(Baonghean) - Thời gian qua, xảy ra nhiều vụ việc công dân khiếu nại, tố cáo sai ảnh hưởng đến danh dự của tổ chức, cá nhân, gây lãng phí thời gian, công sức và chi phí cho các cơ quan nhà nước, cũng như của chính người khiếu nại, tố cáo....
Khiếu nại, tố cáo sai chiếm tỷ lệ cao
6 tháng đầu năm 2016, UBND thành phố Vinh thụ lý 17 vụ khiếu nại (trong đó có 8 vụ khiếu nại sai, 4 vụ có đúng, có sai; 4 vụ đình chỉ, 1 vụ đang giải quyết). Về tố cáo có 2 vụ, trong đó có 1 vụ tố cáo sai, 1 vụ đang giải quyết.
Ông Trương Văn Tý - Chánh Thanh tra thành phố Vinh cho biết: Tỷ lệ khiếu nại sai hàng năm chiếm khoảng 80%. Riêng về tố cáo mỗi năm nhận được vài đơn, nhưng chủ yếu là tố cáo sai, xuất phát từ mâu thuẫn nội bộ, có rất ít trường hợp phát hiện sai phạm và tố cáo đúng.
 |
| Luật sư tư vấn pháp luật cho công dân tại Văn phòng trợ giúp pháp lý Báo Nghệ An. |
Tất cả những đơn thư khiếu nại, tố cáo được thụ lý sau khi điều tra, xác minh đều có văn bản trả lời cho công dân. Như trường hợp Ông N.V.L, bà P.T.L ở khối Trung Mỹ, phường Lê Mao (thành phố Vinh) khiếu nại Quyết định số 13054/QĐ-UBND ngày 09/12/2015 của UBND thành phố Vinh về việc phê duyệt phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, GPMB để thực hiện dự án xây dựng trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê và căn hộ cao cấp tại ngã tư chợ Vinh phường Quang Trung.
Sau khi thành lập đoàn kiểm tra xác minh, UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 3011/QĐ-UBND ngày 10/5/2016 trả lời khiếu nại của ông N.V.L và bà P.T.L là khiếu nại sai. Đồng thời giao Trung tâm Quỹ đất thành phố lập điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ đối với phần tài sản là công trình xây dựng trên đất của gia đình ông N.V.L và bà P.T.L theo đúng quy định để trình UBND thành phố phê duyệt.
Cũng theo ông Tý, nguyên nhân của khiếu nại tố cáo sai sự thật là do nhận thức pháp luật của người dân còn hạn chế nên có những đòi hỏi, yêu sách ngoài quy định của pháp luật, dẫn đến vụ việc kéo dài. Nhiều người thậm chí chưa phân biệt được rõ ràng thế nào là khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị.
Do vậy, nội dung đơn có khi vừa khiếu nại, vừa tố cáo, đi kèm cả kiến nghị đề xuất và gửi cùng một lúc nhiều cấp, nhiều ngành. Thế nhưng, cũng có những người cố tình khiếu nại, tố cáo sai, khiếu nại tố cáo kéo dài xuất phát từ động cơ, ý đồ mang tính cá nhân.
Thực tế, trong quá trình tiếp nhận xử lý đơn thư, Báo Nghệ An cũng đã xác minh nhiều vụ việc khiếu nại tố cáo sai như việc nguyên Giám đốc Công ty Lâm nghiệp Quỳnh Lưu, ông H.T.T phản ánh nội dung liên quan đến công tác nhân sự chủ chốt của công ty cũ có sự mờ ám, khuất tất dẫn đến yếu kém trong quản lý, khiến gần 700 ha rừng thông bị tàn phá đến cạn kiệt.
 |
| Luật khiếu nại, tố cáo, ảnh Internet |
Tuy nhiên, qua điều tra xác minh thì thông tin phản ánh của ông T là vô căn cứ. Hay trường hợp ông L.V.T trú xóm 11, xã Quang Sơn (Đô Lương) khiếu nại về việc ông nộp tiền mua một thửa đất nhưng không được UBND xã làm các thủ tục hợp thức hóa cấp quyền sử dụng đất theo quy định.
Qua xác minh, khiếu nại của ông T là không có cơ sở. Sự việc của ông T đã kéo dài nhiều năm và đã được các cấp chính quyền cũng như tòa án thụ lý giải quyết, nhưng ông T vẫn không chấp hành các quyết định và tiếp tục khiếu nại...
Không ít ý kiến cho rằng, thực tế hiện nay những hành vi tố cáo sai sự thật ảnh hưởng đến danh dự của tổ chức, cá nhân, gây lãng phí thời gian, công sức và chi phí cho các cơ quan nhà nước, cũng như của chính người khiếu nại, tố cáo và gây nhiều hệ lụy cho xã hội.
