Tháo gỡ khó khăn cho ngành Giáo dục trong bối cảnh mới - Kỳ 2: “Vừa hành quân, vừa xếp hàng”
Sau khi chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, quá trình chuyển giao gặp nhiều vướng mắc, khiến hàng loạt dự án xây mới trường học trên địa bàn nguy cơ bị chậm tiến độ. Trong khi đó, hơn một nửa số xã, phường trên địa bàn tỉnh không có công chức có chuyên môn, kinh nghiệm công tác trong ngành Giáo dục nên chính quyền cũng đang gặp khó trong việc quản lý.
Nội dung: Tiến Hùng - Mỹ Hà; Kỹ thuật: Nam Phong • 11/09/2025
Sau khi chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, quá trình chuyển giao gặp nhiều vướng mắc, khiến hàng loạt dự án xây mới trường học trên địa bàn nguy cơ bị chậm tiến độ. Trong khi đó, hơn một nửa số xã, phường trên địa bàn tỉnh không có công chức có chuyên môn, kinh nghiệm công tác trong ngành Giáo dục nên chính quyền cũng đang gặp khó trong việc quản lý.
Hơn 1 năm nay, Trường Tiểu học Quang Trung (phường Thành Vinh), vẫn đang phải đi thuê phòng của một trường đại học trên địa bàn để có chỗ cho hơn 1.100 học sinh đến lớp. Trường cũ đã bị tháo dỡ, giải phóng mặt bằng từ lâu, nhưng trường mới thì vẫn chưa được khởi công.
“Khi dự án được phê duyệt, thì chính quyền TP. Vinh (cũ) có cấp nguồn để nhà trường đi thuê chỗ mới, nhưng chỉ được cấp để thuê trong 2 năm học. Hết năm học 2025-2026 này sẽ không được cấp nữa. Trong khi dự án đến giờ vẫn chưa thấy khởi công, nên gần như hết năm nay sẽ không hoàn thành. Nhà trường lại phải gia hạn thuê tiếp, nhưng cũng chưa biết lấy nguồn tiền đâu ra để thuê”, cô Từ Thị Thu Hương - Hiệu trưởng Trưởng Tiểu học Quang Trung nói.
Dự án xây mới Trường Tiểu học Quang Trung được UBND TP. Vinh (cũ) phê duyệt từ lâu, giao UBND phường Quang Trung (cũ) làm chủ đầu tư. Đầu năm học 2024-2025, sau khi nhà trường đã thuê được chỗ mới để dạy, đơn vị thi công đã đưa máy móc đến tháo dỡ các dãy nhà cũ. Tuy nhiên, khi chỉ còn 1 dãy nhà 2 tầng chưa tháo dỡ xong, việc giải phóng mặt bằng dừng lại. Suốt gần nửa năm qua, trên công trường này không còn bóng dáng công nhân, máy móc. Trong khi đó, cô và trò của Trường Tiểu học Quang Trung lại đang sốt ruột, đếm từng ngày để được học trong ngôi trường mới.
“Phải đi thuê để dạy rất bất tiện, các em học sinh cũng rất thiệt thòi. Vì thuê phòng của một trường đại học, ở trong này họ cùng cho nhiều đơn vị thuê, có cả các công ty, nên các em học sinh cũng không thể xuống khuôn viên chơi được. Mỗi buổi học chỉ có thể quanh quẩn trong lớp. Chính vì thế, chúng tôi rất mong dự án sớm hoàn thành. Nhưng với tiến độ hiện tại thì chắc phải gia hạn hợp đồng thuê tiếp”, cô Từ Thị Thu Hương nói và cho hay, hiện nay, mỗi tháng chi phí để thuê cơ sở mới là 160 triệu đồng. Tuy vậy, do không đủ phòng học nên nhà trường phải dạy chéo 2 ca, thậm chí dạy thêm cả thứ Bảy.
Cạnh đó, hơn 1.000 học sinh Trường THCS Quang Trung cũng lâm vào cảnh tương tự. Trường này trước đó cũng được phê duyệt dự án xây mới hoàn toàn. Vì thế, nhà trường cũng đành phải đi thuê cơ sở khác để dạy. Tuy nhiên, cho đến nay, tiến độ dự án cũng chỉ dừng lại ở khâu giải phóng mặt bằng rồi để đó.
