Nên lưu giữ mô hình nhà tầng Quang Trung để làm điểm du lịch?

(Baonghean)- Khu tập thể nhà tầng Quang Trung không chỉ là nơi cư ngụ của nhiều thế hệ người dân thành phố Vinh mà còn là chứng tích của một thời kỳ gian khó, của mối quan hệ tốt đẹp Việt - Đức

Tuy nhiên, từ nhiều năm nay, do sự xuống cấp nghiêm trọng nên khu tập thể này đã được chính quyền quyết định cho di dời làm dự án xây dựng nhà cao tầng mới. Dự án này được bắt đầu từ năm 2013 và đến nay, một số dãy nhà của khu tập thể đã được dỡ bỏ để xây dựng các nhà cao tầng mới. 

Việc xóa bỏ các ngôi nhà cũ kỹ và xây dựng rầm rộ các tòa nhà cao tầng ở đô thị làm cho người ta ít chú ý suy ngẫm rằng khu tập thể Quang Trung không chỉ đơn thuần là một công trình xây dựng, mà còn là công trình mang tính di sản văn hóa của một mô hình tổ chức dân cư thời bao cấp, một phần của lịch sử thành phố Vinh.

Phó Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Mười đặt viên gạch đầu tiên trong lễ khởi công xây dựng khu tập thể Quang Trung (01/5/1974). Ảnh: internet
Phó Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Mười đặt viên gạch đầu tiên trong lễ khởi công xây dựng khu tập thể Quang Trung (01/5/1974). Ảnh: internet

Như đã biết, từ năm 1974 - 1975, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, sau khi thoát ra từ hai cuộc chiến tranh khốc liệt, sự ra đời của những tòa nhà cao tầng ở các tỉnh miền Bắc  chẳng khác gì các lâu đài trong truyện cổ tích. Khu tập thể Quang Trung ra đời và trở thành một điển hình trong không gian sinh sống của thành phố Vinh thời bao cấp. Đây cũng là biểu tượng cho tinh thần hữu nghị giữa Việt Nam với CHDC Đức trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Và hơn hết, đây là khu dân cư gắn liền với cuộc đời của nhiều người đã sinh sống trong mấy thập kỷ qua. Hầu hết đó là bộ phận công viên chức và cán bộ, không chỉ có vị thế cao mà còn phải có nhiều thành tích mới được ở trong các toà nhà tập thể này. 

Chúng ta không thể chối bỏ rằng, có được một căn phòng trong các dãy nhà tập thể này từng là mơ ước của nhiều người. Nó có sức hút lớn đến mức mà nhiều gia đình dù có đất đai nhà cửa rộng rãi và ổn định ở giữa thành phố cũng đem bán để chuyển lên khu tập thể sinh sống. Và có một thế hệ đã được sinh ra và lớn lên ở đây mà đối với họ, những khu tập thể này cũng không khác gì một làng quê của những người ở nông thôn truyền thống. Họ là những người có nhiều trải nghiệm về cuộc sống tập thể ở đô thị thời bao cấp-thời xếp hàng chờ lấy nước, chờ nhau đi vệ sinh hay rào ban công để nuôi gà, ngăn nhà tắm để nuôi lợn… 

Nhưng cũng trong cuộc sống tập thể đó, tinh thần cộng đồng, sự chia sẻ buồn vui vô cùng khăng khít. Đó là cuộc sống cũng lắm gian khổ mà vui buồn cũng nhiều. Hiện nay, dù các dãy nhà đã xuống cấp và phải dỡ bỏ để xây dựng lại, nhưng với một số người, sẽ không khỏi lưu luyến và hoài niệm về một thời sinh sống trong các dãy nhà này, một thời làm việc không biết mệt mỏi vì lý tưởng, vì đất nước. 

