Tại sao EU cần 800 tỷ Euro để tái vũ trang?

Theo RT ngày 5/3, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã trình bày kế hoạch tái vũ trang quy mô lớn cho châu Âu. Chi phí của chương trình ước tính là 800 tỷ Euro.

Chủ tịch EC cho biết trong một tuyên bố: “Theo kế hoạch ReArm Europe, gần 800 tỷ Euro có thể được huy động vì một châu Âu an toàn và bền vững. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các đối tác NATO. Đây là thời điểm quan trọng đối với châu Âu. Chúng tôi sẵn sàng tăng cường nỗ lực của mình”.

Kế hoạch bao gồm 5 phần. Đầu tiên là việc đưa ra những nhượng bộ cho các quốc gia thành viên EU trong lĩnh vực kỷ luật tài chính. Hiện nay, các thành viên EU có nghĩa vụ tuân thủ các điều khoản của Hiệp ước ổn định và tăng trưởng, theo đó, thâm hụt ngân sách hàng năm không được vượt quá 3% GDP và nợ công phải dưới 60% GDP.

"Phần đầu tiên của kế hoạch tái vũ trang châu Âu là giải phóng việc sử dụng các quỹ ngân sách cho quốc phòng ở cấp quốc gia. Các quốc gia thành viên sẵn sàng đầu tư nhiều hơn vào an ninh của chính họ, nếu họ có đủ không gian tài chính... Do đó, trong tương lai gần, chúng tôi sẽ đề xuất kích hoạt một điều khoản miễn trừ các quốc gia khỏi việc thực hiện các điều khoản của Hiệp ước ổn định và tăng trưởng”, bà Ursula von der Leyen cho biết.

Theo Chủ tịch EC, biện pháp này sẽ cho phép các nước EU phân bổ 650 tỷ Euro cho nhu cầu quốc phòng trong vòng 4 năm mà không gây ra thủ tục thâm hụt quá mức.

Phần thứ hai của kế hoạch là cung cấp cho các nước EU khoản vay 150 tỷ Euro để đầu tư vào quốc phòng. Số tiền này sẽ được dành riêng cho các hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa, hệ thống pháo binh, sản xuất đạn dược, máy bay không người lái và các loại vũ khí khác.

Người đứng đầu EC cho biết, công cụ này sẽ giúp các quốc gia thành viên tập hợp nhu cầu và thực hiện mua bán chung. Tất nhiên, với số tiền như vậy, các quốc gia thành viên sẽ có thể tăng mạnh hỗ trợ cho Ukraine.

EC tin rằng, cách tiếp cận mua sắm chung này sẽ giúp giảm chi phí, tăng khả năng tương thích của các hệ thống quốc phòng và củng cố nền tảng công nghiệp của ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu.

Ngoài ra, EC đề xuất sử dụng các khả năng của ngân sách EU cũng như huy động vốn tư nhân thông qua Ngân hàng Đầu tư châu Âu.

Ngoài ra, bà von der Leyen tin rằng, cần phải đẩy nhanh quá trình hình thành Liên minh Tiết kiệm và Đầu tư châu Âu, mà bà đã đề cập đến vào mùa Thu năm ngoái. Cấu trúc này sẽ giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt kinh phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp.

Theo Chủ tịch EC, Liên minh châu Âu hiện đang sống “trong thời đại tái vũ trang”, vừa để đáp ứng nhu cầu cấp thiết phải hành động và hỗ trợ Ukraine trong ngắn hạn, vừa để giải quyết nhu cầu dài hạn là phải đảm nhiệm nhiều trách nhiệm hơn đối với an ninh châu Âu.

Giới quan sát cho rằng, không phải tất cả các nước EU đều đồng ý với một kế hoạch đầy tham vọng như vậy. Nhà phân tích kinh tế Alexei Kuznetsov cho rằng, điều này có thể kéo theo nhiều hậu quả, bao gồm một số quốc gia rời khỏi EU. Nó cũng có thể dẫn tới kinh tế EU sự suy giảm thịnh vượng.

Bà Ursula von der Leyen đã trình bày chi tiết về kế hoạch ReArm Europe để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp của EU về Ukraine và quốc phòng vào ngày 6/3. Cuộc họp dự kiến ​​sẽ đưa ra những quyết định đầu tiên nhằm tăng cường năng lực phòng thủ của EU. Vấn đề này trước đây đã được các nhà lãnh đạo EU thảo luận tại cuộc họp vào tháng 2 ở Brussels.

Trong thông báo chính thức của hội nghị thượng đỉnh, EU đã tăng chi tiêu quân sự trong nhiều năm nay. Theo số liệu thống kê chính thức, chi tiêu quốc phòng đã tăng hơn 30% từ năm 2021 đến năm 2024, lên tới khoảng 326 tỷ Euro, chiếm khoảng 1,9% GDP của EU.

Tại hội nghị thượng đỉnh, EC cũng sẽ trình bày các đề xuất tăng tài trợ cho Ukraine trong bối cảnh chính sách của Mỹ đang thay đổi. Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng sẽ thảo luận về việc cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine. Như Chủ tịch Hội đồng Châu Âu António Costa đã tuyên bố vào cuối tháng 2, EU sẵn sàng đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn đối với an ninh châu Âu.

Các chuyên gia tin rằng, Brussels khi lên kế hoạch tăng chi tiêu quân sự, cố tình không tính đến khả năng cuộc sống ở các nước EU xấu đi.

Chuyên gia Vadim Trukhachev -Phó Giáo sư tại Đại học Nhân văn nhà nước Nga cho rằng, EC đang không nghĩ tới nền kinh tế. Theo ông Trukhachev, điều quan trọng nhất đối với EU là đánh bại Nga, và họ không ngại đổ ngân sách để đạt được điều này. “Với họ, ý thức hệ quan trọng hơn kinh tế”, chuyên gia nhận định.