Tổng thống Trump ký đạo luật chấm dứt cuộc đóng cửa chính phủ dài nhất nước Mỹ

Động thái này diễn ra nhanh chóng sau khi Hạ viện bỏ phiếu thông qua gói ngân sách nhằm khôi phục các dịch vụ công thiết yếu, trả lương cho hàng trăm nghìn nhân viên liên bang và tái khởi động hệ thống kiểm soát không lưu đã bị tê liệt.

Diễn biến bỏ phiếu

Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua gói ngân sách với tỷ lệ 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống. Sự ủng hộ từ Tổng thống Trump là yếu tố then chốt giúp Đảng Cộng hòa giữ được sự thống nhất trước sự phản đối kịch liệt từ các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện.

Phe Dân chủ bày tỏ sự giận dữ vì cuộc đối đầu kéo dài do các đồng nghiệp Thượng viện của họ khởi xướng đã thất bại trong việc đảm bảo một thỏa thuận mở rộng trợ cấp bảo hiểm y tế liên bang, dự kiến sẽ hết hạn vào cuối năm.

Phát biểu tại Phòng Bầu dục trong buổi lễ ký kết đêm muộn, Tổng thống Trump đã tận dụng cơ hội để chỉ trích phe Dân chủ: “Chúng ta không bao giờ được phép để điều này xảy ra lần nữa. Đây không phải là cách để điều hành một đất nước”.

Đạo luật được ký, trước đó đã được Thượng viện thông qua vào đầu tuần, sẽ gia hạn nguồn tài trợ cho chính phủ liên bang đến ngày 30/1/2026. Thỏa thuận này cũng đồng nghĩa với việc chính phủ liên bang sẽ tiếp tục gánh thêm khoảng 1,8 nghìn tỷ USD mỗi năm vào khoản nợ quốc gia hiện đã lên tới 38 nghìn tỷ USD.

Nghị sĩ Cộng hòa David Schweikert, bang Arizona, đã ví von cách Quốc hội xử lý cuộc đóng cửa như một tập phim của loạt phim hài nổi tiếng thập niên 90 của Mỹ: “Tôi cảm thấy như mình vừa sống trong một tập Seinfeld. Chúng ta đã mất 40 ngày mà tôi vẫn không biết cốt truyện là gì. Tôi thực sự nghĩ rằng chuyện này chỉ kéo dài khoảng 48 giờ: mọi người sẽ có phần của họ, họ sẽ có một khoảnh khắc nóng nảy, và chúng ta sẽ quay lại làm việc”. Ông đặt câu hỏi: “Điều gì đã xảy ra khi sự giận dữ trở thành chính sách?”

Tác động tức thì và hậu quả lâu dài

Việc chấm dứt đóng cửa ngay lập tức mang lại hy vọng khôi phục các dịch vụ quan trọng, đặc biệt là du lịch hàng không, với sóng du lịch cao điểm Lễ Tạ ơn chỉ còn hai tuần nữa. Việc khôi phục trợ cấp lương thực cho hàng triệu gia đình cũng dự kiến sẽ mở rộng ngân sách hộ gia đình cho việc chi tiêu trong mùa mua sắm Giáng sinh.

Quan trọng hơn, các cơ quan thống kê chủ chốt sẽ khôi phục việc cung cấp dữ liệu về nền kinh tế Mỹ. Sự thiếu vắng dữ liệu đã khiến giới đầu tư, các nhà hoạch định chính sách và hộ gia đình rơi vào tình trạng bất định về sức khỏe thị trường việc làm, quỹ đạo lạm phát và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, một số khoảng trống dữ liệu có thể là vĩnh viễn, khi Nhà Trắng cho biết các báo cáo về việc làm và Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bao gồm tháng 10 có thể sẽ không bao giờ được công bố.

Theo ước tính của các nhà kinh tế, cuộc đóng cửa đã làm giảm hơn 0,1% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong khoảng 6 tuần đình trệ, mặc dù phần lớn sản lượng bị mất được kỳ vọng sẽ phục hồi trong những tháng sắp tới.

Chia rẽ chính trị và các vấn đề tiếp theo

Cuộc bỏ phiếu diễn ra 8 ngày sau khi Đảng Dân chủ giành chiến thắng trong nhiều cuộc bầu cử quan trọng, điều mà nhiều người trong đảng này tin rằng sẽ củng cố cơ hội kéo dài trợ cấp bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, dù thỏa thuận mở đường cho một cuộc bỏ phiếu về trợ cấp y tế tại Thượng viện vào tháng 12, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa) lại không đưa ra cam kết tương tự tại Hạ viện.

Bất chấp những lời chỉ trích, cả hai đảng dường như đều không giành được chiến thắng rõ ràng về mặt dư luận. Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố cùng ngày cho thấy 50% người Mỹ đổ lỗi cho Đảng Cộng hòa, trong khi 47% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ.

Ngay sau khi hoàn thành nhiệm vụ cấp ngân sách hiến định, Hạ viện có nguy cơ lại bị cuốn vào một cuộc điều tra khác. Nghị sĩ Dân chủ Adelita Grijalva, người vừa tuyên thệ nhậm chức sau chiến thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt, đã cung cấp chữ ký cuối cùng cần thiết cho kiến nghị buộc Hạ viện bỏ phiếu công khai tất cả hồ sơ không mật liên quan đến tội phạm tình dục Jeffrey Epstein.

Cuối cùng, gói ngân sách này cũng bao gồm một điều khoản cho phép 8 Thượng nghị sĩ Cộng hòa yêu cầu bồi thường thiệt hại hàng trăm nghìn đô la vì cáo buộc vi phạm quyền riêng tư, xuất phát từ cuộc điều tra liên bang về vụ tấn công Điện Capitol ngày 06/01/2021. Điều khoản này hồi tố cho phép kiện Bộ Tư pháp đòi bồi thường 500.000 USD cộng với phí luật sư và các chi phí khác nếu hồ sơ điện thoại của Thượng nghị sĩ bị thu thập mà không được tiết lộ trong hầu hết các trường hợp.