TS Nguyễn Sỹ Dũng: Làm gì để xây dựng nhà nước kiến tạo, phát triển?

(Baonghean.vn) - Sáng 5/5, Tiến sỹ Nguyễn Sỹ Dũng có buổi nói chuyện với cán bộ, đảng viên Đảng bộ Khối Các cơ quan tỉnh Nghệ An về mô hình nhà nước kiến tạo, phát triển.
Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Hoài Thu
Tham dự hội nghị có đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy Khối; lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, các trưởng phó phòng các cơ quan, đơn vị thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh. Ảnh: Hoài Thu
Hội nghị đưa đến người nghe những thông tin, kiến thức lý luận liên quan đến sự phát triển của các hình thức nhà nước trên thế giới, từ đó tìm hiểu sự phát triển của các mô hình kinh tế của Việt Nam, trong đó có việc xây dựng mô hình Nhà nước kiến tạo, phát triển (KTPT).
Nhấn mạnh tầm quan trọng của mô hình đối với mỗi quốc gia, TS Nguyễn Sỹ Dũng giới thiệu một số mô hình nhà nước đã và đang được áp dụng trên thế giới, gồm mô hình Nhà nước điều chỉnh, mô hình Nhà nước KTPT, mô hình Nhà nước kế hoạch hóa tập trung.
Mô hình Nhà nước điều chỉnh đang được áp dụng ở các nước như Mỹ, Anh…; Mô hình Nhà nước KTPT đang được áp dụng ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan...
Trước đây, các nước XHCN truyền thống áp dụng mô hình Nhà nước kế hoạch hóa tập trung, một kiểu nhà nước không công nhận nền kinh tế thị trường. Mô hình này có đề ra kế hoạch, đường lối phát triển kinh tế nhưng là do nhà nước trực tiếp làm, vì thế mô hình Nhà nước kế hoạch hóa tập trung chỉ thành công ở giai đoạn đầu, sau đó thì thất bại.
Còn đối với mô hình nhà nước KTPT, việc đề ra kế hoạch, đường lối phát triển kinh tế là do người dân thực hiện, và hiện nay đang đưa lại thành công cho nhiều quốc gia.

Mô hình Nhà nước KTPT nằm giữa mô hình Nhà nước điều chỉnh và Nhà nước kế hoạch hóa tập trung. Nghĩa là Nhà nước KTPT đề ra đường lối phát triển và tích cực tác động vào thị trường để thúc đẩy thị trường phát triển.

Nhiều đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Hoài Thu
Đông đảo đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Hoài Thu
Làm rõ những nét đặc trưng về mô hình nhà nước KTPT, TS Nguyễn Sỹ Dũng dẫn ý kiến của các chuyên gia như Chalmers Johnson, Adrian Leftwith, hay của tổ chức UNDP (Chương trình phát triển của Liên Hợp quốc). Theo Chalmers Johnson, Nhà nước KTPT có đặc điểm:
1.Có bộ máy hành chính gọn nhẹ nhưng hiệu quả. Tuyển dụng những người tài giỏi sẽ giúp tạo bộ máy hành chính công vụ hiệu quả, chuyên nghiệp và thuộc giới tinh hoa. Đây là một trong những đặc trưng quan trọng của mô hình Nhà nước KTPT.
2.Có một nền hành chính được trao quyền năng đầy đủ để đưa ra những sáng kiến và vận hành hiệu quả. Nhà nước thông qua các thiết chế tài chính và các hướng dẫn hành chính để can thiệp vào thị trường.
3.Có bộ thương mại quốc tế và công nghiệp mạnh điều phối chính sách phát triển công nghiệp.

Còn theo Adrian Leftwith, Nhà nước KTPT có các đặc điểm:

1. Có một tầng lớp công chức hành chính tinh hoa hỗ trợ nhà nước. Chính sách phát triển của nhà nước chịu ảnh hưởng của tầng lớp công chức ưu tú này.

2.Nhà nước có tính độc lập, tự chủ cao trước áp lực của các nhóm lợi ích và luôn đặt lợi ích quốc gia lên trên hết. Để thực hiện, các nhà lãnh đạo nhất định phải vượt qua được tư duy nhiệm kỳ thì mới có thể thành công.

3.Nhà nước điều phối kinh tế qua một số thiết chế chuyên biệt và có thực quyền, tức là đưa quyền lực về những nhà chuyên nghiệp, những nhà chính trị biết hiểu lòng dân, hiểu xu thế để cân đối, đưa ra chính sách phát triển.

4.Xã hội dân sự yếu, chính quyền mạnh và kiểm soát xã hội dân sự rất chặt, đặc biệt là trong thời kỳ đầu. Đây là đặc trưng rất cần ở Việt Nam và cần được theo dõi, kiểm soát chặt chẽ.

