Thơm thảo những tấm lòng

(Baonghean) - Đã bao lần ngắm những chiếc đèn hoa đăng thả trên sông dịp cúng Phật, mùa Phật đản hay mùa Vu lan báo hiếu, những dịp cầu siêu cho các anh hùng liệt sỹ…, tôi không khỏi trầm trồ trước vẻ đẹp huyền ảo lung linh của chúng. Ai đã làm ra những chiếc đèn ấy, với tất cả sự chịu khó, tỷ mẩn; ai đã làm ra chúng bằng tất cả tấm lòng, sự say sưa? Tôi đã tự hỏi như vậy khi cầm trên tay mình chiếc đèn xinh xắn được làm thủ công. Thật may, một ngày, tôi đã có dịp được gặp những người sẵn lòng làm công quả ấy…

Tối đó, trong căn nhà nhỏ của bà Hoàng Thị Hòa tại khối 6 phường Trường Thi, TP Vinh, tôi gặp một nhóm các bác chừng 6 người, tuổi đời từ trên 50 đến trên 60 đang say sưa làm những chiếc đèn hoa đăng đủ các sắc màu. Hầu hết các bác đều là cán bộ nghỉ hưu, sinh sống trên địa bàn Thành phố Vinh. Chăm chỉ lên chùa, mong được sống những ngày thanh bạch là điểm chung giữa họ. Và họ đã nhận làm đèn hoa đăng cho nhà chùa mỗi dịp cần tới. Nguyên liệu của nhà chùa, còn mọi người nhận làm công quả.

Bác Hòa chủ nhà năm nay 61 tuổi là một người trong số đó. Tay thoăn thoắt cắt dán, bác vui chuyện: “Tính đến nay tui đã ngót 10 năm làm trong “tổ đèn” ni rồi. Mình làm công quả thấy lòng thanh thản. Những lúc rảnh rỗi là lại tranh thủ để làm. Nếu cật lực cả ngày lẫn đêm sẽ làm được 50 đến 70 chiếc. Vừa rồi Quốc tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tôi làm trên 100 chiếc đèn hoa đăng chỉ trong vòng 2 ngày đêm. Tự tay mình làm đèn, tự tay mình đặt hoa đăng xung quanh mộ của Người, tui thấy mình đã làm được một việc hết sức ý nghĩa”.

Tổ làm đèn hoa đăng của bác Hòa.

Mối “duyên” dẫn bác tới với công việc này là trong một lần đi lễ ở chùa Đại Tuệ (Nam Đàn) năm 2004, đúng dịp nhà chùa đang làm lễ cầu siêu cho các anh hùng liệt sỹ nhân dịp 27/7 với rất nhiều đèn hoa đăng được thắp sáng. Bác hỏi cách làm, xin một chiếc đem về rồi và tự mày mò làm theo. Cuối tuần bác lại đưa đèn làm được cung tiến nhà chùa. Bác Hòa luôn nghĩ, mình làm được gì tốt cho cuộc sống này thì mình cứ làm, làm một cách lặng lẽ, tự nguyện mà không cần ai biết, như vậy thấy lòng mình vui, thanh thản.

Nhìn bà Hòa làm chiếc đèn hoa đăng hình bông hoa sen nở thật công phu. Dụng cụ để làm đèn hoa đăng hình bông sen gồm kéo, kim bấm, keo gián và giấy. Nguyên liệu chủ yếu cũng là là các loại giấy màu. Bước đầu dùng kéo cắt giấy, khéo léo tạo cái bát nhỏ bằng giấy, dùng kéo cắt hình cánh hoa sen, hoa sen một lớp cắt 12 cánh, 3 lớp 18 cánh, chủ yếu là hoa 3 lớp để đính cánh hoa vào xung quanh chiếc bát. Làm cánh hoa sen khó hơn làm bát bởi đường kéo phải chuẩn, tay uốn đúng hình của cánh hoa, nếu sơ ý lệch một chút thì không thể sửa lại được, cánh hoa ấy sẽ bị hỏng, vì thế trong khi làm đèn hoa sen phải rất cẩn thận, nhẹ nhàng.

Khi bát hoa, cánh hoa đã cắt xong, bác Hòa dùng keo dán cẩn thận quệt nhẹ vào xung quanh miệng bát, đặt nhẹ những cánh lá sen vào xung quanh chiếc bát, thành chiếc đèn hoa sen hoàn chỉnh. Cuối cùng là đặt nến nhỏ vào giữa bông hoa sen. Nến sau khi thắp sẽ tạo cho bông hoa rực sáng. Đèn làm bằng giấy hoặc bằng nhựa mỏng nên khi thả đèn xuống nước sẽ không bị chìm. Bác Hòa bảo: “Ngày xưa, bà cụ nhà tui từng đã làm loại đèn này nhưng là đèn hoa đăng kiểu cũ, không có giấy màu, không đặt nến ở giữa như bây giờ. Hồi ấy, toàn dùng cơm để dán. Bà cụ cũng hay làm đèn để cung tiến lên nhà chùa, không lấy tiền công lẫn tiền mua vật liệu”.

Các bác trong “tổ đèn” bữa ấy còn vui vẻ giới thiệu để tôi đến gặp một gia đình mà cả vợ lẫn chồng thường xuyên làm đèn hoa đăng cung tiến nhà chùa Đại Tuệ, đó là vợ chồng bác Hòa-Lý ở phường Đông Vĩnh. Bác Ngô Sỹ Hòa trước công tác ở Tỉnh đội vừa mới nghỉ hưu. Từ ngày được nghỉ, bác tìm hiểu “công việc nhẹ nhàng, mang tới sự thanh thản” này rồi xin vợ cùng làm. Không chỉ đèn hoa đăng, bác Hòa, bác Lý còn làm cả đèn lồng nữa. Làm nhiều, công việc cũng cuốn cả hai ông bà theo. Có khi, hai vợ chồng say sưa làm đèn thâu đêm. Bác Lý thì biết đến công việc này sớm hơn, cách đây 5 năm.

Trong một lần đi dự lễ cầu siêu cho các anh chị thanh niên xung phong hy sinh ở Truông Bồn, thấy nghi thức cầu siêu trang trọng, thành kính, bạt ngàn đèn hoa đăng, bác thấy những chiếc đèn hoa đăng luôn được dùng vào những việc có ý nghĩa. Bác lên chùa Đại Tuệ tìm gặp thầy Thích Thọ Lạc với mong muốn được tự tay làm đèn hoa đăng cung tiến nhà chùa nhân dịp Đại lễ Vu Lan. Thầy Thích Thọ Lạc vô cùng cảm kích trước tấm lòng của bác Lý. Thế là bác cần mẫn với việc công quả đó từ bấy đến nay. Bác Lý tâm sự : “Nhà chùa là nơi luôn cần những sản phẩm như thế này. Mình có thời gian rảnh rỗi, lấy công sức để ủng hộ cho nhà chùa. Ấy cũng là một chút thành tâm của mình, cháu ạ!”

Tôi còn được biết, không chỉ có “tổ làm đèn” hay vợ chồng bác Hòa, mà trên địa bàn thành phố còn rất nhiều người dân bấy lâu nay vẫn lặng lẽ giúp cho các nhà chùa một chút công sức như vậy. Tự nguyện làm, lặng lẽ cung tiến, tổ làm đèn hoa đăng thấy đó là niềm vui, là sự thanh thản, là để “tâm mình luôn sáng”…

Thu Hương