Ukraine muốn Thổ Nhĩ Kỳ đóng eo biển để chặn tàu chiến Nga

Ông Voronchenko viện dẫn Điều 19 của Công ước Montreux năm 1963, cho phép Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát eo biển Bosphorus và Dardanelles, điều chỉnh việc cho phép các tàu chiến đi qua. "Theo khoản 19 trong Công ước Montreux, chúng tôi sẽ tìm cách đóng cửa eo biển Bosphorus ở Thổ Nhĩ Kỳ để khiến người Nga hiểu hậu quả của việc vi phạm luật pháp quốc tế", ông Voronchenko tuyên bố.

Công ước Montreux năm 1936 có những quy định khác nhau đối với tàu chiến từ các nước Biển Đen và các nước không thuộc Biển Đen. Thổ Nhĩ Kỳ có quyền cấm tàu chiến đi qua nếu phát hiện chiến tranh hoặc nhận thấy mối đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia. Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể cấm tàu của các nước đang trong tình trạng chiến tranh đi qua eo biển ngay cả khi Ankara không tham gia xung đột.

Với các điều khoản được nêu rõ ràng tại Công ước Montreux, ngay cả khối liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng khó có thể yêu cầu Ankara đóng cửa eo biển Bosphorus nhằm vô hiệu hóa tàu chiến của Nga thuộc Hạm đội Biển Đen.

Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng An ninh Nga Franz Klintsevich tuyên bố dự định cấm tàu Nga của Ukraine không có cơ sở pháp lý. "Về mặt pháp lý, dự định đóng eo biển Bosphorus đối với tàu Nga của Kiev là vô ích. Khoản 19 trong Công ước Montreux được Tư lệnh Hải quân Ukraine Igor Voronchenko trích dẫn không liên quan đến điều này. Nga không phải trong tình trạng chiến tranh với bất cứ quốc gia nào. Bằng cách phản ứng mạnh mẽ với những nỗ lực bất hợp pháp của các tàu hải quân Ukraine đi qua vùng lãnh hải của chúng tôi, lính biên phòng Nga đã hành động phù hợp với luật pháp quốc tế", ông Franz Klintsevich nhấn mạnh.

Rõ ràng, Moscow đã rất khôn ngoan trong việc lựa chọn phản ứng phù hợp, tuân thủ đúng các điều luật quốc tế để đối phương không thể tìm cách gây hấn viện cớ bất cứ luật lệ nào.

Trong khi đó, Ankara cũng có cách phản ứng rất thông minh khi vừa không muốn mất mối quan hệ với Nga vừa không thể làm mất lòng các đồng minh NATO đang bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ với Ukraine trong tình hình căng thẳng tại eo biển Kerch. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan hôm 29/11 đã tuyên bố về khả năng là người hòa giải để giảm căng thẳng giữa Nga và Ukraine. "Chúng tôi có thể đảm nhận vai trò hòa giải và chúng tôi đã thảo luận đề xuất này với cả hai bên", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định.

Tuyên bố trên được Erdogan đưa ra sau cuộc điện đàm của ông với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. Erdogan cũng đã trao đổi với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

"Cả Putin và Poroshenko đều đề nghị như vậy trong cuộc điện đàm. Chúng tôi sẽ chuyển đề xuất của Ukraine tới Putin trong cuộc gặp tại Argentina", Erdogan nói, nhấn mạnh thêm rằng vấn đề cũng sẽ được thảo luận trong các cuộc thảo luận của ông với người đồng cấp Trump Hội nghị thượng đỉnh G-20.