5.Nhà nước ít chịu ảnh hưởng bởi các lợi ích kinh tế tư nhân.

6. Các quyền dân sự bị hạn chế, đặc biệt là trong thời kỳ đầu.

Còn theo UNDP (chương trình phát triển của Liên hợp quốc), mô hình Nhà nước KTPT gồm:

1. Bộ máy hành chính quan liêu mạnh, có thẩm quyền, không bị chính trị hóa, không bị áp lực của các cuộc bầu cử và kinh doanh.

2.Giới lãnh đạo mạnh mẽ, có tầm nhìn, có cam kết và năng lực.

3.Kế hoạch phát triển quốc gia hiệu quả và đúng hướng.

4.Có khả năng điều phối các hoạt động kinh tế và các nguồn lực.

 5.Hỗ trợ các tầng lớp doanh nhân của quốc gia, những người sẽ phát triển thành giai cấp tư sản quốc gia.

6.Đầu tư nâng cao năng lực con người thông qua y tế, giáo dục và các cơ sở hạ tầng xã hội.

7.Thúc đẩy pháp quyền, công lý và giữ vững ổn định chính trị để đảm bảo niềm tin của thị trường.

Nọi dung chuyên đề do TS Nguyễn Sỹ Dũng trình bày. Ảnh: Hoài Thu
Nội dung chuyên đề do TS Nguyễn Sỹ Dũng trình bày. Ảnh: Hoài Thu
Thực tế cho thấy, ưu điểm của mô hình Nhà nước KTPT chính là giúp quá trình công nghiệp hóa diễn ra nhanh chóng; giúp kinh tế phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, hạn chế là khó xác định mức độ can thiệp vào thị trường của nhà nước.

Ở Việt Nam, theo TS Nguyễn Sỹ Dũng, thuật ngữ “Chính phủ KTPT” lần đầu được nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nêu ra. Và thuật ngữ “Chính phủ KTPT” trở nên nổi tiếng nhờ Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Thực chất, kể từ khi thực hiện đường lối đổi mới năm 1986, nước ta đã phát triển theo hướng Nhà nước KTPT. Đó là việc thực hiện nhà nước hoạch định đường lối công nghiệp hóa; cơ chế thị trường được công nhận nhưng có sự can thiệp của nhà nước, tức nhà nước tích cực can thiệp vào thị trường.

Song, chúng ta chưa thật sự thành công là vì đã thực hiện công nghiệp hóa dựa vào các doanh nghiệp nhà nước là chính; chúng ta không có một đội ngũ quan chức hành chính - công vụ tài giỏi và độc lập.

TS Nguyễn Sỹ Dũng nhấn mạnh: Để thực hiện hiệu quả mô hình Nhà nước KTPT, chúng ta cần kiến tạo nền quản trị quốc gia hiện đại gồm:
Nhất thể hóa giữa Đảng và Nhà nước.
Tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh.
Có cơ chế để chọn được người tài.
Xây dựng đội ngũ quan chức hành chính chuyên nghiệp, tài giỏi và liêm chính.
Xây dựng hệ thống tòa án độc lập và hiệu năng.
Thực hiện hòa giải dân tộc.
Dân chủ hóa theo sự phát triển của kinh tế.
Củng cố pháp quyền.

tin mới

Tính biển của Vinh!

Tính biển của Vinh!

(Baonghean.vn) - Chắc chắn không lâu nữa, thành phố Vinh sẽ bao gồm cả thị xã Cửa Lò và một số xã phía Nam giáp sông Lam của huyện Nghi Lộc. Lúc ấy, Vinh sẽ có biển làm mặt tiền của thành phố. Vinh sẽ là thành phố biển. Nhưng từ rất lâu, Vinh đã có tính sông nước, tính biển.

Hào thành cổ Vinh. Ảnh: Duy Sơn

Thành phố Vinh: Vận hội và vị thế mới

(Baonghean.vn) - Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, với sự quan tâm của Trung ương, của tỉnh, sự vào cuộc quyết liệt cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân, thành phố Vinh đã đạt được những thành tựu rất đáng trân trọng và tự hào.

Đại sứ Hoa Kỳ: Nghệ An có thể đạt nhiều lợi ích từ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện

Đại sứ Hoa Kỳ: Nghệ An có thể đạt nhiều lợi ích từ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện

(Baonghean.vn) - Ngài Marc E. Knapper - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chúng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam nhận định, Nghệ An có rất nhiều tiềm năng để phát triển, và có thể được hưởng nhiều lợi ích từ việc Việt Nam và Hoa Kỳ nâng tầm đối tác chiến lược toàn diện.

