mắc bệnh dại cắn hoặc người chết do nhiễm virut cúm gia cầm khi đàn vật nuôi chưa được tiêm phòng vắc-xin thì chủ tịch UBND cấp huyện bị phê bình trước Chủ tịch UBND tỉnh.

Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật đặt stent Graft cho bệnh nhân bị phình động mạch chủ bụng. Ảnh: Hồ Hà

Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An triển khai thường quy kỹ thuật đặt Stent Graft động mạch chủ

(Baonghean.vn) - Đặt Stent Graft động mạch chủ là kỹ thuật khó, chuyên sâu của chuyên ngành tim mạch. Kỹ thuật này đã được triển khai thường quy tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Ở Nghệ An, hiện mới chỉ có Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An thực hiện được kỹ thuật này.

Khám phá tác dụng ít biết của cứu ngải

Khám phá tác dụng ít biết của cứu ngải

Đến nay, nhiều người vẫn cho rằng, cứu ngải chỉ có vai trò hỗ trợ cho tác dụng của châm cứu. Thực ra, đây là một phương pháp trị liệu riêng biệt với những giá trị phòng và điều trị bệnh tật hết sức độc đáo.

“Chủ động phòng chống bệnh lý đột quỵ”

Chương trình livestream 'Chủ động phòng chống bệnh lý đột quỵ'

(Baonghean.vn) -Bệnh đột quỵ nguy hiểm như thế nào? Làm sao để phòng tránh và nhận biết sớm đột quỵ? Tất cả sẽ được bác sĩ Bệnh viện ĐKTP Vinh giải đáp trong chương trình “20h Bác sỹ đây rồi”. Chương trình được livestream lúc 20h ngày 20/3 trên các nền tảng số của Báo Nghệ An và BVĐK Thành phố Vinh.