Tại sao các chuyên gia bảo mật khuyến cáo không nên lắp đặt camera an ninh trong nhà?

Không có chiếc camera an ninh nào thực sự “miễn nhiễm với tin tặc”. Bất kỳ thiết bị nào kết nối Internet cũng có thể bị xâm nhập, và thực tế, nhiều nhà sản xuất camera đã chứng minh họ không đáng tin cậy như người dùng tưởng.

Ngày nay, nhiều gia đình trang bị camera trong nhà như một phần của hệ sinh thái “nhà thông minh”, nhằm tăng cường an ninh hoặc tiện theo dõi người già, trẻ nhỏ khi vắng nhà.

Tuy nhiên, hàng loạt sự cố rò rỉ hình ảnh và lỗ hổng bảo mật gần đây cho thấy những thiết bị này có thể trở thành “con mắt thứ ba” bị lợi dụng. Và theo các chuyên gia, đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Trong khi camera an ninh ngoài trời vẫn có giá trị nhất định, thì camera trong nhà lại đang đặt người dùng vào nhiều rủi ro hơn là lợi ích mà chúng mang lại.

Camera an ninh trong nhà dễ trở thành “con mồi” của tin tặc

Phần lớn các hệ thống camera gia đình hiện nay cho phép người dùng truy cập hình ảnh từ xa - một tính năng tiện lợi giúp bạn giám sát ngôi nhà ở bất kỳ đâu có kết nối Internet.

Tuy nhiên, chính sự tiện lợi ấy cũng mở ra cánh cửa cho tin tặc. Chỉ cần xâm nhập được vào mạng nhà thông minh, tin tặc hoàn toàn có thể xem trực tiếp nguồn cấp dữ liệu camera như chính chủ nhân của nó.

Điều đáng lo ngại là hầu hết các thiết bị này đều liên kết với các tài khoản trung tâm như Google, Apple hoặc Amazon, và đôi khi yêu cầu thêm tài khoản riêng của nhà sản xuất. Vì vậy, việc bảo mật thông tin đăng nhập trở nên đặc biệt quan trọng, hãy luôn sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố (2FA) và hạn chế chia sẻ quyền truy cập.

Nếu bị tin tặc chiếm quyền điều khiển, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn bạn nghĩ. Tin tặc có thể quan sát sinh hoạt riêng tư, ghi lại hình ảnh nhạy cảm, hoặc phân tích thói quen sinh hoạt để tìm thời điểm bạn rời nhà, tạo điều kiện cho trộm cắp. Nói cách khác, thiết bị được thiết kế để bảo vệ bạn có thể trở thành công cụ xâm phạm quyền riêng tư và an ninh cá nhân một cách tinh vi nhất.

Khi niềm tin vào các “ông lớn” công nghệ bị lung lay

Vấn đề bảo mật camera không chỉ nằm ở tin tặc mà còn ở chính những công ty sản xuất thiết bị. Đây là lý do khiến trang web công nghệ nổi tiếng ReviewGeek (Mỹ) loại bỏ cả thương hiệu thiết bị nhà thông minh Wyze (Mỹ) và Eufy (Trung Quốc) khỏi danh sách sản phẩm được khuyến nghị.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 2019, khi Wyze được cảnh báo về một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng cho phép người ngoài truy cập vào video lưu trên thẻ microSD của camera. Thay vì công khai cảnh báo người dùng, công ty lại âm thầm khuyến nghị họ nâng cấp thiết bị, một động thái bị giới chuyên môn xem là thiếu minh bạch.

Trường hợp của Eufy còn gây tranh cãi hơn. Hãng này từng tuyên bố dữ liệu camera được mã hóa hoàn toàn, chỉ lưu trữ cục bộ, và không bao giờ gửi lên đám mây. Tuy nhiên, thực tế lại khác xa lời quảng cáo, khi người dùng xem trước hình thu nhỏ cảnh báo chuông cửa, ảnh chụp màn hình vẫn bị tải lên máy chủ Amazon Web Services mà không có mã hóa bảo vệ.

Thậm chí, các nhà nghiên cứu từ tờ The Verge đã chứng minh rằng chỉ với số sê-ri camera, dấu thời gian UNIX và mã khóa Hex, tin tặc có thể truy cập luồng video, song Eufy vẫn liên tục phủ nhận điều này.

