Thủ tướng Chính phủ: An ninh lương thực là vấn đề hết sức hệ trọng của quốc gia

Sáng 18/3, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chính phủ đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 10 năm thực hiện Đề án “An ninh lương thực quốc gia đến năm 2020”. Ảnh: VGP

Đồng chủ trì hội nghị tại điểm cầu Hà Nội có các đồng chí: Nguyễn Văn Bình - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương; Trịnh Đình Dũng - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Chủ trì hội nghị tại điểm cầu Nghệ An có các đồng chí: Hoàng Nghĩa Hiếu - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Lập - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Các đồng chí chủ trì hội nghị tại điểm cầu Nghệ An. Ảnh: Đào Tuấn

Việt Nam đứng top đầu thế giới về sản xuất, xuất khẩu lương thực

Đánh giá 10 năm thực hiện Kết luận số 53-KL/TW ngày 5/8/2009 của Bộ Chính trị về Đề án “An ninh lương thực quốc gia đến năm 2020” cho thấy, giai đoạn 2009 - 2019 sản lượng lúa tăng từ 39,17 triệu tấn lên 43,4 triệu tấn; bình quân lương thực đầu người tăng từ 497 kg/năm lên 525 kg/năm, đưa Việt Nam vào nhóm 6 nước hàng đầu về chỉ số này và vai trò của Việt Nam trong hỗ trợ an ninh lương thực (ANLT) cho các quốc gia khác ngày càng tăng.

Nông dân Nam Đàn, Nghệ An dùng cơ giới hóa sản xuất vụ xuân. Ảnh minh họa: Quốc Đàn

So với mục tiêu đến năm 2020 tại Kết luận số 53-KL/TW và Nghị quyết số 63/NQ-CP, dự kiến có 14 chỉ tiêu đạt và vượt, gồm 3 chỉ tiêu về lúa gạo; 2 chỉ tiêu về rau; 2 chỉ tiêu về cây ăn quả; 3 chỉ tiêu về thủy sản; 2 chỉ tiêu về đảm bảo khả năng lương thực.

Việt Nam có đủ nguồn cung lương thực đa dạng phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng. Tình trạng thiếu dinh dưỡng được cải thiện đáng kể, giảm từ 18,2% trong giai đoạn 2004 - 2006 xuống 10,8% trong thời điểm hiện nay…

Thu nhập người trồng lúa cơ bản đảm bảo có lãi trên 30% so với giá thành sản xuất.

Tuy nhiên, vẫn còn 6 chỉ tiêu chưa đạt hoặc khó đạt, đó là 2 chỉ tiêu sản xuất ngô, 1 chỉ tiêu về chăn nuôi; 3 chỉ tiêu về đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại sự thiếu ổn định trong quy hoạch sử dụng đất; cơ sở hạ tầng và khoa học công nghệ thiếu đồng bộ; lao động nông nghiệp dồi dào nhưng chất lượng thấp; chính sách đối với nông dân, địa phương, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo còn một số bất cập; một số hạn chế trong hệ thống lưu thông, xuất khẩu lương thực; tình trạng thiếu đói vẫn xảy ra; việc cân đối nhu cầu dinh dưỡng, sức khỏe, tuổi thọ của Nhân dân vẫn gặp nhiều khó khăn…

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Nghệ An. Ảnh: Đào Tuấn

Ở Nghệ An, Sau 10 năm thực hiện Kết luận số 53-KL/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn không ngừng được cải thiện, sản lượng lương thực có hạt bình quân trên đầu người tăng từ 397 kg năm 2008 lên trên 417 kg năm 2018, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2018 tăng gấp 3,7 lần so với năm 2008 (28,4 triệu đồng/7,65 triệu đồng); tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm nhanh từ 28,89% năm 2008 xuống còn 5,54% năm 2018, không còn hộ đói; nông dân phấn khởi, tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, vào sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Nông dân Nghệ An thu hoạch lúa. Ảnh: Hải Vương

Trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng phải ổn định an ninh lương thực

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, sau hơn 30 năm đổi mới và 10 năm thực hiện Đề án An ninh lương thực, Việt Nam đã trở thành quốc gia hàng đầu về sản xuất và xuất khẩu lúa gạo trên thế giới. Năm 2019, mặc dù chịu ảnh hưởng rất lớn do khí hậu, thời tiết, nhất là khu vực đồng bằng sông Cửu Long nhưng sản lượng lương thực vẫn tăng, lúa vẫn được mùa. Việt Nam là quốc gia sản xuất được loại gạo ngon nhất thế giới.

Tuy vậy, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ sự băn khoăn, lo lắng: Việt Nam xuất khẩu lúa gạo đứng tốp đầu thế giới nhưng an ninh lương thực đứng thứ 57/113 quốc gia xuất khẩu. Đời sống của người sản xuất nông nghiệp vẫn còn nghèo.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh: VGP

Thủ tướng nhấn mạnh, an ninh lương thực không chỉ là vấn đề trước mắt mà là chiến lược lâu dài. Đối với gần 100 triệu dân nước ta đây là mặt hàng thiết yếu, cần thiết để ổn định trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào. Nêu ví dụ cụ thể, Thủ tướng Chính phủ cho biết trong những ngày vừa qua, sau khi có người nhiễm Covid-19 ngay lập tức thị trường lương thực xuất hiện tình trạng nhốn nháo, người dân mua dự trữ lương thực, thực phẩm. Thủ tướng Chính phủ đã phải chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh lương thực mở cửa bán đến nửa đêm để phục vụ người dân và qua đó khẳng định chúng ta không thiếu lương thực.

"Chính vì vậy, vấn đề ổn định lương thực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không được coi thường" - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh. Trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào phải ổn định lương thực cho người dân Việt Nam, từ miền xuôi đến miền ngược.

“Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên 4.0 tương tác với thế giới ảo nhưng chúng ta không được ảo. An ninh lương thực luôn luôn và mãi mãi là vấn đề hết sức hệ trọng của quốc gia, nhất là tình hình bất ổn chính trị trên thế giới thường xuyên xảy ra, vấn đề biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp và đặc biệt là các vấn đề an ninh phi truyền thống và dịch bệnh” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định và nhấn mạnh thêm, vấn đề quan trọng nhất vẫn là ổn định cuộc sống cho người dân là trách nhiệm của Đảng và Nhà nước.

Trên cơ sở đó, Thủ tướng cho rằng yêu cầu tiên quyết là chuyển dịch cơ cấu trong sản xuất lương thực, giữ ổn định diện tích, nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Đề nghị các nhà khoa học, chính quyền các cấp, doanh nghiệp cần đưa ra những biện pháp, giải pháp mang tầm của quốc gia để giải bài toán an ninh lương thực.

Hội nghị cũng đã nghe các ý kiến đóng góp của đại diện các ngành, địa phương, các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lương thực, trong đó có các đề xuất giải pháp khắc phục những tồn tại trong sản xuất nông nghiệp như: công tác quản lý, quy hoạch đất đai trong nông nghiệp; tái cơ cấu kinh tế nông thôn, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng giảm diện tích đất sản xuất lúa, tăng năng suất, chất lượng các loại nông sản; các vấn đề tích tụ đất đai, đầu tư cho nông nghiệp, xuất khẩu lương thực, nâng cao hiệu quả kinh tế nông nghiệp cũng được các đại biểu đề cập...