Tiếng trống khuyến học họ Ngô
(Baonghean) - Dẫn phóng viên đến xem chiếc trống đại – biểu tượng cho tinh thần dòng họ đang đặt ở ngôi nhà thờ tổ, ông Ngô Văn Truyền - Phó Chủ tịch Hội đồng gia tộc họ Ngô Phúc (Quỳnh Lưu) đã kể về lịch sử dòng họ mình cũng như hoạt động khuyến học của họ hiện nay. Theo đó, ông tổ dòng họ Ngô Phúc đã cùng 52 ông tiên hiền khác từ miền Bắc vào vùng Quỳnh Bá, Quỳnh Hưng lập ấp lập làng từ cách đây 5 thế kỷ. Trong quá khứ, người trong họ chủ yếu vẫn là những nông ngư dân, còn những bậc thông nho, kinh sử rất hiếm hoi. Tuy nhiên, điều này đã thực sự thay đổi từ năm 2000…
Trước ngày tế tổ của dòng học (10/01 Âm lịch) năm 2000, các cụ cao niên trong dòng họ Ngô Phúc đã họp bàn cùng hội đồng gia tộc rằng: “Họ ta vốn dòng văn thư mà nay con cháu học hành chưa tốt. Kiểm điểm lại con cháu hôm nay thấy phải giữ gìn truyền thống xưa, phát huy tinh thần chăm chỉ học hành của tổ tiên để vực dậy phong trào học tập”. Nói là làm, ngay sau lễ tế tổ, gia tộc Ngô Phúc đã ra nghị quyết thành lập ban khuyến học dòng họ. Được sự ủng hộ của con cháu, Quỹ khen thưởng hỗ trợ học tập ban đầu đã thu được 4 triệu đồng.
Con cháu gia tộc Ngô Phúc bên “Trống khuyến học” của họ
Ban khuyến học ngay khi ra đời đã đề ra chương trình hành động với các biện pháp cụ thể để khích lệ con cháu học tập, đó là: tiến hành điều tra lập sổ theo dõi tất cả con cháu trong độ tuổi đến trường từ lớp 1 đến sau đại học; thường xuyên cập nhật kết quả học tập các cháu, phân tích, bóc tách đối với từng trường hợp để có biện pháp giúp đỡ - đối với những em học giỏi thì sẽ biểu dương, khích lệ bằng cách tặng sách vở, bút giấy và phần thưởng. Những cháu học kém hay bỏ học, ban phối hợp cùng gia đình để có biện pháp động viên các cháu học tập tốt, quay trở lại nhà trường. Những gia đình quá khó khăn thì Ban ủng hộ tiền cho các cháu học hành. Ban còn giao trách nhiệm cho từng gia đình xây dựng góc học tập riêng cho con em mình, dành nhiều thời gian để các cháu học... Mỗi năm Ban đều có lễ tổng kết năm học được tổ chức vào thời điểm trước lễ tế tổ hàng năm 1 giờ. Những em thi đậu điểm cao, học sinh giỏi đều được nhận giấy khen “Hiển Học Lưu Vinh” (Học tập tốt, tiếng thơm truyền mãi) của hội đồng gia tộc.
Ông Ngô Đức Truyền cho hay: Từ khi ra đời đến nay, Ban khuyến học đã giúp đỡ thiết thực nhiều con em trong dòng họ. Như năm 2005, mẹ của hai cháu Ngô Đức Tuấn và Ngô Đức Toản, thuộc chi 6 ở xã Quỳnh Hưng mất vì bệnh hiểm nghèo khi hai cháu đang học cấp 2, khiến hai cháu nảy sinh tâm lý chán nản, muốn bỏ học sớm để đi làm nghề. Biết tin, Ban khuyến học đã phân công nhau thường xuyên đến thăm hỏi, động viên, hỗ trợ cho các cháu đi học. Nhờ sự giúp đỡ kịp thời, 2 cháu dần đi học trở lại bình thường, thêm quyết tâm học tập tốt. Đến nay cả 2 cháu đều đậu vào đại học hệ chính quy, cháu Ngô Đức Tuấn được Nhà nước cử đi học tại Liên bang Nga. Ngoài ra, Ban đã phối hợp cùng gia đình động viên được 2 cháu Ngô Văn Phong, Ngô Văn Hướng ở chi 2 Quỳnh Bá thường xuyên bỏ học đi chơi games từ bỏ đam mê xấu quay lại học tập tốt – nay cả hai cháu cũng đều đậu vào đại học…
Ông Ngô Đức Truyền cho biết thêm: Tổng kết 10 năm khuyến học gia tộc, các cháu trong độ tuổi đi học không ai bỏ học, đều tốt nghiệp cấp 3 trở lên và đã có 4 người là tiến sỹ, 6 thạc sỹ. Năm 2012, có 6 cháu đi thi đại học, cả 6 cháu đều thi đậu. Quỹ khuyến học năm vừa rồi đạt 13 triệu đồng… Ông Ngô Văn Tài, Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Ngô Phúc cũng chia sẻ: Xác định gia đình là yếu tố rất quan trọng trong việc đẩy mạnh việc học tập, năm 2011, dòng họ đã xây dựng bộ tiêu chí gia đình khuyến học để các gia đình thực hiện. Trong năm nay, họ tộc Ngô Phúc sẽ tiến hành đại hội phụ huynh của 109 hộ trong họ, thành lập ban phụ huynh để phối hợp ban khuyến học quản lý các cháu chặt chẽ hơn cũng như đẩy mạnh phong trào.
Với những thành tích đạt được, dòng họ Ngô Phúc đã được tặng nhiều bằng khen, giấy khen của tỉnh, huyện về dòng họ hiếu học tiêu biểu, được đi dự Đại hội biểu dương gia đình, dòng họ, cộng đồng khuyến học tỉnh Nghệ An lần thứ 3 năm 2012 sắp tới. Ông Trương Quang Hạng - Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Quỳnh Bá đánh giá: Dòng họ Ngô Phúc là một dòng họ khuyến học tiêu biểu trên các mặt – trước hết là đã thành lập được Ban khuyến học đầu tiên và hoạt động sôi nổi, hiệu quả nhất trong xã. Con cháu trong dòng họ đến nay đã có nhiều người đỗ đạt cao. Và sau nữa dòng họ đã có sự sâu sát để định hướng cho con cháu lựa chọn ngành nghề phù hợp. Sắp tới, xã sẽ tiếp tục kêu gọi con em xã nhà đi làm ăn xa tham gia ủng hộ, làm hội viên hội khuyến học xã và sẽ lấy dòng họ Ngô Phúc làm điểm, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa đến các dòng họ khác.
Thành Chung