Tuy nhiên, hành vi này thường được bỏ qua, hoặc xử lý chỉ dừng ở góc độ góp ý, rút kinh nghiệm nên không có tính răn đe. Bản thân các cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng ngại xử lý, sợ va chạm, liên lụy, nể nang… do vậy người khiếu nại, tố cáo cũng chưa nhận thức được đầy đủ hành vi vi phạm của mình. Bên cạnh đó, hiện tại chưa có cơ chế rõ ràng, cụ thể hay nghị định riêng về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo.
Ông Lê Anh Sơn - Phó Chánh thanh tra tỉnh cho biết: “Tỷ lệ đơn thư khiếu nại, tố cáo sai hàng năm chiếm khoảng 60 - 80%. Tuy nhiên, trên thực tế có rất ít trường hợp đối tượng khiếu nại, tố cáo sai bị xử lý”. Vì khi các cơ quan chức năng xác minh, làm rõ sự việc họ thường lấy lý do nhận thức, hiểu biết chính sách, pháp luật chưa đầy đủ để biện minh cho hành vi của mình, mặc dù không ít trường hợp cố tình khiếu nại, tố cáo sai...
| 6 tháng đầu năm 2016, toàn tỉnh đã giải quyết được 104/106 vụ việc khiếu nại phát sinh thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 89,7%. Qua giải quyết các vụ việc khiếu nại cho thấy: số vụ khiếu nại đúng 8/104 vụ việc, chiếm tỷ lệ 7,7%; số vụ việc khiếu nại có đúng, có sai 10/104 vụ việc, chiếm tỷ lệ 96%; số vụ việc khiếu nại sai 86/104 vụ việc, chiếm tỷ lệ 82,7%. Về tố cáo, toàn tỉnh giải quyết được 51/59 vụ việc, đạt tỷ lệ 86,4%. Trong đó tố cáo đúng 8/51 vụ việc, chiếm tỷ lệ 15,7%; số vụ việc tố cáo có đúng, có sai: 16/51 vụ việc, chiếm tỷ lệ 31,4%; số vụ việc tố cáo sai 27,51 vụ việc, chiếm tỷ lệ 52,9%. |
Giải pháp nào?
Theo Ông Hoàng Quốc Hào - Giám đốc Sở Tư pháp: Quyền khiếu nại của công dân được pháp luật quy định rất rõ ràng; và việc công dân tham gia khiếu nại, tố cáo sẽ góp phần vào việc làm trong sạch đời sống xã hội, thúc đẩy xã hội phát triển. Nhưng đó là khiếu nại, tố cáo đúng. Còn khiếu nại, tố cáo sai thì ngược lại, làm mất thời gian của các cơ quan liên quan đến giải quyết khiếu nại, tố cáo, người khiếu nại, tố cáo và các thành phần liên quan.
Một trong những nguyên nhân là do công tác tuyên truyền PBGDPL nói chung, tuyên truyền pháp luật về khiếu nại, tố cáo nói riêng vẫn còn những hạn chế nhất định. Chính vì vậy, pháp luật đã đến với người dân nhưng chưa thật thường xuyên, nhiều nội dung pháp luật người dân chưa nắm vững, dẫn đến hiểu sai và vận dụng sai trong thực tiễn thi hành.
Bởi vậy, thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt việc đổi mới phương thức và tăng cường hiệu quả công tác PBGDPL, nhất là việc triển khai đề án “Tiếp tục tăng cường công tác PBGDPL khiếu nại, tố cáo ở xã, phường, thị trấn”. Từ đó, nâng cao nhận thức cho người dân trong việc tôn trọng và chấp hành pháp luật, biết sử dụng pháp luật bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của mọi người và bảo vệ lợi ích của xã hội.
 |
| Ảnh minh họa: Internet |
Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền địa phương cơ sở cần phải củng cố đội ngũ tuyên truyền viên, hòa giải viên; thực hiện công tác xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách pháp luật tại các địa phương cơ sở một cách có hiệu quả... góp phần xây dựng mối đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giảm tình trạng vi phạm pháp luật và vấn đề đơn thư khiếu kiện vượt cấp.
Cần tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm gắn với thanh tra công vụ, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ phân loại và xử lý đơn thư của cán bộ tiếp dân khi thụ lý đơn thư khiếu nại, tố cáo. Nội dung nào đúng sự thật thì phải nghiêm túc giải quyết; đối với nội dung sai sự thật sau khi có kết luận chính thức thì phải chuyển đến cá nhân, cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật để tăng tính răn đe.
Nếu đảng viên lợi dụng quyền tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác thì áp dụng điều 14 Quyết định số 181-QĐ/TW ngày 30/3/2013 của Ban Chấp hành Trung ương quy định xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm để xử lý nghiêm.
 |
| Xóm Hậu Hòa ( xã Nghi Hoa, Nghi Lộc) tuyên truyền luật cho nhân dân |
Phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp, ngành, địa phương trong tăng cường đối thoại với công dân, giải quyết kịp thời các vụ việc phát sinh, không để vụ việc kéo dài cũng là một giải pháp để hạn chế khiếu nại, tố cáo sai.
Gia Huy
