LTS: Ngày 25/6, tổ điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ đã họp phiên thường kỳ, bàn về kết quả thực hiện nhiệm vụ điều hành kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN) 6 tháng đầu năm. Theo Bộ Tài chính, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác điều hành NSNN vẫn còn những hạn chế cần khắc phục... Sau cuộc họp, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh nội dung phiên họp quan trọng này. Báo Nghệ An trân trọng giới thiệu với bạn đọc.
 |
| Bộ trưởng Bùi Quang Vinh |
P.V: Thưa đồng chí Bộ trưởng, nội dung phiên họp thường kỳ của tổ điều hành kinh tế vĩ mô có gì nổi bật?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Kỳ họp lần này của tổ điều hành kinh tế vĩ mô không có vấn đề đột xuất như giá dầu giảm mạnh hay những biến động chính sách tiền tệ, và cũng là để thảo luận tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm. Tuy nhiên, chúng ta luôn phải ý thức được rằng năm 2015 là năm cuối của kế hoạch 5 năm giai đoạn 2011-2015, do đó, đánh giá 6 tháng đầu năm có ý nghĩa rất quan trọng. Trong 6 tháng này, chúng ta có nhiều tin vui và cũng có nhiều thách thức mới đặt ra, nên rất cần có sự thảo luận của các chuyên gia, đặc biệt sự đánh của 4 Bộ trưởng của các Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước để xem 6 tháng cuối năm cần đối mặt với những vấn đề gì nhằm giữ được tăng trưởng 6,2% như Quốc hội thông qua. Kỳ họp lần này có rất nhiều số liệu rất mới dự báo tăng trưởng, lạm phát, dự báo về thuận lợi, khó khăn.
Trong 6 tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng CPI đã xuống rất thấp, gần như thấp nhất trong 10 năm qua. Thực tế này cho thấy dù giá điện tăng 7,5% và giá xăng dầu có điều chỉnh, nhưng cũng không góp phần làm CPI tăng lên. Đáng chú ý là sức (Tiếp theo trang 1)
sản xuất của ta vẫn tăng, khi mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm đạt mức 6,28%, là mức tăng cao nhất trong nhiệm kỳ này, nếu không nói là trong 10 năm trở lại đây. Có thể nói CPI thấp, nhưng không phải lo lắng, vì ta vẫn ổn định với quý sau cao hơn quý trước. Sự tăng trưởng này tập trung ở hai khu vực tăng mạnh và đóng góp chủ yếu là công nghiệp chế biến chế tạo khi khu vực này liên tục trong 3 năm qua có mức tăng trưởng cao, 6 tháng đầu năm nay có thể đóng góp tới 9% và công nghiệp khai thác khoáng sản trực tiếp là dầu khí và than. 6 tháng đầu năm, mức khai thác dầu đã đạt sản lượng 8,3 triệu tấn - mức tăng cao so với 7,4 triệu tấn của cùng kỳ, và đó là hai khu vực có mức đóng góp rất lớn.
P.V: Thưa Bộ trưởng, hiện nay, có những thách thức nào được xác định là lớn nhất đối với nền kinh tế nước ta?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Trong phiên họp lần này, tổ điều hành kinh tế vĩ mô đánh giá nền kinh tế nước ta đang trong giai vô cùng quan trọng, khi đây là năm kết thúc 5 năm kế hoạch. Chính vì vậy mà hơn hai tiếng đồng hồ thảo luận hôm nay của chúng tôi là để dành phân tích, đánh giá tăng trưởng kinh tế và các thách thức đang hiện diện. Qua đánh giá chúng tôi cho rằng, mức tăng trưởng tốt trong khi CPI giảm là điều tốt, nhưng vẫn còn có 3 thách thức lớn; đó là: đóng góp của khu vực nông nghiệp giảm mạnh khi mà năm 2014, khu vực nông nghiệp đóng góp 3,44% vào GDP, còn 6 tháng đầu năm nay chỉ còn 2,17%, cơ bản là do hạn hán ở miền Trung. Mức giảm mạnh thứ hai là ở khu vực sản xuất thủy sản, khi tôm, cá da trơn không xuất khẩu được, dẫn tới sản xuất trong nước giảm. Rồi dịch bệnh cũng ảnh hưởng rất lớn tới sản xuất và xuất khẩu. Vấn đề đặt ra là nông nghiệp là trụ đỡ nền tảng cho nền kinh tế, từ đó thu hút nhiều lao động, tập trung nhiều chính sách an sinh xã hội mà lại đang bị giảm mạnh do thời tiết, thị trường thì nên coi đây là vấn đề đáng lo, cần chung lưng giải quyết.
Thách thức thứ 2 là chúng ta nhập siêu lớn. Đã 3 năm liên tục chúng ta xuất siêu nên cán cân thanh toán thặng dư, dự trữ ngoại tệ tăng. Tuy nhiên 6 tháng đầu năm nay ta bắt đầu nhập siêu với mức 4,7% so với kim ngạch xuất nhập khẩu. Dù chỉ tiêu cho phép là 5% thì đây cũng là thách thức, nếu để nhập siêu vọt lên quá 5% thì tác động làm mất cán cân thanh toán ngoại tệ, giảm thặng dư và lớn hơn là gây áp lực tỷ giá.