Thời gian cứ trôi nhanh, những tòa nhà cao tầng mà một thế hệ đã phải ngước nhìn và mơ ước nay đã trở nên cũ kỹ và xuống cấp. Những bức tường trở nên ố vàng, bong lóc, những rào lan can ghỉ thép, vôi vữa cũng không muốn gắn bó với bờ tường. Những căn phòng nhỏ là lý tưởng một thời nay trở nên quá chật hẹp, không còn phù hợp với cuộc sống các gia đình hiện tại. Cuộc sống của con người trong các khu tập thể này cũng trở nên bất an do nhiều nguyên do khác nhau đến từ sự chật hẹp, sự xuống cấp của các tòa nhà. Trong khi đó, việc cải tạo, sửa sang lại vô cùng khó khăn do kiến trúc gắn liền với nhau và một vài gia đình không quyết định được việc này do mối quan hệ liên quan ảnh hưởng với các hộ gia đình khác.

Vậy nên, việc dỡ bỏ các dãy nhà tập thể đã xuống cấp nhằm đảm bảo cuộc sống và sự an toàn cho người dân là một việc làm cần thiết. Bỏ đi những ngôi nhà không còn an toàn và thay vào đó những tòa nhà mới đẹp hơn, rộng hơn và an toàn hơn là một sự tiến bộ, một sự thay đổi tích cực trong đô thị. 

Khu tập thể Quang Trung khi còn đang xây dựng (1974). Ảnh: internet
Khu tập thể Quang Trung khi còn đang xây dựng (1974). Ảnh tư liệu

Tuy nhiên, sự tiến bộ nào cũng cần có bệ đỡ nền tảng của nó từ cái cũ, vì đó là quá khứ, là lịch sử. Điều đó làm cho chúng ta phải suy nghĩ và cân nhắc liệu có cần phải xóa bỏ tất cả không, để rồi coi như thành phố Vinh như chưa từng xuất hiện một loại hình kiến trúc biểu tượng của thời bao cấp hay không? Một loại hình kiến trúc mà như ông Lương Bá Quảng, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Nghệ An đánh giá: “Là loại hình kiến trúc lấy con người làm trung tâm, nó khác với các khu chung cư hiện nay lấy lợi nhuận làm trung tâm”.

Hãy đặt ra một khía cạnh coi khu tập thể Quang Trung là một di sản văn hóa, vậy thì phải tìm cách để bảo tồn? Giữ lại nguyên vẹn khu tập thể đương nhiên không phải là câu trả lời. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cách khác để bảo tồn di sản này. 

Trước hết, cần phải lưu giữ lại những tài liệu liên quan đến quá trình xây dựng và sử dụng khu tập thể này, từ các bản thiết kế, các hợp đồng hay chứng nhận cho các hộ gia đình sinh sống ở đây, các giấy tờ liên quan đến sửa sang, cải tạo trong thời gian qua và cả những giấy tờ, tài liệu liên quan đến quá trình giải tỏa, phá bỏ các khu nhà. 

Một góc tòa nhà trong khu tập thể Quang Trung hiện nay. Ảnh tư liệu
Một góc tòa nhà trong khu tập thể Quang Trung hiện nay. Ảnh tư liệu

Cũng cần thiết phải mô hình hóa lại toàn cảnh khu tập thể này theo một tỷ lệ nhất định nhằm lưu gia lại để khi cần có thể định vị lại nó trong thành phố Vinh trong một thời đoạn nhất định. Và sẽ tuyệt vời hơn nếu giữ lại một phần, có thể là một tòa nhà hay một phần tòa nhà có nhiều hộ gia đình đã sinh sống như là một không gian lịch sử của thời bao cấp.

Trong đó, không chỉ giữ lại cái khung nhà cửa, mà cố gắng giữ được càng nhiều càng tốt những cách bố trí, nội thất bên trong các căn phòng. Tiến hành sưu tầm hiện vật từ nhiều gia đình khác nhau đã sinh sống ở đây, để giữ lại một không gian tập thể như trước đây nó vốn có. Giống như một bảo tàng nhỏ thời bao cấp mà trong đó có được cả những dụng cụ, những hiện vật tiêu biểu như các sổ gạo, các phiếu mua hàng, các công cụ, dụng cụ sinh hoạt mà nhiều người còn lưu giữ lại được. 

