Trám đen Thanh Chương mất mùa, nhiều người thất thu

Gần 1 tuần nay, chị Nguyễn Thị Hoa (xã Hoà Sơn, Đô Lương) cùng tổ thợ hái trám vào mùa thu hoạch trám trên địa bàn huyện Thanh Chương. Mùa trám năm nay, chị Hoa đã bỏ ra hàng trăm triệu đồng để mua trám của các hộ dân ở Thanh Chương từ khi trám mới ra hoa. “Mua cả cây khi trám mới ra hoa, quả non, nay trám chín thì thu hái để cung ứng cho thị trường. Năm nay, trám mất mùa, năng suất giảm mạnh. Có những cây, năm ngoái được 1 tạ quả chín thì năm nay, chỉ được khoảng 50-60kg”, chị Hoa cho biết.

Do đó, dù giá trám đầu mùa tăng cao, dao động từ 110.000 đồng - 140.000 đồng/kg, thu hái không kịp đáp ứng nhu cầu của khách song người buôn trám vẫn kém vui. “Năng suất giảm mạnh, chỉ bằng 50-60% năm ngoái. Cũng may, giá trám đầu mùa cao nên bù đắp lại. Tuy nhiên, rất khó để có lãi, nếu không nói là lỗ”, chị Hoa chia sẻ.

Anh Phan Thông là một thương lái chuyên buôn trám ở Thanh Chương cung ứng ra thị trường hàng tấn trám, chủ yếu là đổ sỉ cho đầu mối các tỉnh phía Bắc, phía Nam. Anh cho biết, giá trám đầu mùa năm nay cao hơn năm ngoái từ 20.000-30.000 đồng/kg. Thị trường cũng dễ tiêu thụ hơn khi các đầu mối ở các tỉnh đặt hàng khá nhiều.

Tuy nhiên, năm nay mất mùa trám, sản lượng giảm mạnh. “Hầu hết người dân bán trám lúc đang hoa, đang non nên vẫn bán với giá cao, không ảnh hưởng nhiều đến thu nhập. Chỉ có thương lái là lỗ vì khi mua thì hoa sai, quả non nhiều sau đó, trời mưa trái mùa kéo dài kèm lốc nên hoa rụng, quả non rụng dẫn đến lượng quả chín không còn nhiều”, anh Thông cho biết.

Với các hộ không bán trám non mà để chín mới thu hái, bán ra thị trường thì năm nay cũng thất thu. Anh Lê Đình Tuấn (xóm 4, Hạnh Lâm) có 150 cây trám cho thu hoạch. Đầu mùa, thương lái vào mua quạ (mua theo định tính - PV) cả vườn với giá 130 triệu đồng chị không bán mà quyết định chờ trám chín, thuê người trèo hái rồi bán cho các đại lý.

"Trám năm nay mất mùa nặng. Năm ngoái có cây 1,2-1,5 tạ quả chín thì năm nay, chỉ được khoảng 50-70kg, có những cây, thậm chí chỉ được 8-10kg quả. Đầu mùa, lúc trám còn hoa, quả non 130 triệu đồng không bán thì nay, bán trám chín cũng chỉ được khoảng 50-70 triệu đồng”, anh Tuấn cho biết.

Trám đen Thanh Chương chủ yếu tập trung ở các xã như: Thanh Nho, Hạnh Lâm, Cát Văn, Thanh Đức, Thanh Hương… Trong đó, vùng Thanh Nho nhiều nhất, hầu như vườn hộ nào ở Thanh Nho cũng trồng nhà ít thì một vài cây, nhà nhiều lên đến vài chục cây. Trám ở Thanh Nho là trám bản địa, lâu năm nên quả trám ngon, thơm, bùi được người tiêu dùng ưa chuộng. Với nhiều gia đình, cây trám là nguồn thu nhập chính.

Ở Thanh Nho cũng có trên dưới 10 thương lái chuyên buôn trám đi nhập các tỉnh; tạo việc làm cho nhiều tổ đội trèo trám thuê. Năm nay, trám mất mùa, không chỉ người buôn trám kém vui mà cũng ảnh hưởng đến thu nhập của các lao động “ăn theo” nghề buôn trám.

Ông Lê Đình Hùng - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Nho cho biết: “Thanh Nho có khoảng 100 lao động theo nghề hái trám. Tiền công của người hái trám là 500.000 - 600.000 đồng/ngày, còn người nhặt trám là 200.000 - 250.000 đồng/ngày. Trám được mùa, nhiều quả, kéo dài thời gian thu hoạch thì lao động nghề trám có thêm thu nhập và ngược lại, mất mùa, thời gian thu hoạch ngắn thì lao động nghề trám mất đi nguồn thu nhập từ nghề.

Đặc biệt, đối với những lao động với chủ hộ trồng trám trả công theo kiểu ăn chia (ví dụ, cây trám 1 tạ quả thì chủ nhà 50kg, người thu hái hưởng 50%) thì trám mất mùa, ảnh hưởng rõ rệt đến thu nhập”.