P.V: Thưa Bộ trưởng, tín dụng đã tăng mạnh hơn 5%, nhưng tín dụng vào bất động sản lại tăng gấp đôi, tới 10% thì có đáng lo không ạ?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Về vấn đề này, NHNN đã giải thích, và khu vực bất động sản có khởi sắc, nhiều dự án được tiếp tục và khởi công mới nên vốn vào đây có tăng, thị trường có ấm lên, thúc đẩy sức tiêu thụ sản phẩm bất động sản. Việc có tăng sức tiêu thụ đương nhiên là có sự hút vốn là bình thường, và nguồn vốn này không chỉ có vốn ngân hàng. Ý nữa là mức tăng này nằm ở phân khúc nhà đầu tư đầu tư và bán trực tiếp tới khách hàng, không qua trung gian nên ngân hàng có thể kiểm soát những dự án có sản phẩm và có nhu cầu thực tế. Từ đó, sẽ hạn chế bong bóng và phát sinh nợ xấu. Tuy nhiên, vẫn cần kiểm soát chặt thị trường. Theo tôi, trong tổng thể chung, dù bất động sản có đóng góp tăng 2,2% so với năm 2014, kèm theo thị trường bất động sản ấm nóng lên thì các dự án đã hoạt động trở lại và đầu tư tăng, khiến dòng tiền ngân hàng và dòng tiền khác của xã hội tăng lên… là tín hiệu tốt. Tuy nhiên ta phải cảnh giác với bong bóng bất động sản với nhu cầu ảo, nếu tiếp tục đổ tiền vào thì tiếp tục làm trầm trọng nợ xấu trong thị trường bất động sản, mà giai đoạn sau này xử lý nợ xấu tiếp sẽ khó khăn hơn, vì vậy Chính phủ yêu cầu kiểm soát chặt hơn không để bong bóng và thị trường ảo. Cần phải thận trọng ở chỗ này.
P.V: Thưa Bộ trưởng, nền kinh tế có bị ảnh hưởng xấu tới thu NSNN khi giá dầu giảm nữa hay không?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Chuyện này chúng ta đã đề cập nhiều rồi. Cuối 2014 chúng ta đã có cuộc họp tại Bộ Công Thương, đã dự báo rõ là nước ta vừa xuất khẩu vừa nhập khẩu mặt hàng xăng dầu, nhưng nhập khẩu nhiều hơn. Bởi vì chúng ta xuất khẩu dầu mỏ sản xuất được ra thế giới, khi giá giảm thì thu NSNN giảm mạnh (năm ngoái căn cứ lập dự toán là 100 USD/thùng nhưng có lúc giá thế giới giảm chỉ còn 40 - 50 USD/thùng và năm nay ta vẫn chịu tác động thì mức thu NSNN vẫn bị hụt. Tuy nhiên, chúng ta lại là nước nhập khẩu xăng, dầu thành phẩm nên giá thành phẩm giảm thì được lợi, giúp giảm giá các mặt hàng nguyên nhiên liệu đầu vào của các ngành sản xuất, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất làm tăng GDP và thu NSNN lại cao hơn. Dự báo này đã thành hiện thực, và hiện nay thu NSNN đã đạt và vượt mức đề ra.
P.V: Theo Bộ trưởng thì đâu là giải pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển KT - XH 6 tháng cuối năm?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Để giải quyết vấn đề tiếp tục tăng trưởng thì theo tôi phải thúc đẩy xuất khẩu, nhất là xuất khẩu trong khu vực nông nghiệp. Chúng ta phải tìm mọi cách để xuất khẩu trong nông nghiệp, làm sao phải thúc đẩy tỷ trọng nhập khẩu/xuất khẩu nhỏ đi, kiểm soát chặt nhập khẩu, kiểm soát mặt hàng không thiết yếu cho đời sống hay mặt hàng quá đắt tiền. Chúng ta phải làm mọi cách có thể để ưu tiên thúc đẩy sản xuất trong nước.
Bên cạnh đó, tôi cho là phải đấu tranh với buôn lậu hàng giả, hàng nhái để thiết thực thúc đẩy sản xuất trong nước. Điều này rất quan trọng vì ta đang nói công nghiệp chế tạo đóng góp tỷ trọng lớn vào GDP nhưng chủ yếu vẫn là khu vực FDI, điều này tốt thôi nhưng ta cần có khu vực kinh tế của mình. Tôi nghĩ chúng ta cần đầu tư trực tiếp vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp tư nhân để khu vực doanh nghiệp này phát triển được thương hiệu của Việt Nam. Tự chủ kinh tế bao giờ cũng tốt hơn. Muốn thế thì chúng ta cần thực hiện tốt nghị quyết 19 về tạo môi trường cạnh tranh, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp tư nhân, và đây là những điều ta phải làm để khu vực này lại cho tăng trưởng tốt trong tương lai.
P.V: Xin cảm ơn Bộ trưởng!
Sông Hồng (Thực hiện)