Có thể trong tương lai, không gian này sẽ thu hút được nhiều người tham quan, khi họ muốn biết hơn về thời bao cấp ở Vinh. 

Sỹ Hào

tin mới

Ảnh đại diện Biến đặc sản thành hàng hóa

Biến đặc sản thành hàng hóa

(Baonghean.vn) - Nghệ An nổi tiếng với rất nhiều loại đặc sản ở khắp các vùng, miền. Tuy nhiên, việc biến đặc sản trở thành hàng hóa, góp phần phát triển sinh kế bền vững cho người dân bản địa thì vẫn đang dừng lại ở dạng tiềm năng...
mục đích cuối cùng

Mục đích cuối cùng

(Baonghean) - Suy cho cùng, người ta bán hàng đểu hay đánh thuế kiểu tận thu cũng đều nhắm tới một cái đích duy nhất là túi tiền của người dân.
Phòng thủ

Phòng ngự

(Baonghean.vn) - Phá đi “sự phòng ngự” chính là “vượt qua chính mình”, tự khẳng định mình và thể hiện vai trò, trách nhiệm, lương tâm, tình cảm của mình với Đảng, với Nhân dân.
báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu

Liều lượng!

(Baonghean) - Phải có những hình thức phê bình, kiểm điểm, đánh giá và nhận xét xác đáng đối với những tờ báo, những địa chỉ báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu.
Người tiêu dùng ở huyện Tương Dương hiện đang chỉ được một chọn lựa duy nhất là dùng xăng A95. Ảnh: Hồ Phương

Xăng E5 không lên núi?

(Baonghean.vn) - Ngược huyện núi 30a Tương Dương dịp này, lạ kỳ khi thấy ở các cửa hàng xăng dầu vắng bóng xăng sinh học E5. Chỉ duy nhất xăng A95 được bán với giá ngất ngưởng 20.690 đồng/lít.
Kiềm chế 'nhân tai'

Kiềm chế 'nhân tai'

(Baonghean) - Đợt mưa lũ đang diễn ra đã gần ở mức thảm họa; bởi diện ảnh hưởng rộng lớn từ miền Trung ra tới miền Bắc, thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đau đớn nhất là có gần 100 người chết và mất tích.
Đôi điều về ý thức 'chung tay'

Đôi điều về ý thức 'chung tay'

(Baonghean.vn) - Ở quê, sau bão người dân tự giác dọn dẹp, mọi thứ đều sạch sẽ, gọn gàng. Ở phố, có nơi người dân chung tay thì công nhân môi trường bớt mệt, có nơi họ coi đó là việc của người khác.
Đi thảo cầm viên

Đi thảo cầm viên

(Baonghean) - Ngày lễ 2/9 vừa qua, gia đình mình không đi đâu xa mà chỉ loanh quanh trong thành phố. Cứ nghĩ mọi người đi chơi hết nên thành phố sẽ vắng, mọi người quyết định đưa bé Bim đi thảo cầm viên chơi. 
'Góp gió' để thành 'bão'

'Góp gió' để thành 'bão'

(Baonghean) - Nhiều người nói là công cuộc phòng chống tham nhũng của ta chưa khi nào làm mạnh và đạt được kết quả to lớn như thời gian vừa qua, ông thấy thế nào?
Để 'tàu 67' không rỉ

Để 'tàu 67' không rỉ

(Baonghean) - Phải nói ngay rằng: Nghị định 67 của Chính phủ về việc hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ thép để đánh bắt xa bờ là một chủ trương đúng khi tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Vấn đề là trong khi chúng ta không hề thiếu những chuyên gia hàng hải được đào tạo bài bản, nhưng suốt từ ngày có Nghị định 67, chưa hề thấy một chuyên gia nào cảnh báo về việc chuyển từ tàu thuyền đánh cá truyền thống sang tàu vỏ sắt thì sẽ như thế nào?
'Vô tính'

'Vô tính'

(Baonghean) - Trong đội ngũ có không ít người sống kiểu 'mũ ni che tai” phó mặc tất cả. Ai muốn làm gì thì làm, đúng hay sai mặc kệ miễn là không ảnh hưởng đến cá nhân mình. 
'Trích ngang' có quan trọng?

