Trẻ em bao nhiêu tuổi nên được dùng điện thoại?

Trong thời đại số, điện thoại thông minh đang xuất hiện trong tay trẻ em sớm hơn bao giờ hết, đôi khi trước cả sinh nhật lần thứ 10. Với nhiều gia đình, đây có thể là một bước đi thiết thực nhằm đảm bảo an toàn hoặc kết nối, nhưng ngày càng nhiều bậc phụ huynh đang bắt đầu tự hỏi: liệu chúng ta có đang trao cho con mình quá nhiều, quá sớm?

Một cuộc khảo sát do công ty khảo sát dư luận nổi tiếng Harris Poll, có trụ sở tại Mỹ năm 2024 cho thấy một thực tế đáng lo ngại, 81% phụ huynh cho biết con họ sở hữu điện thoại thông minh trước tuổi 12.

Thậm chí, 15% cho biết con đã sử dụng điện thoại thông minh thường xuyên khi chỉ mới 5 tuổi. Trước khi vào lớp 1, nhiều trẻ em đã có thiết bị riêng, truy cập vào thế giới kỹ thuật số mà chưa hẳn đã sẵn sàng về mặt cảm xúc.

Cùng với thiết bị, mạng xã hội cũng len lỏi vào đời sống trẻ nhỏ. Dù luật quy định trẻ em dưới 13 tuổi không được tạo tài khoản nếu không có sự đồng ý của phụ huynh nhưng thực tế rất khác:

- 51% trẻ em bắt đầu dùng Instagram trước tuổi 12.

- 51% dùng Snapchat trước 12 tuổi.

- Với TikTok, con số này lên đến 57%

Một khi thiết bị đã có trong tay, việc kiểm soát nội dung và thời gian sử dụng trở nên khó khăn. Các nền tảng mạng xã hội được thiết kế để thu hút sự chú ý, và trẻ em vốn chưa có khả năng tự điều tiết tốt dễ bị cuốn vào vòng xoáy so sánh, áp lực và thông tin tiêu cực.

Áp lực xã hội cũng khiến nhiều cha mẹ cảm thấy bị “buộc” phải chiều theo xu hướng. 54% thừa nhận đã cho con tham gia mạng xã hội vì “những đứa trẻ khác đều có”, trong khi 39% nói rằng họ hối tiếc vì đã trao điện thoại cho con quá sớm. Một phụ huynh từng chia sẻ: “Không phải chúng tôi cảm thấy con đã sẵn sàng mà là vì chúng tôi không muốn con bị bỏ rơi”.

Dù không có độ tuổi “chuẩn” để trẻ bắt đầu dùng điện thoại, nhiều phụ huynh đang suy nghĩ lại. Khi được hỏi về điều họ muốn làm khác đi, 66% nói rằng họ sẽ đợi đến ít nhất lớp 9 (khoảng 14 tuổi) mới cho con dùng điện thoại thông minh, và 73% cho rằng mạng xã hội nên được trì hoãn đến năm 16 tuổi.

Khoảng cách giữa thời điểm con được tiếp cận công nghệ và độ tuổi mà cha mẹ cảm thấy “thoải mái” đang ngày càng lớn. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng cho xã hội hiện đại là liệu chúng ta có đang đặt con trẻ vào một môi trường mà chính người lớn cũng chưa thực sự hiểu rõ rủi ro?

Nếu bạn đang là cha mẹ, người chăm sóc hoặc nhà giáo dục, có lẽ đã đến lúc cân nhắc lại việc trẻ em có cần một thiết bị kết nối sớm đến vậy, hay chúng cần thêm thời gian để lớn lên trước khi bước vào thế giới số?

Tại sao ngày càng nhiều cha mẹ muốn trì hoãn việc cho con tiếp cận công nghệ?

Trong khi điện thoại thông minh và mạng xã hội đang ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống của trẻ em, nhiều bậc phụ huynh bắt đầu cảm thấy tốc độ này đang vượt khỏi tầm kiểm soát.

Không ít người chia sẻ rằng, họ hối tiếc vì đã để con mình làm quen với công nghệ quá sớm, đặc biệt là khi phải chứng kiến những gì đã bị thay thế như thời gian vận động, trải nghiệm thực tế và sự tương tác xã hội ngoài đời.

Thời gian trực tuyến đang lấy đi những trải nghiệm quý giá trong thế giới thật

Theo khảo sát, 40% phụ huynh có con từ 6–12 tuổi mong muốn con mình có thêm thời gian chơi đùa ngoài trời mà không cần bị giám sát chặt chẽ hay bị ràng buộc bởi màn hình.

Tỷ lệ này tăng lên 47% với nhóm phụ huynh có con từ 13–17 tuổi, cho thấy sự lo ngại càng lớn khi trẻ bước vào tuổi vị thành niên, giai đoạn quan trọng của sự phát triển tâm lý và xã hội.

Phụ huynh không hoàn toàn phản đối công nghệ. Nhưng họ đang mong muốn một bước lùi hợp lý, để trẻ em có thêm không gian cho các hoạt động không màn hình như vui chơi tự do, rèn luyện kỹ năng xã hội, học cách độc lập và trải nghiệm thế giới một cách trực tiếp.

Mối lo về mạng xã hội và sức khỏe tinh thần ngày càng rõ ràng

Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy mối liên hệ giữa mạng xã hội và các vấn đề như lo âu, trầm cảm, rối loạn hình ảnh cơ thể ở tuổi thiếu niên.

Vì vậy, không chỉ là nỗi lo về nội dung không phù hợp hay rủi ro bảo mật, mà còn là mong muốn con cái được lớn lên với một nền tảng cảm xúc vững chắc, không bị chi phối quá sớm bởi những áp lực từ thế giới trực tuyến.

Việc quyết định độ tuổi thích hợp để trẻ tiếp cận với điện thoại thông minh và mạng xã hội chưa bao giờ là dễ dàng. Trong khi thiết bị số đang trở thành công cụ không thể thiếu, nhiều gia đình đang phải đối mặt với hệ quả của việc “trao màn hình quá sớm”, dẫn đến xao nhãng học tập, giảm vận động và rối loạn tâm lý.

Ngày càng nhiều cha mẹ bắt đầu đặt ra câu hỏi, liệu mình có thể trì hoãn điều đó lâu hơn để bảo vệ con khỏi những tác động chưa nhìn thấy ngay? Và với những gì họ chia sẻ, câu trả lời đang dần nghiêng về việc “chậm lại để con được lớn lên theo tốc độ tự nhiên của chính mình”.

Bằng cách giới hạn thời gian sử dụng thiết bị, trì hoãn mạng xã hội, và tạo cơ hội cho trẻ sống nhiều hơn trong thế giới thật, các bậc phụ huynh không chỉ bảo vệ con khỏi rủi ro số, mà còn tạo điều kiện cho chúng phát triển sự tự tin, bản lĩnh và khả năng kết nối thực sự, những điều không ứng dụng nào có thể thay thế./.