Đây chỉ là 2 trong hàng loạt dự án trường học có nguy cơ bị kéo dài tiến độ, sau quá trình chuyển giao chính quyền 2 cấp. Trong đó, phường Thành Vinh là địa bàn có nhiều dự án gặp khó khăn, vướng mắc nhất. Theo một lãnh đạo UBND phường Thành Vinh, trên địa bàn hiện có 19 dự án về xây dựng trường học, với tổng mức đầu tư gần 775 tỷ đồng, do UBND thành phố (trước sắp xếp) quyết định chủ trương đầu tư.
Trong đó, dự án xây mới Trường THCS Quang Trung chỉ vừa mới hoàn thành lựa chọn nhà thầu thi công, vẫn đang lựa chọn các nhà thầu tư vấn. Còn dự án xây mới Trường Tiểu học Quang Trung thì đang hoàn thiện các thủ tục đầu tư trước khi lựa chọn nhà thầu thi công. Cùng với 2 trường này, còn có hàng loạt dự án như xây mới Trường Tiểu học Hưng Bình, Trường Mầm non Cửa Nam; Trường Mầm non Lê Mao; Trường THCS Hưng Chính, Trường THCS Cửa Nam…
“Tính đến nay, cơ quan có thẩm quyền vẫn chưa có định hướng về chuyển giao các dự án về cho cấp phường (mới) tiếp nhận, quản lý theo quy định, dẫn đến chưa đủ cơ sở để UBND phường Thành Vinh triển khai được các thủ tục tiếp theo; đặc biệt là thẩm quyền trong thực hiện các trình tự, thủ tục đầu tư của dự án và khả năng cân đối vốn phù hợp với tiến độ thực hiện của dự án thời gian tới. Một số dự án đang triển khai các bước, thủ tục đầu tư đang phải tạm dừng thực hiện”, lãnh đạo UBND phường Thành Vinh nói và nêu ví dụ, như dự án ở Trường Mầm non Cửa Nam, Sở Xây dựng chưa ban hành kết quả thẩm định bước thiết kế bản vẽ thi công do chưa xác định chủ thể trả lời (trước đây cơ quan trình Sở thẩm định là UBND thành phố cũ); Còn dự án tại Trường THCS Lê Lợi đã phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công nhưng chưa đủ cơ sở để phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Dự án Trường Tiểu học Quang Trung thì đơn vị tư vấn đã lập hồ sơ mời thầu nhưng chưa được phê duyệt.
Cũng theo lãnh đạo UBND phường Thành Vinh, đối với các dự án đang thi công dở dang, vì chưa có nguồn vốn để bố trí thanh toán cho nhà thầu do chưa có chuyển tiếp về dự án gắn với bố trí nguồn vốn từ ngân sách tỉnh, dẫn đến phát sinh tâm lý làm cầm chừng của đơn vị thi công. “Còn với dự án đang lựa chọn nhà thầu tư vấn dở dang như: Trường THCS Quang Trung thì đã có kiến nghị của nhà thầu trên hệ thống đấu thầu quốc gia về kết quả chấm thầu, tuy nhiên, thẩm quyền trả lời xử lý cũng chưa rõ, cùng với việc quá tải của hệ thống đấu thầu hiện nay nên chưa thể hoàn tất việc lập tài khoản của phường dẫn đến tiến độ kéo dài”, lãnh đạo UBND phường Thành Vinh nói.
Gần 2 tháng nay, kể từ khi chính quyền mới 2 cấp đi vào hoạt động, anh Hoàng Đình Tâm - chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội của xã Văn Kiều (huyện Nghi Lộc cũ), gần như không có thời gian để thư giãn. “Riêng thời gian đọc các văn bản từ các Sở gửi xuống đã chiếm gần hết ngày rồi”, anh Tâm nói. Anh Tâm từng là cán bộ văn hóa của xã cũ. Sau khi sáp nhập, anh là chuyên viên phụ trách đến 4 mảng gồm giáo dục, tôn giáo, chuyển đổi số và cải cách hành chính.
