Tổng thống Syria đến Mỹ trong chuyến thăm lịch sử

Theo hãng thông tấn nhà nước Syria, ông Ahmed al-Sharaa, người lãnh đạo lực lượng lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad vào cuối năm ngoái, dự kiến sẽ gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 10/11 (giờ địa phương).

Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của một Tổng thống Syria đến Mỹ kể từ khi quốc gia Trung Đông này giành độc lập vào năm 1946. Trước đó, hai nhà lãnh đạo đã có cuộc gặp đầu tiên tại Riyadh (Saudi Arabia) trong chuyến công du khu vực của ông Trump hồi tháng 5.

Chuyến thăm lần này diễn ra ngay sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 7/11 quyết định đưa ông Sharaa ra khỏi danh sách khủng bố toàn cầu. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tommy Pigott cho biết, quyết định này được đưa ra nhằm "ghi nhận tiến bộ" của ban lãnh đạo Syria sau khi ông Bashar al-Assad rời khỏi quyền lực.

Ông Pigott khẳng định chính quyền của ông Sharaa đã đáp ứng các yêu cầu của Washington, bao gồm việc hợp tác tìm kiếm công dân Mỹ mất tích và nỗ lực loại bỏ mọi vũ khí hóa học còn sót lại.

Người phát ngôn này nói thêm, quyết định của Mỹ sẽ thúc đẩy "an ninh và ổn định khu vực cũng như một tiến trình chính trị toàn diện do người Syria làm chủ và sở hữu".

Động thái này tiếp nối một loạt các bước đi ngoại giao. Hôm 6/11, Washington đã dẫn đầu một cuộc bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhằm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của tổ chức này đối với ông Sharaa. Vào tháng 7, nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) của ông, vốn từng có liên hệ với Al-Qaeda, cũng đã được Mỹ đưa ra khỏi danh sách tổ chức khủng bố.

Bản thân ông Sharaa từng bị Mỹ liệt vào danh sách khủng bố năm 2013 nhưng đã tuyên bố từ bỏ quan hệ với Al-Qaeda vào năm 2016.

Chuyến công du Washington của ông Sharaa diễn ra sau chuyến thăm mang tính bước ngoặt của ông tới Liên hợp quốc ở New York vào tháng 9. Đây là lần đầu tiên ông đặt chân đến Mỹ và cũng là lần đầu tiên một tổng thống Syria phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc trong nhiều thập kỷ.

Giới quan sát nhận định, một trong những mục tiêu chính của ông Sharaa trong chuyến thăm là tìm kiếm nguồn tài trợ quốc tế để tái thiết đất nước sau 13 năm xung đột. Vào tháng 10, Ngân hàng Thế giới (WB) đưa ra "ước tính thận trọng nhất" về chi phí tái thiết Syria là 216 tỷ USD.

Về phía Mỹ, đặc phái viên về Syria Tom Barrack hồi đầu tháng cho biết ông Sharaa "hy vọng" sẽ ký một thỏa thuận để Syria tham gia liên minh quốc tế chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng do Mỹ dẫn đầu.

Ngoài ra, một nguồn tin ngoại giao tại Syria tiết lộ với AFP rằng Mỹ có kế hoạch thành lập một căn cứ quân sự gần Damascus để "điều phối viện trợ nhân đạo và giám sát các diễn biến giữa Syria và Israel".