Thành phố Vinh: Vấn nạn đổ trộm rác thải xây dựng

(Baonghean) - Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng của Thành phố Vinh trong những năm qua dẫn đến tình trạng khối lượng rác thải xây dựng ngày càng tăng. Tuy nhiên, thay vì tập kết vào bãi rác xây dựng của thành phố thì các tài xế và nhiều người dân lại lựa chọn cách đổ trộm rác thải xây dựng trên các lòng đường, vỉa hè, các bãi đất trống của khu dân cư.

Dáng vẻ mệt mỏi sau một đêm thức trắng cùng với lực lượng dân phòng khối xóm mật phục các tài xế xe tải đổ trộm chất thải xây dựng, anh Nguyễn Tất Thảo - Phó Chủ tịch UBND phường Trung Đô và anh Nguyễn Ngọc Tuân, cán bộ đô thị phường cho biết, từ hơn 1 năm nay, đây là những việc làm thường xuyên ở phường. Là đơn vị nằm tiếp giáp với xã Hưng Lợi (Hưng Nguyên), có hệ thống đê kênh thấp bao quanh cùng nhiều ao hồ, bãi đất trống nên lâu nay, Trung Đô là địa điểm các tài xế xe tải đến đổ trộm rác thải xây dựng, rác thải rắn. Hiện nay, phường đang có 4 công trình xây dựng lớn là dự án của Công ty nhà Hà Nội, Công ty xây dựng Đại Thành, công trường đê bao sông Vinh và công trình tái định cư dự án đường Lê Mao kéo dài.

Do những khó khăn về mặt kinh tế nên một số công trình đang thi công cầm chừng, lợi dụng việc này, các đối tượng vận chuyển rác thải rắn, rác thải xây dựng thường xuyên cho xe đến đổ trộm. Phường đã lập đường dây nóng và phối hợp với tất cả các khối quán triệt người dân nếu phát hiện ra trường hợp nào vi phạm cần phải điện báo khẩn cấp. Nhận được tin báo, lực lượng quy tắc đô thị, cán bộ môi trường của phường phải lập tức có mặt thực hiện các biện pháp ngăn chặn, yêu cầu bốc dỡ và xử phạt. Hàng đêm, phường đều thành lập các tổ công tác tuần tra, chốt chặn để kịp thời phát hiện và xử lý những đối tượng vi phạm. Những tháng cuối năm 2013, UBND phường đã phối hợp với công an phường xử phạt hành chính 6 vụ xả rác xây dựng trộm, phạt hành chính 10 triệu đồng. Từ đầu năm 2014 đến nay, phường đã nhiều lần bắt quả tang và ngăn chặn kịp thời nhiều tài xế xe tải đang định thực hiện hành vi đổ trộm rác thải xây dựng. Đối với những đối tượng này, các tổ công tác chỉ ngăn chặn không cho đổ, nhắc nhở và nghiêm cấm tuyệt đối việc đổ trộm rác thải xây dựng ở các khu dân cư.

Rác thải xây dựng người dân đổ trên đường Hồ Tông Thốc, TP. Vinh.

Tại phường Hà Huy Tập, tình trạng đổ rác thải xây dựng xảy ra nhiều ở một số khu vực đất trống thuộc khối Phong Toàn, đường Phạm Đình Toái và một số bãi gom rác tạm thời. Bà Đặng Thị Hòa - Chủ tịch UBND phường Hà Huy Tập cho biết, trước thực trạng có một số lái xe đổ rác thải xây dựng trộm vào ban đêm, đội quy tắc đô thị phường phối hợp với các khối xóm thường xuyên kiểm tra và xử lý hành chính đối với những người vi phạm.

Ngoài tình trạng đổ trộm rác thải xây dựng ở các bãi đất trống trong khu dân cư, thì trên địa bàn Thành phố Vinh lâu nay còn xảy ra hiện tượng các hộ dân thi công, sửa nhà có hành vi đổ lẫn rác xây dựng vào trong xe rác, gây ra nhiều khó khăn cho việc thu gom. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Kiểm tra, Công ty Môi trường đô thị Nghệ An cho biết, việc đổ trộm rác thải xây dựng trái phép đã trở thành vấn nạn. Các chủ gia đình sửa chữa, xây dựng nhà cửa đã lợi dụng việc đổ rác thải sinh hoạt để đổ trộm rác xây dựng.