Đằng sau những sự cố đó là câu hỏi lớn về quyền riêng tư. Các công ty công nghệ vốn đã nắm trong tay lượng dữ liệu khổng lồ về người dùng, từ lịch sử tìm kiếm, vị trí, thói quen mua sắm đến tương tác trực tuyến.

Liệu bạn có thực sự cảm thấy an toàn khi bổ sung vào đó hình ảnh 24/7 bên trong ngôi nhà của mình? Bởi nếu tin tặc có thể truy cập, thì nhà sản xuất, với mọi đặc quyền hệ thống có thể làm điều đó dễ dàng hơn rất nhiều.

Camera an ninh ngoài trời: Lựa chọn an toàn và hợp lý hơn

Nếu bạn thật sự muốn tăng cường an ninh cho ngôi nhà, camera ngoài trời là lựa chọn đáng cân nhắc hơn hẳn. Thị trường hiện có vô số mẫu mã với tính năng đa dạng, từ giám sát 24/7, phát hiện chuyển động cho đến cảnh báo qua điện thoại, tất cả đều mang lại hiệu quả bảo vệ tương đương, thậm chí vượt trội so với camera trong nhà.

Không giống các mẫu camera đặt trong nhà vốn dễ bị xâm phạm quyền riêng tư, camera an ninh ngoài trời được thiết kế chuyên biệt để chịu đựng điều kiện khắc nghiệt. Những mẫu cao cấp có thể hoạt động ổn định dưới mưa, nắng gắt, thậm chí cả trong đêm tối, đảm bảo hình ảnh rõ nét trong mọi hoàn cảnh.

Ngoài ra, người dùng có thể chọn các thiết bị đa năng như chuông cửa thông minh, vừa đóng vai trò camera giám sát, vừa giúp nhận diện khách đến hay giao hàng.

Quan trọng hơn cả, camera an ninh ngoài trời ít gây rủi ro về quyền riêng tư. Trong trường hợp chẳng may bị tin tặc xâm nhập, chúng cũng chỉ có thể quan sát khu vực sân, hiên hay đường phố - những nơi vốn đã công khai. Nội thất, sinh hoạt cá nhân và những khoảnh khắc riêng tư bên trong ngôi nhà vẫn được bảo vệ an toàn.

Hệ thống an ninh truyền thống: Giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả hơn

Nếu bạn lắp camera trong nhà với mục đích bảo vệ an ninh, rất có thể bạn đang chi nhiều tiền hơn cho một hệ thống kém hiệu quả. Phần lớn camera thông minh hiện nay chỉ bắt đầu ghi hình khi phát hiện chuyển động và gửi thông báo đến điện thoại.

Bạn cần mở ứng dụng, kiểm tra hình ảnh, rồi mới quyết định gọi cảnh sát - một quy trình mất thời gian và phụ thuộc hoàn toàn vào việc bạn có thấy cảnh báo kịp lúc hay không. Trong nhiều trường hợp, kẻ trộm đã rời đi trước khi bạn kịp phản ứng.

Ngược lại, các hệ thống báo động truyền thống hoạt động trực tiếp và nhanh chóng hơn. Khi phát hiện có dấu hiệu xâm nhập, chúng kích hoạt còi hú lớn để xua đuổi kẻ đột nhập và tự động thông báo cho cơ quan chức năng nếu không được tắt trong thời gian quy định.

Dù không hoàn hảo vì vẫn có thể bị vô hiệu hóa bởi người có kinh nghiệm nhưng chúng không phụ thuộc vào Wi-Fi hay ứng dụng di động, yếu tố thường khiến các thiết bị an ninh thông minh gặp sự cố.

Các vụ việc liên quan đến Wyze và Eufy chỉ là lời nhắc mới nhất rằng không có camera nào “miễn nhiễm” với tin tặc. Dù công nghệ bảo mật ngày càng được cải thiện nhưng tin tặc cũng không ngừng tinh vi hơn.

Thực tế này dẫn đến một kết luận rõ ràng rằng, cách duy nhất để đảm bảo camera trong nhà không bị tấn công là không lắp đặt nó ngay từ đầu. Với mức rủi ro tiềm ẩn về quyền riêng tư và an ninh cá nhân, lợi ích mà camera an ninh trong nhà mang lại dường như không đủ để đánh đổi./.