“Riêng mảng giáo dục với tôi thật sự mới lạ, vì thế mà phải nói là vừa học, vừa làm. Cũng may là gặp thuận lợi khi ngành Giáo dục cũng nhiệt tình hướng dẫn”, anh Tâm nói thêm.
May mắn hơn xã Văn Kiều, tại xã Diễn Châu, chuyên viên phụ trách lĩnh vực giáo dục của xã trước đó đã từng có kinh nghiệm làm việc tại Phòng Giáo dục và Đào huyện Diễn Châu cũ, dù chỉ là công tác tài chính, kế toán. “Tôi cũng có thuận lợi hơn nhiều đồng nghiệp khác là dù ngày xưa chỉ làm kế toán, nhưng cũng có quen biết rất nhiều trong ngành Giáo dục. Bây giờ được giao phụ trách lĩnh vực này, thì mình vừa học, vừa làm. Nhờ có mối quan hệ cũ, nên cái gì không biết thì mình chủ động hỏi Sở rồi hỏi những đồng nghiệp cũ”, chị Lê Thị Thanh Tâm - chuyên viên giáo dục của xã Diễn Châu nói.
Còn bà Phan Thị Thúy - Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Con Cuông cho biết, sau tháng đầu tiên còn nhiều bỡ ngỡ thì hiện nay, phòng đã định hình hoạt động, bắt đầu rõ việc, phân công nhiệm vụ đối với từng cán bộ. “Bản thân tôi cũng phải vừa làm, vừa học hỏi rất nhiều. Riêng lĩnh vực giáo dục, trước đây, tôi từng là công chức Phòng GD&ĐT, nhưng chỉ chuyên trách bậc học mầm non. Tất cả cán bộ, chuyên viên còn lại của phòng đều không có chuyên môn giáo dục. Cách làm việc của chúng tôi là bám sát văn bản chỉ đạo của từng ngành, từng lĩnh vực để triển khai. Đồng thời, phối hợp với các cấp, ngành để tổ chức tập huấn cho cán bộ về từng lĩnh vực phụ trách”, bà Phan Thị Thúy chia sẻ.
Thiếu chuyên viên phụ trách giáo dục có chuyên môn, kinh nghiệm đang là thực trạng của nhiều xã khi đi vào hoạt động. Trước đây, khi thực hiện chính quyền địa phương 3 cấp, ở cấp huyện có Phòng GD&ĐT và Phòng Nội vụ tham mưu UBND cấp huyện quản lý đội ngũ viên chức mầm non, tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn, nhưng khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp thì chỉ có 1-2 công chức phòng văn hóa - xã hội tham mưu UBND cấp xã quản lý Nhà nước về giáo dục, mà số lớn công chức đó không xuất phát công tác từ ngành GD&ĐT, nếu có cũng chỉ có chuyên môn 1 cấp học, nên rất khó khăn tham mưu công tác quản lý giáo dục.
Theo tìm hiểu của phóng viên, trên địa bàn tỉnh Nghệ An số trưởng phòng văn hóa - xã hội có trình độ chuyên môn liên quan đến giáo dục và đã từng công tác giáo dục chỉ có ở 22 trên tổng số 130 xã. Trong khi đó, có đến 91 người không có trình độ chuyên môn liên quan đến giáo dục và cũng chưa từng làm công tác giáo dục. Còn vị trí phó trưởng phòng văn hóa - xã hội thì có đến 106/130 xã không có trình độ chuyên môn liên quan đến giáo dục và chưa từng làm công tác giáo dục. Đối với vị trí chuyên viên phụ trách giáo dục, cũng có đến 109/130 xã không có trình độ chuyên môn liên quan đến giáo dục và chưa từng làm công tác giáo dục. Tổng hợp lại, có đến 69/130 xã, phường mà công chức bao gồm cả trưởng và phó phòng văn hóa - xã hội, lẫn chuyên viên phụ trách giáo dục đều không có trình độ chuyên môn liên quan đến giáo dục và chưa từng làm công tác giáo dục.
--------------
* Trang chủ
* Kỳ 3: Nỗ lực thích ứng linh hoạt
*Kỳ cuối: Nêu cao trách nhiệm, cống hiến hết mình