HĐND tỉnh giám sát việc thực hiện các nghị quyết liên quan đến các cơ chế, chính sách tại huyện Anh Sơn

HĐND tỉnh giám sát việc thực hiện các nghị quyết liên quan đến các cơ chế, chính sách tại huyện Anh Sơn

(Baonghean.vn) - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình đề nghị UBND huyện Anh Sơn rà soát các nghị quyết và các chính sách trong từng nghị quyết để đảm bảo các chính sách được triển khai hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. 

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thăm, tặng quà học sinh đồng bào dân tộc Đan Lai, Đồn Biên phòng Môn Sơn

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thăm, tặng quà học sinh đồng bào dân tộc Đan Lai, Đồn Biên phòng Môn Sơn

(Baonghean.vn) - Chiều 27/9, đồng chí Nguyễn Hoà Bình - Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã đến thăm, tặng quà cho các cháu học sinh người Đan Lai tại Trường Trung học cơ sở Môn Sơn và thăm, tặng quà Đồn Biên phòng Môn Sơn.

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 27/9

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 27/9

(Baonghean.vn) - Chánh án Tòa án nhân dân tối cao làm việc tại Nghệ An; Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hoa Kỳ tại Việt Nam đến Nghệ An; Mưa lớn gây ngập lụt tại nhiều nơi… là những thông tin nổi bật ngày 27/9.

Phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, nông thôn

Phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, nông thôn

(Baonghean.vn) - Các cấp Hội Nông dân tỉnh Nghệ An đã luôn phát huy tinh thần đoàn kết, vượt qua khó khăn, tổ chức nhiều phong trào thi đua sôi nổi, nâng cao đời sống hội viên. Hoạt động đó đem lại nhiều kết quả thiết thực, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình làm việc với Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình làm việc với Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An

(Baonghean.vn) - Làm việc với TAND hai cấp tỉnh Nghệ An, Chánh án TAND tối cao yêu cầu tiếp tục thực hiện nghiêm công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong tổ chức Đảng, gia tăng kiểm tra nội bộ, đề cao hơn kỷ cương, kỷ luật, không để xảy ra vi phạm.

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 26/9

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 26/9

(Baonghean.vn) - UBND tỉnh họp phiên thường kỳ tháng 9; Tôn vinh 100 cán bộ Hội Phụ nữ tiêu biểu năm 2023; Cảnh báo nguy cơ lũ quét trên các sông, suối ở Nghệ An; Người đàn ông ở miền núi Nghệ An may mắn bốc được biển số "ngũ quý 2"... là những thông tin nổi bật trong ngày.

Chủ tịch UBND tỉnh: Tập trung thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; giải ngân đầu tư công và khuyến khích tiêu dùng

Chủ tịch UBND tỉnh: Tập trung thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; giải ngân đầu tư công và khuyến khích tiêu dùng

(Baonghean.vn) - Nhấn mạnh quý IV có ý nghĩa quan trọng cho mục tiêu cả năm 2023, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung đề nghị các ngành, địa phương từ nay đến cuối năm tập trung trọng tâm vào 3 vấn đề chính: Thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; tăng cường giải ngân đầu tư công và khuyến khích tiêu dùng.

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 25/9

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 25/9

(Baonghean.vn) - Nghệ An ra công điện chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới và mưa lớn; Số bệnh nhân đau mắt đỏ tại Nghệ An tăng rất cao… là những thông tin nổi bật ngày 25/9.

Nghệ An triển khai thực hiện Quy định về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ

Nghệ An triển khai thực hiện Quy định về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ

(Baonghean.vn) -Tỉnh ủy Nghệ An yêu cầu từng cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo; người đứng đầu và thành viên cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo; người đứng đầu các cơ quan tham mưu công tác cán bộ gương mẫu thực hiện nghiêm chức trách, nhiệm vụ theo quy định số 114-QĐ/TW của Bộ Chính trị.

Cử tri thị xã Hoàng Mai kiến nghị bất cập liên quan đến làm 'bìa đỏ', đường gom khi thi công cao tốc

Cử tri thị xã Hoàng Mai kiến nghị bất cập liên quan đến làm 'bìa đỏ', đường gom khi thi công cao tốc

(Baonghean.vn) - Sáng 25/9, tại xã Quỳnh Trang, Thị xã Hoàng Mai, Đoàn đại biểu Quốc hội khoá XV có cuộc tiếp xúc cử tri, kết hợp tiếp xúc chuyên đề trước kỳ họp thứ 6. Cử tri Hoàng Mai phản ánh nhiều nội dung liên quan xây dựng, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 24/9

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 24/9

(Baonghean.vn) - Sở Nội vụ trả lời ý kiến cử tri; Tuyên dương 95 học sinh "con ngoan, trò giỏi" trong Khối Các cơ quan tỉnh; Trẻ em biên giới bằng rừng tới lớp… là những thông tin nổi bật ngày 24/9.