Trận chiến đầy khó khăn của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ

(Baonghean) - Trong tháng 3 này, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức bầu cử địa phương, một bước đệm quan trọng của cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 8 và bầu cử Quốc hội vào năm sau. Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố sẵn sàng từ chức nếu Đảng Công lý và Phát triển cầm quyền của ông thất bại trong cuộc bầu cử địa phương lần này. Những tuyên bố này cho thấy ông Erdogan đang cảm nhận rất rõ sức ép ngày một lớn với cá nhân ông cũng như với đảng cầm quyền trước làn sóng phẫn nộ đang lan rộng tại Thổ Nhĩ Kỳ. Và các nhà phân tích nhận định, các chiến dịch phản đối ông Erdogan kéo dài từ năm ngoái mới chỉ là sự khởi đầu trong trận chiến đầy khó khăn của chính trị gia này trong bước đường sự nghiệp trước mắt.

Thủ tướng Erdogan.

Thủ tướng Erdogan đang đối mặt với làn sóng biểu tình đòi ông từ chức sau khi một đoạn băng ghi âm lại cuộc nói chuyện giữa ông và con trai về kế hoạch giấu một lượng lớn tiền mặt được phát tán trên mạng Internet. Cuộc nói chuyện diễn ra giữa lúc cảnh sát đột kích một số địa điểm trong khuôn khổ cuộc điều tra chống tham nhũng qui mô lớn nhằm vào những nhân vật được coi là đồng minh thân cận của Thủ tướng Erdogan. Sức ép đòi ông Erdogan từ chức càng gia tăng sau khi Tổng thống Abdullah Gul ngày 26/2 vừa qua ký phê chuẩn luật siết chặt quyền kiểm soát của chính phủ đối với ngành tư pháp, văn bản được xem là đòn đáp trả cuộc điều tra tham nhũng.

Theo các cuộc thăm dò dư luận mới được tiến hành, uy tín của đảng Công lý và Phát triển của ông Tayyip Erdogan đang giảm sút nghiêm trọng, chỉ còn 36,5% so với con số 50% trong cuộc bầu cử Quốc hội năm 2011. Kể từ khi lên cầm quyền cách đây 12 năm, đây là thách thức lớn nhất mà ông Erdogan phải đối mặt trong thời điểm cuộc bầu cử địa phương đang tới gần. Khởi nguồn của sự sụt giảm uy tín này chính là vụ bê bối tham nhũng lớn được phanh phui từ năm ngoái, trong đó dính líu tới các con em quan chức cấp cao, Ngân hàng Nhà nước và cả con trai của Thủ tướng Erdogan. Vụ tiết lộ đoạn băng ghi âm mới đây được cho là chỉ là giọt nước làm tràn li, khiến cho tâm trạng chán ngán và phẫn nộ lại bùng lên trên khắp các đường phố của Thổ Nhĩ Kỳ vì cho rằng ông Erdogan đang trốn tránh việc điều tra cáo buộc tham nhũng. Các bê bối mới nhất sẽ làm suy yếu sự ủng hộ dành cho đảng Công lý và Phát triển trong cuộc bầu cử địa phương, đồng thời tác động tiêu cực tới hy vọng của ông Erdogan trong việc được trực tiếp bầu chọn làm tổng thống vào cuối năm nay.

Không thể phủ nhận ông Erdogan là nhà lãnh đạo nổi bật nhất của Thổ Nhĩ Kỳ hàng chục năm qua. Nhưng giờ đây, thách thức đang đến với ông trên nhiều mặt trận. Mặc dù ông Éc-đô-gan đã rút lại một số phần quan trọng trong các dự luật cải cách ngành tư pháp gây nhiều tranh cãi, động thái được xem là sự "xuống thang" của ông trước yêu cầu của người biểu tình, song làn sóng biểu tình phản đối, đòi ông từ chức ở nhiều thành phố lớn của Thổ Nhĩ Kỳ trong những ngày qua vẫn chưa hề thuyên giảm, ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và sự ổn định của nước này. Và một khi cuộc khủng hoảng vẫn tiếp tục diễn ra thì chắc chắn các cử tri sẽ không bầu ông vào chức Tổng thống, cho dù trước đó, họ đã 3 lần bỏ phiếu cho đảng Công lý và Phát triển để ông được giữ ghế Thủ tướng từ năm 2002. Sự bất ổn về chính trị đã làm nảy sinh một khó khăn khác mà ông Erdogan phải đối mặt, đó là sự suy giảm của nền kinh tế khi đồng nội tệ Lira giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử, còn thị trường chứng khoán Istanbul liên tục tụt dốc.

Tuy nhiên ở thời điểm này, việc đưa ra nhận định về sự “đứt gánh giữa đường” trên con đường chính trị của vị Thủ tướng 60 tuổi này là quá sớm, bởi một nguyên nhân quan trọng là hiện nay chưa có gương mặt sáng giá nào nổi trên chính trường Thổ Nhĩ Kỳ. Thế nhưng, tương lai chính trị của ông Erdogan đang bấp bênh và nguy hiểm hơn bao giờ hết, và ông sẽ thoát khỏi tình thế này bằng cách nào, điều đó phụ thuộc vào khả năng “xử lý khủng hoảng” của ông trước chiến dịch mà ông gọi là “âm mưu nhằm làm mất uy tín của chính phủ”.

Thúy Ngọc