Thị xã Hoàng Mai: Hàng loạt công trình xây dựng trái phép

Nhiều ngôi nhà xây dựng trái phép

Tại khu vực Đồng Quan, thôn Đồng Minh, xã Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai) gần đây xuất hiện một loạt móng nhà xây dựng trái phép. Các móng nhà này được xây dựng trên đất trồng cây lâu năm và đất trồng cây hàng năm khác, chưa được chuyển đổi thành đất ở. Chưa kể, khu vực này lại nằm trong quy hoạch xây dựng KCN Đông Hồi, vậy nhưng nhiều hộ dân tại thôn Đồng Minh, vẫn bất chấp quy định của pháp luật, tiến hành xây dựng nhà cửa trái phép.

Từ cổng chào thôn Đồng Minh, đi theo con đường độc đạo khá vòng vèo qua khu dân cư đông đúc là đến khu vực Đồng Quan. Đây là một mỏm núi thấp ăn ra biển. Từ trên cao có thể dễ dàng nhìn thấy nhiều móng nhà nằm rải rác, xen kẽ với các ao hồ nuôi tôm. Có một số ngôi nhà kiên cố xây dựng 2 tầng đã thực hiện xong phần thô và chờ ngày hoàn thiện. Một số móng nhà kiên cố còn xây dựng trên khu đất đã được phân thành các lô đất ở liền kề. Bên cạnh là nhiều vật liệu như cát, sỏi, gạch, đá được tập kết tại chân công trình để tiến hành xây dựng. Một số móng nhà có những trụ sắt chờ được bọc các bao bì cũ.

Theo đại diện Ban cán sự thôn Đồng Minh, những nền móng nhà này được xây dựng cách đây một vài năm, dù khi đó vùng đất này đã nằm trong quy hoạch KCN Đông Hồi (được công bố vào năm 2010). Tuy nhiên, do quy hoạch đã lâu nhưng không thực hiện, trong khi đó quy mô dân số ngày càng phát triển, người dân không được mở rộng, xây dựng nhà cửa, thậm chí là tách bìa đất cho con cái nên nhiều hộ đã "liều lĩnh" đến xây nhà trên vùng Đồng Quan, mà mình đã mua trước đó.

Tuy nhiên, sau đó chính quyền địa phương đã ban hành các quyết định đình chỉ xây dựng, buộc các hộ gia đình phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu trước khi vi phạm.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, tại khu vực này có khoảng 10 nền móng và ngôi nhà xây dựng thô trái phép. Từ tháng 9/2023 đến đầu năm 2024, UBND xã Quỳnh Lập đã tiến hành lập biên bản đối với các công trình vi phạm. Căn cứ các biên bản vi phạm này, tùy mức độ mà chính quyền địa phương từ cấp xã đến thị xã đã ban hành các quyết định xử lý. Trong đó, UBND thị xã Hoàng Mai đã ban hành 8 Quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, đến thời điểm này các hộ gia đình vẫn không thực hiện tháo dỡ để khôi phục hiện trạng ban đầu.

Lập chốt ngăn chặn

Khi men theo con đường độc đạo dẫn đến khu vực có nhiều móng nhà xây dựng trái phép, chúng tôi đi qua một chốt kiểm soát do UBND xã Quỳnh Lập dựng lên nhằm ngăn chặn xe chở vật liệu vào khu vực xây dựng trái phép. Chốt kiểm soát này được thành lập từ cuối năm 2023 đến nay.

Qua câu chuyện với một thành viên tổ kiểm soát, được biết chốt kiểm soát này phải làm việc liên tục trong ngày, mỗi ngày chia làm 2 ca trực. Ca trực ban ngày thời gian từ 6h30 đến 18h30; ca trực ban đêm từ 19h ngày hôm trước đến 6h sáng ngày hôm sau.

Thành viên tổ kiểm soát tại đây cho biết, 1 ca trực như vậy có từ 4 đến 5 người, 1 người mỗi ca trực được cấp 70.000 đồng tiền ăn. Mới đầu, chốt kiểm soát được dựng sơ sài bên góc tường, sau này thì mượn được một gian nhà cấp 4 lợp mái tôn của người dân. Các thành viên trong ca trực phải thay phiên nhau nấu ăn, nhưng có những lúc cũng không có đồ mà nấu. Bất tiện vô cùng.

Có thể, đây là trường hợp cá biệt mà chính quyền phải lập chốt canh gác để ngăn cản người dân vào xây dựng trái phép. Chúng tôi còn nghe được những lời phàn nàn của nhiều người khi trực chốt canh gác tại đây. Họ cho rằng sẽ còn có nhiều cách khác như tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chủ trương của pháp luật; thực hiện nghiêm quy định và buộc phải cưỡng chế phá dỡ các công trình vi phạm... Chứ không đến nỗi phải lập chốt canh gác như thời chống dịch Covid-19, rồi huy động từ Chủ tịch UBND xã đến lực lượng công an viên thay phiên nhau ra canh gác tại đây.

Liên hệ với ông Nguyễn Văn Nho - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lập nhiều lần không được, chúng tôi trao đổi với ông Hồ Cảnh Thuận - Bí thư Đảng ủy xã Quỳnh Lập. Theo ông Thuận, khu vực người dân xây dựng trái phép nằm trong quy hoạch của KCN Đông Hồi đã hơn 10 năm nhưng chưa thực hiện, đã ảnh hưởng đến tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân khi nhân khẩu thì phát triển lên, trong khi không được tách bìa, xây dựng nhà cửa... Điều này cũng khiến cho khu vực này trở thành điểm nóng về xây dựng trái phép.

Ông Thuận cũng cho biết, chính quyền địa phương đã tuyên truyền thường xuyên, song hiểu biết pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; người dân có tâm lý tị nạnh, với những trường hợp đã xây dựng từ trước nên tình trạng xây dựng trái phép vẫn xảy ra.

Hiện nay, xã thành lập chốt, ngoài việc ngăn chặn kịp thời những trường hợp vào xây dựng trái phép, còn tuyên truyền, vận động người dân giữ đúng quy hoạch, bởi một khi xây dựng trái phép trong vùng quy hoạch, khi tiến hành di dời thì người dân sẽ bị thiệt thòi khi không được đền bù.

Nói về việc xử lý các công trình vi phạm, ông Thuận thông tin, chính quyền địa phương đã phối hợp với UBND thị xã Hoàng Mai ban hành các quyết định xử lý theo thẩm quyền. Hiện tại đang củng cố hồ sơ và xử lý những công trình dễ trước rồi mới đến những công trình khó sau.

Có thể thấy rằng, việc để xảy ra xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, lâm nghiệp và trong vùng quy hoạch của KCN Đông Hồi là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Tình trạng này nếu không được xử lý dứt điểm sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, làm ảnh hưởng đến công tác GPMB về sau và cả tính nghiêm minh của pháp luật.