Trong quá trình đô thị hóa của thành phố, việc phát sinh rác thải, chất thải xây dựng là điều không thể tránh khỏi. Từ năm 2009, Thành phố Vinh đã xây dựng đề án tập kết rác thải xây dựng tạm thời. Theo quy hoạch, thành phố đã lựa chọn 5 địa điểm để làm bãi tập kết rác thải xây dựng gồm 2 bãi ở xã Hưng Đông (có tổng diện tích 30.000m2), xã Nghi Liên (diện tích hơn 35.000m2) và 1 bãi ở phường Vinh Tân (diện tích hơn 16.000m2). Đây là những vị trí thấp trũng, xa khu dân cư, thuận tiện cho xe tải ra vào và đảm bảo được những yếu tố khác. Trong thời gian đầu, những bãi rác này được UBND các phường, xã trực tiếp quản lý. Đến năm 2013, UBND thành phố chuyển lại cho Công ty Môi trường đô thị Nghệ An vận hành, quản lý. Hiện nay, công ty đang sử dụng 2 bãi rác ở phường Vinh Tân và xã Hưng Đông làm điểm phục vụ nhu cầu tập kết rác thải xây dựng của người dân. Khi đến đổ các loại chất thải rắn xây dựng ở khu vực này, người dân không phải trả bất cứ loại phí nào. Thế nhưng, các tài xế và người dân vẫn không đổ rác xây dựng đúng nơi quy định mà thường đổ trộm trong các khu dân cư.

Theo quy định của UBND Thành phố Vinh, các tổ chức, các gia đình, cá nhân có rác thải rắn xây dựng cần phải phân loại để tái chế, sử dụng vào mục đích khác nhau trước khi được thu gom, vận chuyển đến điểm tập kết đúng vị trí, đúng thời gian quy định, tránh gây tình trạng ô nhiễm môi trường. Thế nhưng, lâu nay, việc này vẫn đang bị bỏ ngỏ. “Lâu nay, theo thói quen, khi có rác thải xây dựng, chủ nhà thường chỉ hợp đồng vận chuyển với tài xế còn chuyện tài xế đổ rác ở đâu không nằm trong trách nhiệm của chủ nhà. Vì sợ tốn tiền xăng đi lại nên nhiều tài xế đã chọn cách thức đổ trộm. Một số hộ dân thậm chí không thuê xe tải mà chọn thời điểm ban đêm, đưa rác thải xây dựng đổ lẫn với rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm, mất mỹ quan đô thị” - ông Nguyễn Tất Thảo, Phó Chủ tịch UBND phường Trung Đô cho biết.

Bàn về giải pháp ngăn chặn tình trảng rác thải rắn xây dựng đổ tràn lan, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân cũng như mỹ quan đô thị, ông Nguyễn Tiến Dũng cho biết, nếu như lực lượng quy tắc đô thị ở các phường, xã làm việc nghiêm, xử lý mạnh tay thì chắc chắn sẽ kiểm soát được tình hình. Bên cạnh đó, cũng cần xây dựng chế tài xử phạt nặng đủ sức răn đe. Bên cạnh đó, các cơ quan cấp phép xây dựng cũng cần có thêm quy định bắt buộc, yêu cầu chủ công trình phải ký hợp đồng vận chuyển rác thải rắn xây dựng đúng quy định, đảm bảo được phân loại, tập kết đúng nơi, đúng chỗ. Nếu vi phạm có thể có hình thức xử phạt, nếu tái phạm có thể đình chỉ công trình.

Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị của UBND Thành phố Vinh cần phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan như lực lượng công an, thanh tra xây dựng, thanh tra giao thông, cán bộ Công ty Môi trường đô thị thành phố và các tổ dân phố để kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Trước mắt, tổ chức ra quân kiểm tra xử lý nghiêm để tạo nề nếp, ý thức cho người dân trong việc xử lý rác thải xây dựng. Làm được những điều đó, chắc chắn tình trạng “rác tặc” trên các phường xã ở Thành phố Vinh sẽ giảm thiểu và dần dần chấm dứt. Đây cũng là một trong những mục tiêu để xây dựng Thành phố Vinh trở thành đô thị văn minh, sạch đẹp, hiện đại.

Bài, ảnh: Nguyên Khoa