'Trận chung kết lớn' của Putin

Trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn chưa dừng tấn công toàn cầu, và Nga là nước thứ 3 trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề, quốc gia này đã tổ chức lễ duyệt binh thường niên kỷ niệm 75 năm Ngày Chiến thắng phát xít Đức tại Quảng trường Đỏ, Moskva.

Các khối diễu binh, khối vũ khí kỹ thuật diễu hành gần 1,5 tiếng tại lễ kỷ niệm 75 năm Ngày Chiến thắng phát xít Đức ở Quảng trường Đỏ (Nga). Ảnh: Reuters

Đây là một quốc lễ trọng đại, cho phép Nga phô diễn sức mạnh quân sự với thế giới. Tuy nhiên, nhiều hơn thế sự kiện còn được coi là cách để Tổng thống Vladimir Putin củng cố tinh thần yêu nước của người dân Nga và là cơ sở quyền lực của ông.

Cuộc diễu hành với sự tham gia của hơn 14.000 binh sỹ, 225 khí tài cơ giới và 75 máy bay quân sự. Nhiều câu hỏi đặt ra, tại sao cuộc diễu hành Ngày Chiến trắng lại rất quan trọng với Điện Kremlin như vậy.

“Chiến thắng trước phát xít Đức cho đến nay là sự kiện lịch sử lớn nhất và có ý nghĩa nhất với nước Nga hiện đại. Đối với Kremlin, đây là cách hiệu quả nhất để đoàn kết các dân tộc của Nga, hay hợp thức hóa mong muốn trong chính sách đối ngoại của Kremlin nói chung, và thể hiện vị thế cường quốc của Nga nói riêng. Trong thập kỷ qua, tầm quan trọng của ngày lễ ngày càng tăng lên”.

Nhà phân tích chính trị Nga Anton Barbashin

Dù Thị trưởng Moskva Sergei Sobyanin khuyến cáo cư dân thủ đô xem duyệt binh qua truyền hình, hàng nghìn người vẫn đổ xuống đường để chứng kiến trực tiếp các lực lượng duyệt binh, dù quy mô không lớn như mọi năm.

Cuộc duyệt binh chính là biện pháp hiệu quả để khơi dậy niềm tự hào quốc gia của Nga trong bối cảnh kinh tế khó khăn, giúp người dân tạm thời quên đi nỗi mệt mỏi và u ám vì Covid-19.

Niềm tự hào dân tộc đó rất quan trọng với Tổng thống Putin. Cuộc duyệt binh năm nay vốn được lên kế hoạch diễn ra sau cuộc trưng cầu dân ý (ngày 22/4) về việc thay đổi Hiến pháp, trong đó có việc “tính lại” nhiệm kỳ tổng thống trước đây, cho phép Tổng thống Putin có thể tranh cử ở các nhiệm kỳ tiếp theo, và nắm quyền đến năm 2036, sau khi nhiệm kỳ thứ tư hiện nay của ông kết thúc vào năm 2024.

Tuy nhiên, cuộc diễu hành đã bị hoãn lại vào hôm 24/6 vừa qua, và cuộc trưng cầu dân ý sẽ diễn ra vào ngày 1/7 tới. Do đó, giới quan sát nhận định rằng, lễ duyệt binh vừa qua được xem là trận chung kết lớn trong một “năm chiến thắng” của chính ông Putin.

Tổng thống Nga Vladimir Putin có mặt tại lễ duyệt binh ở Quàng trưởng Đỏ. Ảnh: CNBC

Cuộc duyệt binh là phương thức để tăng cường sự ủng hộ của công chúng đối với Putin trước cuộc bỏ phiếu. Đặc biệt trong thời điểm tỷ lệ ủng hộ Putin rơi xuống mức thấp kỷ lục trong nhiều năm qua 59%, bởi cách chính phủ Nga ứng phó với khủng hoảng Covid-19 và tình hình kinh tế ảm đạm trong những tháng qua.

Trong những lần Nga phô diễn sức mạnh quân sự trước đây, như chiến dịch can thiệp vào cuộc nội chiến ở Syria, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Putin tăng chóng mặt. Điện Kremlin dường như hy vọng việc thể hiện hình ảnh một nước Nga hùng cường thông qua sự xuất hiện của các khí tài hiện đại trong lễ duyệt binh năm nay sẽ tạo ra hiệu ứng tương tự.

“Duyệt binh Ngày Chiến thắng đúng là ngày lễ quan trọng, mang tính biểu tượng đối với người dân Nga vì nó đại diện cho một trong những thành tựu tích cực nhất của Liên Xô. Tuy nhiên, thời điểm của lễ duyệt binh rõ ràng phục vụ cho mục đích bầu cử”.

Daragh McDowell - chuyên gia về Nga tại công ty tư vấn rủi ro và chiến lược Verisk Maplecroft

Bên cạnh đó, lễ duyệt binh quy mô lớn, trong đó tất cả binh sĩ, quan chức tham dự đều không đeo khẩu trang, sẽ củng cố thông điệp của chính phủ Nga rằng, Covid-19 đang trong tầm kiểm soát.