'Trích ngang' có quan trọng?

(Baonghean) - Có một thời quá nặng về “chủ nghĩa lý lịch”, dẫn đến một số địa phương, một số cơ sở… thực hiện “chủ nghĩa lý lịch” một cách máy móc, làm cho không ít người gặp khó khăn, vướng mắc.
Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

(Baonghean) - Là một địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, dân số đông, phần lớn sống ở nông thôn và còn dựa nhiều vào sản xuất nông nghiệp, những năm qua, sản xuất nông nghiệp của Nghệ An đạt được những tiến bộ cả về sản lượng, năng suất, chất lượng. Tuy vậy, nhìn chung, năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp của Nghệ An chưa cao, chưa có thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh còn nhiều hạn chế, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, xuất khẩu ra thị trường ngoài nước còn yếu.
Thi nhau… nhận khuyết điểm!

Thi nhau… nhận khuyết điểm!

(Baonghean) - Tránh tình trạng thi đua nhận khuyến điểm, nhưng sau đó là im lặng, các khuyết điểm không những không hạn chế, khắc phục, mà lại có nguy cơ tăng thêm.
Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

(Baonghean) - Để Nam Đàn phát triển, cần phải thay đổi tư duy, tầm nhìn tạo ra bước đột phá trong phát triển du lịch; cùng đó là cần có cơ chế, thể chế để thay đổi “đẳng cấp” cho Nam Đàn, Tiến sỹ Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh.
Tẩu tán nhân sự

Tẩu tán nhân sự

Trong lịch sử tư pháp của nước ta, có lẽ đây là lần đầu tiên người ta nghe đến cụm từ “tẩu tán nhân sự”.
Hãy vì đại cục

Hãy vì đại cục

(Baonghean) - Đề xuất của Bộ Nội vụ về việc sáp nhập một số sở, ngành trong dự thảo Nghị định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND các tỉnh, thành phố đã trở thành tâm điểm của dư luận.
Tội phạm 'chống lưng'

Tội phạm 'chống lưng'

(Baonghean) - Cách đây hơn một tuần, trong hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực nội chính đã yêu cầu xử lý nghiêm những hành vi bảo kê, “chống lưng” cho tội phạm. Nhưng qua những sự việc xảy ra gần đây cho thấy, cũng cần xử lý kiên quyết những hành vi “chống lưng” cho sai phạm.
Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

(Baonghean) - Giải trình vấn đề thông tuyến khám chữa bệnh BHYT trước Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội trong ngày 1/3/2017, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh đã nêu lên một thực trạng buồn về sự cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB), nhất là các cơ sở tư nhân như khuyến mãi, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... khiến nhu cầu KCB tăng ảo. 
Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

(Baonghean) - Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay doanh nghiệp là cơ sở, là một trong những động lực quyết định tốc độ và chất lượng của phát triển. Nguyên lý này càng có ý nghĩa đối với tỉnh Nghệ An, hay nói cách khác, phát triển doanh nghiệp gắn với kinh tế nông nghiệp, nông thôn là sự lựa chọn cần thiết trong chiến lược phát triển của Nghệ An.
Đừng để người tốt bị ngăn trở

Đừng để người tốt bị ngăn trở

(Baonghean) - Chiến dịch trả lại công năng vỉa hè là dành cho người đi bộ chứ không phải là nơi buôn bán ở thành phố Hồ Chí Minh khởi phát từ sự “xuống đường” chỉ đạo một cách quyết liệt, cụ thể của ông Phó Chủ tịch UBND quận 1 vẫn tiếp tục diễn ra. Nhưng xung quanh việc này đã bắt đầu có những động thái mới không thể xem thường.