Trước giờ G, chính sách thương mại toàn cầu của ông Trump đối mặt phép thử lớn

Theo truyền thông phương Tây, giấc mơ của Tổng thống Mỹ Donald Trump về một trật tự thương mại thế giới mới đang đối mặt với một phép thử cam go, khi các cuộc đàm phán song phương diễn ra dồn dập vào phút chót.

Cùng lúc đó, một tòa phúc thẩm ở Washington cũng đang xem xét tính hợp pháp đằng sau chiến lược của ông Trump trong việc viện dẫn quyền lực kinh tế khẩn cấp để áp đặt các mức thuế sâu rộng lên hàng hóa nhập khẩu.

Vị tổng thống 79 tuổi của Đảng Cộng hòa vẫn giữ vững lập trường cứng rắn, đăng trên mạng xã hội Truth Social: "Thuế quan đang làm cho nước Mỹ VĨ ĐẠI & GIÀU CÓ trở lại".

Trong một bài đăng khác, ông khẳng định nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ "không có cơ hội sống sót hay thành công" nếu không có các biện pháp bảo hộ.

Tuy nhiên, những dấu hỏi lớn vẫn còn đó về tính hiệu quả trong kế hoạch của ông Trump – và liệu ông có thực sự thực hiện những lời đe dọa mạnh mẽ nhất của mình hay không.

Chỉ vài giờ trước hạn chót, ông Trump thông báo hoãn tăng thuế đối với các sản phẩm của Mexico trong 90 ngày sau cuộc hội đàm với người đồng cấp, bà Claudia Sheinbaum.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump sẽ ký một lệnh hành pháp vào ngày 31/7 (giờ Mỹ) để thực thi các mức thuế quan mà ông đã đe dọa.

Trong khi ông Trump ca ngợi doanh thu hải quan tăng vọt kể từ đầu năm, các nhà kinh tế cảnh báo rằng thuế quan có thể thúc đẩy lạm phát.

Về mặt pháp lý, một tòa án cấp thấp hơn trước đó đã chặn hầu hết các mức thuế có hiệu lực, khiến chính quyền Trump phải kháng cáo.

Thỏa thuận hay không thỏa thuận?

Cho đến nay, Washington đã công bố các thỏa thuận với một số quốc gia và Liên minh châu Âu (EU), với các mức thuế mới dự kiến có hiệu lực từ 1/8. Hàn Quốc - đồng minh của Mỹ cũng đã đạt được thỏa thuận vào phút chót với mức thuế 15%, thấp hơn đáng kể so với mức 25% mà ông Trump đe dọa.

Tuy nhiên, tình hình với các nước khác lại căng thẳng hơn. Đơn cử với Brazil, ông Trump công bố mức thuế 50% đối với các sản phẩm của nước này, dù trì hoãn việc áp dụng và cho phép các miễn trừ quan trọng, nhằm gây áp lực buộc đồng minh này từ bỏ việc truy tố cựu tổng thống cánh hữu Jair Bolsonaro. Trong khi đó, Ấn Độ bị áp mức thuế 25%, còn Canada bị cảnh báo sẽ đối mặt với hậu quả thương mại vì có kế hoạch công nhận nhà nước Palestine.

Washington vẫn chưa hoàn tất thỏa thuận với nước láng giềng Canada. Quan hệ thương mại giữa hai nước bị đe dọa sau khi Thủ tướng Mark Carney công bố kế hoạch công nhận nhà nước Palestine tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9.

"Điều đó sẽ khiến chúng tôi rất khó để thực hiện một Thỏa thuận Thương mại với họ", ông Trump cảnh báo trên mạng xã hội.

Thủ tướng Carney hôm 30/7 thừa nhận: "Có khả năng chúng tôi sẽ không thể kết thúc đàm phán trước ngày 1/8".

Ngay cả các thỏa thuận đã đạt được vẫn còn nhiều chi tiết mơ hồ. EU, dù đã có thỏa thuận, vẫn tiếp tục thúc đẩy một sự miễn trừ cho ngành công nghiệp rượu vang của mình.

Bao trùm lên toàn bộ nền kinh tế toàn cầu vẫn là cuộc đối đầu thương mại chưa được giải quyết giữa Mỹ và đối thủ chính Trung Quốc.

Các mức thuế tăng dự kiến có hiệu lực vào ngày 1/8 được công bố lần đầu vào tháng 4, khi ông Trump áp mức thuế tối thiểu 10% đối với hàng hóa từ hầu hết các đối tác, với lý do là các hành vi thương mại không công bằng.